۱۳
مبحث دوم- روش های نوین
بر خلاف روش های سنتی که دخالت بانک ها بیشتر در نقش دریافت کننده وجه خلاصه می شود در روش های نوین بانک ها بیشتر نقش واسطه را بین خریدار و فروشنده ایفا می کنند تا خطرات عدم پرداخت یا عدم ارسال کالا کاهش یابد و بین منافع طرفین تعادل ایجاد شود.^[۲۳]روش های نوین در بازرگانی خارجی شامل دو روش وصولی (برات اسنادی) و اعتبارات اسنادی می گردد.
۱-۲-۱- روش وصولی
در روش وصولی، فروشنده به بانک ماموریت می دهد که اسناد حمل را از طرف وی در اختیار خریدار قرار دهد تا نسبت به وصول آن اقدام نماید. وصول وجه ممکن است پرداخت یک برات به رویت یا قبولی یک برات مدت دار باشد. این روش فقط برای خرید کالا مناسب است و برای خرید خدمات مناسب نیست. روش اجرایی کار به این نحو است که موضوع پرداخت به شیوه وصولی در قرارداد مربوط بین طرفین مورد موافقت قرار می گیرد.^[۲۴]
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

۲-۲-۱- اعتبارات اسنادی
مهم ترین و رایج ترین روش پرداخت بین المللی این روش می باشد. در این روش با وساطت بانک ها منافع فروشنده و خریدار به نحو مطمئنی تضمین و نگرانی آن ها رفع می شود.
۱۴
۳-۲-۱- ویژگی های روش های جدید
روش های جدید به واسطه دارابودن ویژگی های زیر از روش های سنتی یا قدیم جدا می گردند.
مقررات : برای روش های جدید، اتاق بازرگانی بین المللی (آی.سی.سی.) ضوابط و مقرراتی تصویب و منتشر نموده است. وجود این مقررات که عملاً مشاهده می گردد اکثر دست اندرکاران بازرگانی بین المللی از آن استفاده می نمایند تکالیف، وظایف، مسئولیت ها و تعهدات طرف های درگیرِ مستقیم به ویژه بانک ها را مشخص و معین نموده است حال آن که برای روش های سنتی ضوابط و مقررات جهان شمولی وجود ندارد.
جوان بودن : روش های نوین در قرن گذشته با تشکیل اتاق بازرگانی بین المللی ضابطه مند گردیدند. اتاق مزبور اولین ضوابط و مقررات مربوط به اعتبارات اسنادی را در سال ۱۹۳۳ میلادی و ضوابط مربوط به وصولی ها را در سال ۱۹۵۶ میلادی منتشر نمود همانطور که ملاحظه می گردد عمر استفاده از این مقررات هنوز به یک قرن نرسیده است.
بانک ها : در روش های مدرن وجود بانکها الزامی است یعنی بدون وجود بانک این روش ها شکل نخواهند گرفت. تحقق روش های جدید بر خلاف روش های سنتی موکول و منوط به وجود بانک می باشد.
۲-۴-۱- نقش بانک ها
تقریباً در کلیه فروش های بین المللی، حتی فروش براساس پیش پرداخت و حساب باز، فروشندگان یک کشور در گرفتن پول از خریداران کشور دیگر با دو مانع روبرو هستند. یک خریدار اروپایی که کالایی را از فروشنده ای چینی خریده است، می باید پول را از بانک خریدار در اروپا به بانک فروشنده در آسیا برساند و جایی در این مسیر هم می باید ارزها به یکدیگر تبدیل گردد. خوشبختانه سیستم بانکداری بین المللی در پاسخ به این چالش ها به شیوه هایی سریع، واقعاً بدون خطا و با هزینه مناسب دست یافته است.^[۲۵]
۱۵
۱-۴-۲-۱- سوئیفت^[۲۶]
امروزه، بسیاری از دستورات پرداخت بین بانکی به صورت الکترونیکی فرستاده می شود که در نتیجه واژه «انتقال سیمی» پدید آمده است. انتقال های بین المللی سیمی، بیشتر اوقات از طریق سیستم های محصور ارتباطات متعلق به بانک های بین المللی، که تحت یک تعاونی در بروکسل بنیاد نهاده شده است، انجام می پذیرد. این تعاونی سوئیفت نام دارد. سوئیفت شبکه جهانی بین بانکی جهت ارسال دستورهای پرداخت می باشد که جایگزین روش های قدیمی یعنی تلکس و تلگراف گردیده است. سوئیفت با بکارگیری کدها، الگوریتم ها و دیگر ویژگی های تکنیکی خود امکان انتقال سریع و تقریباً بدون اشتباه دستورات بانک ها در جابجایی میلیاردها دلار را ایجاد کرده است. بانک ها برای انتقال وجوه بین خود، همراه دستورهای ارسال پول، اعلامیه های بستانکاری با مجوزهای بدهکاری را هم می فرستند.^[۲۷]
۲-۴-۲-۱- برات ها و درخواست پرداخت^[۲۸]
بانک ها علاوه بر پرداخت وجه از طرف خریدارها، از طرف فروشنده نیز وجه را وصول می کنند. دو روش سنتی در خصوص دستور فروشنده به بانک برای وصول وجه وجود دارد:
۱۶
الف- برات های تجاری
اولین راه برات است . به بیان ساده برات دستور پرداختی است که در آن سه طرف وجود دارد. برات کش به برات گیر دستور می دهد تا پولی را که برات گیر به برات کش بدهکار است، به گیرنده خاصی بپردازد. معمولاً روش خاصی وجود دارد که بر اساس آن یک برات قابل معامله می شود. این روش از یک کشور به کشور دیگر متفاوت است و تقریباً همیشه برات حاوی عبارت «قابل پرداخت به دستور شخصی» یا «قابل پرداخت به آورنده» است. در موضوع وصول های بین المللی، فروشنده می تواند برات خود را به بانک محلی خود ببرد و برات را برای وصول به آن بانک بدهد. در هر حالتی وقتی بانک وصول کننده، برات را دریافت می کند، آن را برای قبولی همراه با دستوراتی به بانک خریدار ارائه می کند، یعنی اینکه آن بانک برات را به خریدار نشان بدهد و قبولی آن را از او بخواهد. برای خریدار دو راه برای قبولی برات وجود دارد یا برات مدت دار گردد و یا دیداری باشد.
ب- درخواست پرداخت
بعضی اوقات فروشنده فقط سیاهه ها و دیگر اسناد را بدون برات برای وصول عرضه می کند. درخواست پرداخت در مقایسه با برات قابل معامله رسمیت کمتری دارد اما به اندازه برات، برای وصول وجه مورد تقاضا از خریدار موثر است تا انتقال وجه به فروشنده یا توافق برای انتقال وجه در تاریخی دیرتر انجام پذیرد.
۱۷
فصل دوم
اعتبارات اسنادی
مبحث اول - تعریف اعتبارات اسنادی
اصطلاح «اعتبارات اسنادی» از دیدگاه مقررات متحدالشکل، به هر گونه ترتیبات تحت هر نام و مشخصات اطلاق می شود که به موجب آن بانک بازکننده اعتبار^[۲۹] بنا به درخواست و مطابق دستور متقاضی اعتبار^[۳۰] موظف می شود تا در مقابل ارائه اسناد معین و مشروط بر اینکه شرایط و مقررات اعتبار رعایت شده باشند:
۱- پرداختی را به شخص ثالث^[۳۱] یا بحواله کرد او انجام دهد یا براتهای کشیده شده توسط ذینفع را پرداخت نموده یا قبول نماید یا
۲- به بانک دیگری^[۳۲] اجازه دهد که این پرداخت را انجام دهد یا چنین برواتی را پرداخت، قبول یا معامله کند.(ماده ۲ مقررات متحدالشکل)
به نحوی که ملاحظه می شود، اعتبارات اسنادی بنا به تقاضای مشتری تنظیم می شود و نوعاً سه طرف دارد:
۱- بانک باز کننده اعتبار
۲- مشتری یا متقاضی اعتبار
۳- ذینفع یا فروشنده که مطابق شرایط اعتبار، حق مطالبه وجه اعتبار را دارد.^[۳۳]
در تعریف دیگری داریم : اعتبار اسنادی عبارت از التزام صادر کننده اعتبار، که معمولاً یک بانک است و به صورت اعتبار به تقاضای مشتری بانک گشایش می شود و بانک را مکلف می سازد به شرط رعایت شرایط مقرر در اعتبار اسنادی از جانب ذینفع، وجه مذکور در اعتبار اسنادی را به ذی نفع یا بحواله کرد وی پرداخت کند.^[۳۴]
ماده دو یو.سی.پی.۶۰۰ اعتبار اسنادی را چنین تعریف نموده است: «اعتبار یعنی هرگونه ترتیباتی، به هر نام یا توصیفی، که در برگیرنده ی تعهد قطعی و برگشت ناپذیر بانک گشاینده نسبت به پذیرش پرداخت اسناد ارائه شده طبق شرایط اعتبار است. »^[۳۵]
تعریف مزبور که بدرستی ماهیت اعتبار اسنادی را بیان می دارد از این مزیت برخوردار است که نشان می دهد تعهد بانک گشاینده اعتبار اسنادی در قبال اسنادی که در متن اعتبار اسنادی درج شده است، قطعی و برگشت ناپذیر می باشد مشروط بر آن که اسناد ارائه شده با شرایط اسنادی مندرج در متن اعتبار اسنادی انطباق داشته باشد.^[۳۶]
در ماده دو یو.سی.پی.۶۰۰ پذیرش پرداخت ^[۳۷] عبارتست از:
الف- پرداخت دیداری؛ اگر اعتبار اسنادی در مقابل پرداخت دیداری قابل استفاده باشد.
ب- ایجاد تعهد پرداخت مدت دار و پرداخت وجه آن در سررسید؛ اگر اعتبارات اسنادی در مقابل پرداخت مدت دار قابل استفاده باشد.
ج- پذیره نویسی برات صادره توسط ذی نفع و پرداخت وجه آن در سررسید؛ اگر اعتبار در مقابل پذیره نویسی قابل استفاده باشد.
به ترتیبی که ملاحظه می شود طبق مقررات متحدالشکل اعتبارات اسنادی(یو.سی.پی.۶۰۰) ستون و محور اعتبار اسنادی، بانک گشاینده اعتبار می باشد. بدین معنی که بدون وجود این بانک، اعتبار اسنادی تحقق نخواهد یافت. رکن اصلی و اساسی اعتبار اسنادی بانک گشاینده است و رکن دیگر آن ذی نفع خواهد بود. از این رو می توان بعنوان پدیدآورندگان اعتبار اسنادی از آنان نام برد.^[۳۸]
۲۰
تنها کشوری که در آنجا تقریباً همواره اعتبارات اسنادی خارج از شمول یو.سی.پی. گشایش می یابد ایالات متحده امریکاست و این تنها به این علت است که مجموعه جامعی از حقوق ملی این کشور در خصوص اعتبارات اسنادی در ماده ۵ کد متحدالشکل تجارت امریکا (UCC^[39]) مدون شده است.
ماده ۵ قانون متحدالشکل تجارت امریکا اعتبار اسنادی را «تعهدی قاطع از سوی گشاینده اعتبار درمقابل ذینفع اعتبار به درخواست یا حساب متقاضی یا در مورد یک موسسه مالی واعتباری راساً یا به حساب خود موسسه مبنی بر پرداخت وجه یا تسلیم یک شیء دارای ارزش در ازای اسنادی که ارائه می گرد » تعریف می نماید.
چنانچه اعتبار گشایش یافته فاقد شرط یو.سی.پی. بوده و کاملاً داخل ایالات متحده باشد(و عنصری خارجی در آن وجود نداشته باشد) آن اعتبار، داخلی محسوب گردیده و تابع ماده ۵ قانون متحدالشکل می باشد. حال چنانچه بر یک اعتبار، قانون متحدالشکل تجارت (یو.سی.سی) و یو.سی.پی. هر دو حاکم باشد و بین این دو تعارضی ایجاد گردد، بند ۵-۱۱۶(ج) قانون متحدالشکل، مقررات یو.سی.پی. را مقدم می داند مگر این که مقرره قانون متحدالشکل تجارت در آن خصوص از مقرراتی باشد که نتوان برخلاف آن تراضی نمود. (بند۵-۱۱۶(ج)قانون متحدالشکل تجارت امریکا۲۰۰۱)^[۴۰]
۲۱
جالب توجه اینکه در کد متحدالشکل تجارت ایالت نیویورک، در یک مقرره بی مانند در ماده ۵-۱۰۲(۴) عنوان شده است که ماده ۵ قانون متحدالشکل تجارت بر اعتبار اسنادی ای که کلاً یا جزئاً تابع یو.سی.پی. باشد اعمال نخواهد گردید. این استثناء به درخواست تعدادی از بانک های نیویورک که اعتقاد داشتند قانون متحدالشکل تجارت ممکن است با کار شناخته شده این بانک ها براساس یو.سی.پی. تزاحم یابد وضع گردید.^[۴۱]
اعم از اینکه اعتبار اسنادی «التزام» تعریف شود یا «تعهد» ناگزیریم این ابزار پرداخت را با اصطلاحات عام و کلی توصیف نماییم. در این باره افراد مختلف اصطلاحات گوناگونی را به کار گرفته اند. ما ترجیح می دهیم اعتبار اسنادی را با توجه به کارکرد و نقشی که ایفاء می کند به عنوان وسیله ای تعریف نماییم که بنابه درخواست متقاضی از سوی گشاینده اعتبار به نفع ذینفع افتتاح می گردد و براساس آن گشاینده اعتبار تعهد می کند وجه برات یا مبلغ موضوع مطالبه را تأدیه نماید مشروط بر این که شروط مقرر در اعتبار محرز گردد.^[۴۲]
مبحث دوم- مزایای اعتبارات اسنادی
مزیتهای اعتبارات اسنادی بر سایر شیوه‌های پرداخت عبارت از تضمین، تأمین نقدینگی و منابع مالی و نزدیکی است که امتیازاتی بس مهم و حیاتی در تجارت بین‌المللی می‌باشد.
۲۲
۱-۲-۲- تضمین
از نظر صادرکننده، جمع دو فاکتور اعتبارات تجاری و ارزش اعتباری بانک ضامنی که در محل اقامت صادرکننده واقع است، به اطمینان خاطر وی می‌افزاید. این امر امکان بی‌دفاع ماندن صادرکننده در مقابل خطرات ورشکستگی واردکننده یا عدم پرداخت ثمن را کاهش می‌دهد. در نبود اعتبارات اسنادی، صادرکننده چه بسا مایل نباشد با واردکننده‌ای معامله نماید که او را نمی‌شناسد، زیرا نمی‌خواهد بدون تضمین و اطمینان از پرداخت ثمن از کالای خود جدا شود. مقصود این نیست که بانک ورشکسته نمی‌شود. اما احتمال اینکه بانکهای معتبر ورشکسته شوند، اندک است. مضافاً به اینکه، صادرکننده وضعیت اعتباری یک بانک را آسان‌تر از وضع اعتباری یک واردکننده خارجی می‌تواند ارزیابی کند. گذشته از این، چنانچه بانک پیش از پرداخت ثمن به صادرکننده ورشکسته شود، صادرکننده می‌تواند (جهت پرداخت ثمن) علیه واردکننده اقامه دعوا کند، قطع نظر از اینکه واردکننده قبلاً ثمن را کلاً یا جزئاً به بانک ورشکسته پرداخته باشد یا نپرداخته باشد^[۴۳]. بنابراین، صادرکننده پوشش حمایتی مضاعفی را داراست و تنها به هنگامی تحت تأثیر ورشکستگی قرار می‌گیرد که هم واردکننده و هم بانک، ورشکسته شوند. اعتبارات اسنادی، پرداخت ثمن به صادرکننده را به‌مجرد ارائه اسناد مقرر تضمین می‌کند، چنان تضمینی که در اثر اختلافات ناشی از قرارداد پایه (بیع) تضعیف نمی‌گردد.^[۴۴] با بهره گرفتن از اعتبارات اسنادی فروشنده می‌تواند با اطمینان خاطر از اینکه ثمن پرداخت خواهد شد، مبیع را ارسال کند.^[۴۵]
۲۳
خریدار نیز می‌تواند با بازپرداخت مبلغ اعتبار به بانک اسناد را دریافت نموده و با اطمینان از اینکه کالای منطبق با قرارداد ارسال شده، کالا را تحویل بگیرد.^[۴۶] بدین سان اعتبار اسنادی، واردکننده را از خطر پرداخت ثمن به صادرکننده‌ای که تعهدات ناشی از معامله پایه را ایفا ننموده، مصون می‌دارد.

معنای بیت : اگر چیزی دوزنده خمیازه خمار من است، آن ساغر یا پیاله لبالب از شراب است. شراب رفع و دفع کننده خماری من است.
۲۸۰- روشنگر : یعنی، صیقل گر ، زداینده ، جلا دهنده.
۲۸۱- کشمیر بر روی خط استوا قرار دارد، در این­جا هوا گرم و مرطوب است، یخ در این منطقه، گوهر است. غنی، معنی را هم­چون آب می­داند که اگر خوب [یخ] ببندد، گوهری ارزشمند است. غنی در غزلی نیز به این نوع آب و هوا در کشمیر اشاره دارد به ویژه این بیت:

از بدن ها در هوای گرم می جوشد عرق

گر بود خاک رطوبت خیز خاک آدم است

۲۸۲- خواب بخت: یار و یاور نبودن طالع و اقبال.
۲۷۳- بناگوش: با ضمّهآغازین ؛ یعنی، نرمی یا لاله گوش که آن را به صبح تشبیه می کنند.
مگر ز صبح بناگوش یار نور گرفت که بــوی یاسمن از ماهتاب می آید
صائب (از آنندراج)
کلمه « خواب » با « چشم » و « صبح » با « بناگوش » تناسب دارد.
معنای مصرع دوم : مانند چشم گوهر، چشم ما باز است و خواب از چشم رفته است.
۲۸۴- در خواب رفتن پا: کنایه از بی حس و بی حرکت شدن پا.
۲۸۶- گرد سفر : گردی که هنگام راه رفتن به چشم و روی آدم می نشیند و این گرد مانع خواب آلودگی می شود.
۲۸۹- «نمد پوشی» با «سرد مهری» تناسب دارد.
۲۹۰- لحد: شکاف کرانه گور. شکاف به درازا در یک کرانه قبر که میّت را در آن جای دهند. (منتخب اللغات ). نوعی از قبر. (غیاث ). هاچین (به لهجه طبری ) .( دهخدا، ۱۳۷۳: ۱۷۳۲۷)
۲۹۲- یعنی اگر چه ماه از خورشید نور کسب می کند امّا در حضور معشوق به دلیل زیبایی هلال ابروان و صفایی که چهره او دارد شرم و خجالت مانند غباری بر رخ ماه سایه می افکند؛ اشاره به داغ های (لکه ها) روی ماه.
در بیت آرایه تشبیه مضمر و مرجّح مشهود است.
۲۹۵- از آنجا که خاک دامن گیر می باشد، شاعر می گوید تا خاک نشدی ( نمردی) دامن دوست را رها نکن.
۲۹۹- تکلّف به خود گرفتن : رنج بر خود نهادن . (منتهی الارب (
۳۰۰- چون « پشت » و « مشت » را با ماهی و صدف دسته بندی کرده، اطلاق «کس» بر این ها درست است، زیرا مشت فقط مخصوص انسان است و به غیر انسان اطلاق نمی گردد.
۳۰۱- منظور از مردم، شاعران دیگرند که این مضمون را در همین بحر عروضی سرودند.
۳۰۲- مضمون بیت: مبالغه در بیان ناتوانی شاعر.
معنی بیت: به قدری ناتوان شده ایم که برای کشتنمان به جای تیغ و شمشیر ، ابروی محبوبان که از جنس مو است، کفایت می کند.

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

۳۰۴- کسی را با کسی سنجیدن: کنایه از برابر و یکسان دانستن آنها ، به سویّه با هر دو رفتار کردن.
۳۰۶- سواد. [ س َ ] (ع اِ) کالبد. (منتهی الارب ) (آنندراج ). کالبد تن . (مهذب الاسماء) (السامی ). || کره زمین . زمین خاکی .|| کشور. مملکت - بهشتی سواد ؛ مقصود کشور تبت است ( دهخدا، ۱۳۸۵: ۱۷۲۲)، (برهان، ۱۳۶۲: ۱۱۸۲)
غنی می­گوید:

بود بخت سیه را اختلاطی با سخن گویان

بود گر مسکن طوطی سواد هند جا دارد

سواد هند مراد کشمیر است. نظامی از هندوستان، با لفظ «مشکین سواد» یاد کرده است:

در مجمع ذیل‏صِراطَ الَّذینَ أَنْعَمْتَ عَلَیْهِمْ^[۲۱۴] فرموده: اصل آن (نعمت) مبالغه و زیادت است^[۲۱۵]. علامه طباطبایی در ذیل همین آیه، نعمت را توفیق در دین واطاعت خداوند می­داند^[۲۱۶]؛ و زمخشری می­نویسد: انعام در این­جا نعمت اسلام است؛ولفظ انعام به دلیل شمول بر تمامی نعمت­ها به­کار رفته است، زیرا کسی­که نعمت اسلام به او داده شده باشد همه نعمت­ها شامل او شده است^[۲۱۷].
پس می­توان بیان کرد « مَا أَنْعَمَ » در این فراز از خطبه، نعمت اسلام است که شامل تمام نعم است^[۲۱۸].
این فرمایش حضرت اشاره به این دارد که انسان باید به تمام نعمت­های الهی توجه داشته باشد و نکته جالب این­که، حضرت با بیان جمله «الحمدلله علی ما انعم» ابتدا توجه به منعِم داشته اند و سپس نظر به انعام او^[۲۱۹]. شایان ذکر است، عبارت « عَلَى مَا أَنْعَمَ» در جمله «الْحَمْدُ لِلَّهِ عَلَى مَا أَنْعَمَ »، استدلالی است براین اختصاص که همه ستایش­ها برای خداوند است. اِنعام که وصف فعلی خداوند است، مورد ستایش ستایش­گر قرار گرفته است. واین­گونه ستودن در قرآن کریم آمده است^[۲۲۰]. الحمدلله رب العالمین.

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

نعمت­های الهی در قرآن کریم به دوگونه مطرح شده است: نعمت­های ظاهری ونعمت­های باطنی. وَ أَسْبَغَ عَلَیْکُمْ نِعَمَهُ ظاهِرَهً وَ باطِنَه^[۲۲۱]
۴٫۱٫۱٫۳٫ تعریف لغوى و اصطلاحى شکر:
راغب در تعریف شکر آورده است: به یاد آوردن و تصوّر نعمت و اظهار آن نعمت است.و درمقابل شکر، کفر یعنى فراموشى نعمت و پوشیده داشتن آن است.^[۲۲۲]
دانشمندان علم کلام در تعریف شکرگفته­اند:
«شکرالمنعم الذی هو عباره عن تعظیمه باللسان على الجمیل‏ الاختیاری‏ على معرفه المنعم^[۲۲۳].شکرمنعم عبارت از بزرگداشت آن برزبان است در برابرنیکویی اختیاری وبرای شناخت نعمت­دهنده» ؛ چه آن کار توسط زبان انجام گیرد یا توسط قلب یا عمل با اعضا و جوارح.^[۲۲۴]
علامه طباطبایی در تعریف شکر می­فرماید:
« کلمه” شکر” به معناى آن است که نعمت را طورى آشکار به کار ببرى که بفهمانى این نعمت از منعم آن است^[۲۲۵]. »
«شکر عبارت است از اینکه نعمت ولى نعمت را در جایش مصرف کنى، و شکر عبادت به­این است که از روى محبت انجام شود، و تنها براى خود خدا صورت بگیرد، نه منافع شخصى، و یا دفع ضرر شخصى، بلکه خدا را عبادت کنى، بدان جهت که خدا است، یعنى بذات خود جامع تمامى صفات جمال و جلال است، و او چون جمیل بالذات است، ذاتا محبوب است، یعنى خودش دوست داشتنى است، نه اینکه چون ثواب می­دهد، و یا عقاب را بر می­دارد»^[۲۲۶]. « وشکر مطلق عبارت است از اینکه بنده به­یاد هیچ نعمتى نیفتد مگر آن­که خدا را هم با آن یاد آورد، و با هیچ چیزى تماس نگیرد که نعمتى از نعمت­ها باشد، مگر آن­که خداى تعالى را در آن اطاعت کند.^[۲۲۷]»
علامه طبرسی نیز معتقد است، شکر در اصل به ­معنى اعتراف به­ نعمت است که با نوعى از تعظیم مقرون باشد^[۲۲۸].
آیت الله جوادی آملی می­نویسد:
« «شکر» آن است که انسان به نعمت منعم اعتراف کند؛ اعترافی که به عنوان تجلیل و تعظیم منعم باشد، در مقابل کفران که در آن، به عوض قدرشناسی از منعم، از نعمت‏ها چشم‏پوشی می‏شود و مستور و منسی قرار می‏گیرد.^[۲۲۹]»
درجای دیگر آورده­اند:
«شکر نعمت» در مقابل «کفران نعمت» است. شکر نعمت این است که انسان، سراسر جهان، اعم از آفاق و انفس و عالم و آدم، را نعمت خدا بداند و آگاه باشد که در کنار سفره نعمت خدا نشسته است و باید این نعمت­ها را بجا مصرف کند. کسی که اهل سیر و سلوک و تهذیب روح است باید شاکر باشد.^[۲۳۰]»
از امام صادق درمعنای شکر آمده است:
«عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ قَالَ: شُکْرُ النِّعْمَهِ اجْتِنَابُ الْمَحَارِمِ وَ تَمَامُ‏ الشُّکْرِ قَوْلُ الرَّجُلِ- الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمِینَ.^[۲۳۱]«شکرنعمت اجتناب از محارم و شکرتام و کامل، گفتن جمله الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمِینَ است.»
البته باید این مطلب را در نظر گرفت که شکر کردن، تنها در محدوده زبان و در حدّ گفتن «الحمدلله» نیست. شکر، هم حیطه زبان و هم محدوده قلب و هم محور عمل را شامل می‏شود. عبد سپاسگزار کسی است که همه نعمت­ها را در همه مراحل، از آنِ خدا بداند و همه آن­ها را در راه خدا صرف کند^[۲۳۲].
۵٫۱٫۱٫۳٫ الهام در لغت واصطلاح
واژه «الهام» مصدر «الهم» می­باشد که اهل لغت آن را «الهام إلقاء الشی‏ء فی الرّوع… » گفته­اند که
به­معنای القاء چیزى است در قلب و آن مخصوص است به­این­که از جانب خدا و از عالم ملکوت باشد^[۲۳۳]؛
و این فرمایش رسول اکرم که می­فرمایند: « إِنَّ الرُّوحَ الْأَمِینَ نَفَثَ‏ فِی‏ رُوعِی^[۲۳۴] یعنی فرشته وحی به فکرم می­انداخت، چیزی را به من القاء می­نمود.»^‏ به همین مطلب اشاره دارد.
همچنین بیان شده: الهام آن­ است که خداوندمتعال بر دل بندگانش مى‏اندازد که کاری را انجام دهدیا آ­ن را ترک کند. که نوعی از وحی می­باشد که خداوند به هرکس از بندگانش بخواهداختصاص می­دهد^[۲۳۵].
در معنای اصطلاحی الهام، تعاریفی بیان شده است که در این­جا به تعدادی اشاره می­ شود: چیزی را به فکر کسی انداختن والقاء کردن؛ تقریبا همان معنی وحی را می­دهد^[۲۳۶].
همچنین گفته شده: قسمی از وحی است که آن نیز همچون ایحاء، اعلام مطلبی در خفاست. و همه آن­ها به معنی القاء در دل استفاده می­ شود بدین جهت که نوعی از اعلام در خفا می­باشند^[۲۳۷]. نیز آن­را تفهیم به­خصوصى از جانب خدا یا فرشته مأمور خدا دانسته ­اند^[۲۳۸].
در تفسیر المیزان در تعریف «الهام» چنین آمده است:
‏«القاء مطلبی در دل آدمى است، و این خود افاضه‏اى است الهى، و صور علمیه‏اى ازنوع تصورى و یا تصدیقى است که خداى متعال به دل هر کس که بخواهد مى‏اندازد^[۲۳۹].»
تعریف دیگری از الهام آن­را اختصاصی مؤمنان دانسته می­گوید:
الهام حالت ویا حسی است که به ایمان­داران دست می­دهد واو را به موضوع حساس ناخودآگاه متوجه می­سازد؛ منتهی به هر نسبت روحیه ایمان متوجه به مبدأ و مرکز هستی بیشتر و قوی­تر باشد بهتر این حالت را درک واز آن بهره می­یابد. این حالت ویا احساس همواره رهنمون حقیقت واز خطا واشتباه برکنار است زیرا منشأ آن قلب پاک و بی­آلایش است و از پاکی دل وروح وروان سرچشمه می­گیرد و با وهم و خیال آمیخته نگشته و حقیقت خالص را نشان می­دهد^[۲۴۰]. این حالت ویا حس درمرتبه عالی­اش به معنای وحی و ویژه پیغمبران بر حسب درجات آنان است^[۲۴۱].
آیت الله دستغیب نیز ضمن آوردن نمونه­هایی، الهامات تکوینی را مخصوص موجودات اعم از نباتات و حیوانات و الهامات خاص را برای انسان­های مؤمن دانسته ­اند^[۲۴۲].
الهام ممکن است از سنخ ادراکات باشد؛ یعنی خدا یک چیزی را به انسان می‌فهماند، و یا ممکن است از سنخ میل و گرایش باشد؛ یعنی میل به چیزی را در انسان الهام می‌کند^[۲۴۳].
لازم به ذکر است، در مورد الهام تعبیر دیگری هم در روایات ما به کار رفته است و آن تعبیر «تحدیث» است. یکی از القاب حضرت زهرا محدَّثه (با فتح دال) است. و محدَّث به کسی گویند که ملائکه با او حرف بزنند و برایش حدیث گویند^[۲۴۴].
در این­جا منظور از الهام آن معرفت و شعور درونی است که خداوند به انسان عنایت فرموده است^[۲۴۵].
۶٫۱٫۱٫۳٫ تفاوت الهام و وحی
فرق الهام و وحی خیلی روشن نیست؛ هر دو ادراکی است که از روی اکتساب نباشد و معمولاً هم دفعتاً پیدا می‌شود. ولی الهام در عرف متشرعه به خصوص شیعیان یک اصطلاح خاصی پیدا کرده است و آن این‌که الهام ادراک خاصی است که خدا به اولیای خودش مرحمت می‌کند. الهام نوعی ادراک از سنخ وحی،‌ اما ضعیف­تر از وحی است. در بعضی روایات آمده است که فرق بین وحی و الهام این است که در وحی ملک حامل وحی دیده می‌شود، اما در الهام ملک دیده نمی‌شود و فقط اثر آن در قلب احساس می‌شود^[۲۴۶].
به طور خلاصه و مختصر الهام در لغت، القاء مطلبی است در نفس، و وحی در لغت یعنی اشاره سریع. وحی اعم از الهام است، زیرا وحی نسبت به جمیع موجودات می‏آید حتی حیواناتی مثل زنبور عسل و… در آیه شریفه هم آمده است: وَ أَوْحى‏ رَبُّکَ إِلَى النَّحْل^[۲۴۷]… امّا الهام این طور نیست بلکه دایره‏اش ضیق‏تر یعنی محدودتر است^[۲۴۸].
در مورد منظور حضرتاز الهام دو احتمال می‌توان مطرح کرد: یکی این‌که منظور از این الهام همان الهام عامی باشد که خدا نسبت به همه انسان­ها و یا حتی غیر انسان­ها هم فرموده است و چون حضرت یکی از آن­ها هستند و این نعمت به ایشان هم داده شده است خدا را شکر می‌کنند. اما شاید احتمال قوی‌تر این باشد که حضرت، خدا را شکر می‌کنند به این جهت که خدا الهامات خاصی به این خانواده عنایت فرموده است و این‌جا تعبیر شکر مناسب­تر از حمد است؛ چون در شکر این جهت لحاظ شده است که ستایش می‌کنم کسی را که به طور خاص نعمتی به من داده است؛ البته معنای اول هم غلط نیست؛ اما به نظر می‌رسد که این معنای دوم مناسب­تر باشد و این یک نوع براعت استهلال است؛ یعنی چون بناست در این خطبه به مطالبی اشاره کنند که خدای متعال به ایشان الهام فرموده است، اول اشاره می‌کنند که خدا به ما بعضی چیزها را الهام فرموده است و من پیشاپیش به خاطر این نعمت اختصاصی خدا را شکر می‌کنم.
از جمله این الهامات آن الهاماتی است که مصحف حضرت فاطمهرا تشکیل داده است^[۲۴۹].
همچنان­که ائمه اطهاردر بسیاری از روایات می‌فرمایند: « أَنِّی نَظَرْتُ‏ فِی‏ مُصْحَفِ‏ فَاطِمَهَ در مصحف حضرت فاطمه نظر کردم.^[۲۵۰]‏»
۷٫۱٫۱٫۳٫ ثنای الهی
«وَ الثَّنَاءُ بِمَا قَدَّمَ»
ثنا: از ریشه (ث ن ی) اخذ شده، قسمتی از ستایش است که با تکرار صادر گردد^[۲۵۱]، در لغت یاد کردن به نیکویی و کلام زیبا^[۲۵۲] است. برخی می­گویند ثنا آن­چه که در ستایش مردم، وقت به­وقت تکرار می­گردد^[۲۵۳]. همچنین در معنای ثنا گفته­اند: آن­چه که انسان با آن ستایش یا نکوهش می­ شود، که برخی آن­را مخصوص
به مدح می­دانند^[۲۵۴]. ثنى در اصل به­معنى عطف است واین­که به معنای درود آمده، چون که در مدح، صفات نیک به­ یکدیگر عطف می­شوند^[۲۵۵].
کلمات شکرگذاری سه تاست که عبارتند از: حمد، شکرو ثناء، که حضرت فاطمه به هرسه کلمه شکرگذاری را ادا فرموده­اند.
هریک را درجمله­ای بیان کرده ­اند: حمد بر انعام، شکر برالهام و ثناء بر تقدیم چیزهایی، سپس متعاقب آن به لف ونشر مرتب ذکر فرمودند که به ترتیب هرکدام توضیح یکی از جمله های اولی باشد^[۲۵۶].
واما در توضیح این فراز باید گفت: ثناء ستایش مطلق است؛ بنابراین اعم است از نعمت­هایی که خداوند به خود انسان عطا کرده و نعمت­هایی که به سایر خلایق عنایت فرموده است.
و چون نعمت­ها از جهت شمول و عمومی بودن و نیز پی در پی بودن، ملاحظه می­ شود لذامناسب است که ستایش بصورت ثناء که تکرار ستایش است آورده شود^[۲۵۷].
حضرت اشاره می‏کنند که خداوند نعمت­هایی را قبل از خلقت بشر یعنی قبل از آن­که بشر موجودیت یابد آماده و با موجودیت انسان به او اعطاء کرده است، که اگر آن­ها نبود اصلاً کسی به وجود نمی‏آمد. یعنی اگر همه خلقتی که قبل از او شده نبود، او هم وجود پیدا نمی­کرد^[۲۵۸].
همه آثار خداوند متعال ناشی از اختیار اوست و چیزی جبری از خدا صادر نمی‌شود. پس واژه حمد، واژه‌ای مناسب برای ستایش خداوند است. خداوند هم در قرآن، کلام خود را با حمد شروع فرموده است^[۲۵۹].
۸٫۱٫۱٫۳٫ تفاوت «حمد»، «شکر»، «ثناء»

فرضیه فرعی ۱: بین حجم انتشار صکوک و نوسان قیمت سهام، رابطه وجود دارد.
فرضیه فرعی ۲: بین سررسید صکوک منتشر شده و نوسان قیمت سهام، رابطه وجود دارد.
فرضیه فرعی ۳: بین بازده صکوک منتشر شده و نوسان قیمت سهام، رابطه وجود دارد.

۳-۴ مدل مفهومی پژوهش

مدل، از ریشه لاتینی Modus به‌معنای اندازه گرفته شده است. مدل همچنین به ما کمک می‌کند که به متن و درون پدیده‌هایی که نمی‌توانیم مستقیما آن‌ها را ببینیم هدایت شویم.مدل جزئی کوچک یا بازسازی کوچکی از یک شیء بزرگ است که از لحاظ کارکرد با شیء واقعی یکسان است. مدل رابطه بین طرح نظری(تئوری)وکار جمع آوری و تجزیه و تحلیل اطلاعات می باشد.در علوم اجتماعی مدلها شامل نشانه ها و علائم هستند یعنی خصوصیات بعضی از پدیده های تجربی (شامل اجزا و ارتباط آنها) به طور منطقی از طریق مفاهیم مرتبط با یکدیگربیان می شود.بنابراین مدل منعکس کننده واقعیت است و جنبه های معینی از دنیای واقعی را که با مساله تحت بررسی ارتباط دارند مجسم می سازد.روابط عمده را در میان جنبه های مزبور روشن میکند وسرانجام امکان آزمایش تجربی تئوری را با توجه به ماهیت این روابط فراهم  می کند.بعد از آزمایش مدل درک بهتری از بعضی از قسمتهای دنیا ی واقعی حاصل می شود.به طور خلاصه باید گفت  که مدل دستگاهی است متشکل از مفاهیم،فرضیه ها و شاخصها که کار انتخاب  و جمع آوری اطلاعات مورد نیاز برای آزمون فرضیه ها را تسهیل می کند (ولایی, ۱۳۹۳).
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

مدل مفهومی تحقیق در این پروژه یک مدل ابتکاری و مبتنی بر ۲ مرحله است که در مرحله اول رابطه کلی بین انتشار صکوک و نوسان قیمت سهام و بعد از آن رابطه سه مولفه مهم هر انتشار (حجم، سررسید، بازده) به صورت جداگانه با نوسان قیمت سهام بررسی می گردد.
انتشار صکوک
حجم انتشار
سررسید اوراق
بازده اوراق
نوسان قیمت سهم

۳-۵ متغیرهای تحقیق

متغیر به ویژگی یا صفت یا عاملی اطلاق میشود که بین افراد جامعه مشترک بوده و میتواند مقادیر کمی و ارزشها متفاوتی داشته باشد.متغیرها ، عامل یا عواملی هستند که مورد اندازه گیری یا سنجش قرار می گیرند .  به عبارت دیگر متغیر مشخصه یک فرد، چیز، پدیده مورد نظراست که : قابل اندازه گیری بوده  و می تواند مقادیر مختلفی بپذیرد.
متغیر های اساسی : غرض از متغیر های اساسی دو متغیر مستقل و وابسته است. این دو نوع متغیر ممکن است ناظر بر دو عامل منفرد باشد که در دو مقوله اثر گذاری و اثرپذیری قرار می گیرند ، یا ناظر بر دو گروه متغیر باشد که با یکدیگر در تاثیر و تاثرند. (روش تحقیق, ۱۳۹۳)
انوع متغیر های تحقیق. متغیر ها بر اساس وابستگی و یا نقشی که در تحقیق ایفا می کنند عبارتند از:
الف)متغیر مستقل. متغیری که پژوهشگران آن را دستکاری یا انتخاب می کنند تا تاثیر آن را بر متغیر وابسته مورد بررسی قرار دهند(خاکی،۱۳۷۹،ص۱۶۷).در این تحقیق یک متغیر اصلی مستقل (انتشار صکوک)با سه مولفه در نظر گرفته شده است.
حجم انتشار صکوک. منظور از این متغییر حجمی از سرمایه است که شرکت از راه انتشار صکوک، از سرمایه‌گذاران جذب می کند. اخذ اطلاعات مربوط به این مبلغ از چند طریق ممکن می باشد: مراجعه به اطلاعیه های عمومی شده توسط سازمانهای ناظر مثل سازمان بورس و اوراق بهادار ایران و یا شرکتهای بورسی مثل بورس تهران و بورس مالزی. روش دیگر اخذ این اطلاعات از سایت خود شرکت ناشر می باشد.
سررسید صکوک منتشر شده. مدت زمانی است که یک ابزار مالی اعتبار دارد و در پایان آن این ابزار منقضی شده و اصل مبلغ به همراه بهره بازپرداخت می گردد. (فرهنگ لغت اینوستوپدیا^[۵۱]،۲۰۱۴)
در این تحقیق منظور از سررسید مدت زمانی است که برای بازپرداخت اصل مبلغ سرمایه گذاری شده، در اعلامیه انتشار صکوک، به سرمایه گذاران اطلاع داده می شود. دوره مذکور به صورت سال و یا ماه به سرمایه گذاران از طریق شرکت و یا سازمانهای ناظر بر بازار سرمایه و شرکت های بورسی اعلام میشود
بازده صکوک منتشر شده (بازده تا سررسید) (YTM). بازده تا سررسید، عبارت است از نرخ بازدهی ای که در صورت نگه داشتن ورقه صکوک تا زمان سررسید، نصیب سرمایه گذار میشود. به عبارت دیگر همان نرخ بازده داخلی است^[۵۲] (گوتمن^[۵۳]،۲۰۱۳: ۱۳۷) یعنی نرخی که در صورت تنزیل دریافتی های آتی با آن نرخ، ارزش فعلی همه جریانات ورودی (کوپن ها و اصل مبلغ) به اندازه ارزش فعلی جریان خروجی (قیمت خرید ورقه) می شود. برای محاسبه YTM از فرمول زیر استفاده میشود (جیتمن^[۵۴] و همکاران،۲۰۱۳: ۴۸۲): YTM =
Par V: قیمت اسمی MP: قیمت بازار N: تعداد دوره ها تا سررسید R: نرخ بازده سالانه
ب) متغیر وابسته. متغییری که تحت تاثیر متغیر مستقل قرار می گیرد و بر اثر تغییرات آن تغییر می کند.درحقیقت متغیر وابسته متغیری است که مورد پیش بینی است درحالی که متغییر مستقل متغیری است که پیش بینی از روی آن صورت می گیرد. متغیری که هدف محقق تشریح یا پیش بینی تغییر پذیری در آن است. در این تحقیق متغییر وابسته عبارت است از:
نوسان قیمت سهام.این متغییر نشان دهنده درصد رشد و یا کاهش قیمت ارزش بازاری سهام است که به آن بازده سرمایه ای^[۵۵] هم می گویند که این عامل به همراه سود تقسیمی، بازده کلی سهم را تشکیل می دهد.
برای محاسبه این بازده (بازده سرمایه ای یا بازده ناشی از نوسان قیمت) از فرمول زیر بهره می گیریم:
R_t: بازده روزانه سهم در روز t P_t: قیمت سهم در روز t P_t-1: قیمت سهم در روز قبل از روز t

۳-۶جامعه آماری

جامعه آماری. جامعه آماری به مجموعه افراد، اشیاء و یا به طور کلی پدیده ها ی اطلاق می شود که محقق می تواند نتیجه مطالعه خود را به کلیه آنها تعمیم دهد. جامعه آماری تحقیق با یک یا چند صفت مشترک شناسایی می شود (ایران پژوهان, ۱۳۹۳)
جامعه این پژوهش، کلیه شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران و مالزی می‌باشد.

۳-۷چگونگی تخمین/ برآورد نمونه آماری تحقیق و روش نمونه‌گیری

مطالعه ای که بر روی تعداد مشخصی از جمعیت صورت می گیرد که در این صورت دقت داده های بدست آمده به مراتب بیشتر از زمانی است که کل جامعه مطالعه شود .
در بیشتر موارد به سبب حجم گسترده جامعه آماری، مراجعه به کلیه آحاد جامعه و مطالعه تک تک آنها امکان پذیر نیست. در این صورت محقق ناگزیر است که بخشی از جامعه آماری را مورد مطالعه قرار داده و نتیجه بررسی را به تمامی جامعه آماری تعمیم دهد. مراجعه به بخشی از جامعه آماری جهت شناسایی همه آن را روش نمونه گیری می نامند.
انجام این کار زمانی امکان پذیر است که بخشی نمونه کلیه صفات و ویژگی های جامعه آماری را دارا باشند و بتوان آن را نمایشگر جامعه محسوب داشت. پس نمونه آماری به بخشی از جامعه آماری اطلاق می شود که ویژگی ها و صفات جامعه آماری را در خود داشته باشد و محقق بتواند با مطالعه آن بخش، درباره جامعه آماری قضاوت کند. درعین حال نمونه آماری باید قابل دسترسی بوده و امکان مطالعه آن توسط محقق فراهم باشد. (ایران پژوهان, ۱۳۹۳).
در این تحقیق، نمونه‌ آماری به‌صورت هدفمند، غیر‌تصادفی و از بین شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران و مالزی است که دارای ویژگی‌های زیر باشند :

1. 1. داده های قیمتی سهام شرکت برای دو سال قبل از انتشار صکوک و پنج روز بعد از آن موجود باشد.

1. 1. شرکت از اوراق صکوک برای تامین مالی خود استفاده کرده باشد.

1. 1. هنگام برآورد بتای سهم، وجود رابطه بین قیمت سهم و شاخص با آزمون مربوطه تایید شده باشد.

با لحاظ موارد فوق حجم نمونه آماری موردبررسی در این پژوهش به ۶۰ شرکت کاهش یافت.

۳-۸ روش جمع‌ آوری داده‌ها

یکی از اصلی تر ین بخش های هر کار پژوهشی را جمع آوری اطلاعات تشکیل می دهد. چنانچه این کار به شکل منظم وصحیح صورت پذیرد‏ کار تجزیه و تحلیل و نتیجه گیری از داده ها با سرعت و دقت خوبی انجام خواهد شد. برای جمع آوری اطلاعات در کارهای پژوهشی روش های مختلفی را مورد استفاده قرار می دهند.در این پژوهش برای جمع‌ آوری داده‌ها از ابزار کتابخانه‌ای و اسنادی استفاده‌شده است.
کتابخانه‌ای : اطلاعات مربوط به فصل دوم پایان‌نامه با مراجعه به مقالات و کتب مرتبط با بخشهای ارائه شده در ادبیات و پیشینه تحقیق فراهم گردیده است.
اسنادی : جهت محاسبه متغیر­های تحقیق از اطلاعات تاریخی مربوط به قیمت سهام شرکتهای انتخاب شده به عنوان نمونه و شاخص بورس تهران و مالزی از سایت های مرجع (بورس تهران، بورس مالزی و یاهو فاینانس) استفاده شده است.

۳-۹ روش تجزیه و تحلیل داده‌ها

بعد از جمع‌ آوری و دسته بندی اولیه داده ها، برای پردازش نهایی و نتیجه گیری در مورد فرضیه ها باید روش مناسبی را برای تحقیق انتخاب شود.
در بخش آمار توصیفی ما به توصیف ویژگی های یک جامعه می پردازیم و آن را به جامعه دیگر تعمیم نمی دهیم ولی در آمار تحلیلی و استنباطی ما با بهره گرفتن از داده های تحلیل شده از یک گروه و یا جامعه به نتیجه گیری در مورد آن پارامترها در جامعه یا گروه دیگر می پردازیم.

ربعA (نظری): قسمت منطقی تفکر هر شخص؛ سربرال چپ و بالا (^[۹۷]LC)

سازماندهی، ساختن و مرتب کردن محتوا؛ ارزیابی و آزمایش کردن نظریهها؛ کسب مهارتها از طریق تمرین

زنجیرهای، سازمانیافته، برنامهریز، جزئیات، ساختاریافته: انجام اقدامات پیشگیرانه؛ برقراری

ربعB (سازمان دهنده): قسمت حفظی تفکر هر شخص؛ لیمبیک چپ پایین (LL^[98])

صحبت کردن و با دیگران در مورد ایدهها؛ اصلاح تجربیات خویش؛ متحرک و با احساس؛ هماهنگ کننده/ برقراری ارتباط ثمر بخش؛ درگیری هیجانی

هیجانی، بین فردی، بر پایه احساس، جنبشی، حساس و حمایتی، بیانگر؛ تا حد زیادی اجتماعی، پر حرف؛ شبیه به معلم

ربعC (بشر دوستانه): قسمت احساسی تفکر هر شخص؛ لیمبیک راست و پایین (RL^[99])

بکار بردن ابتکار عمل؛ کشف کردن نیروهای بالقوه؛ استناد به بینش؛ خود اکتشافی؛ ساختن مفاهیم.

دیداری، شهودی، یکپارچه، ترکیب کردن، کلگرا، ابتکاری، کنجکاو، بیپروا؛ آزاد؛ استنباطی؛ تصوری؛ خطر کردن

ربعD (خلاق): قسمت آزمایش هر شخص؛ سربرال راست بالا (RC^[100])

توضیح ربعها و ترجیحات یادگیری هر فرد بر اساس مدل مغزی هرمن

نمودار چهار ربع مغزی هرمن که بیشترین سطح تسلط هر ربع را نشان میدهد
یک مفهوم کلیدی در مدل هرمن توجه به تسلط است که یک تمایل به استفاده از یک الگوی معین، ترجیح بر دیگر ربعها را استدلال میکند. در این باره ترجیح چیزی شبیه دست خط است. فرد دست راست یک ترجیح برای دست راست دارد اما در رویداد صدمه یا از دست دادن دست راست میتواند استفاده کردن از دست چپ را بیاموزد. آنچنان که در مدل هرمن نشان داده خواهد شد اگر بالاترین نمره شخص در ترجیح برای ربع مغزی A است شما میتوانید به عنوان یک شخص منطقی، تحلیلی و کمی توصیف شوید. اگر بالاترین نمره شما در ترجیح برای ربع مغزی B است، شما احتمالاً یک شخص جزئینگر، برنامهریز، عمل گرا و خوب سازمان دهنده هستید. یک نمره بالا در ترجیح برای ربع مغزیC شرح میدهد که شما با احساسات، هم در خودتان و هم در دیگران سر و کار دارید. شما تمایل دارید تا هیجانی و همدرد باشید و ترجیح میدهید در گروه کار کنید. سرانجام اگر شما یک شخص با ترجیح ربع مغزی D هستید شما احتمالاً تصوری، خلاق و نوآور هستید. شما اغلب در بدست آوردن یک تصویر بزرگ برتری دارید اما شما ممکن است دشواریهایی در بیان ایدههایتان به دیگران داشته باشید (هلم و کرایان، ۲۰۰۰).

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

کلماتی که ربع مغزی D را بیشتر بیان میکنند عبارتند از: هنرمند، مبتکر، کلنگر، تخیلی، ترکیبکننده و خیالپرداز. آنها افرادی دارای ایده در یک تیم هستند و از ایدههای قابل استنتاج از چند منبع برای خلق چیزی جدید ناشی از ترکیب آن لذت می برند. (کی ویسوکی، ۱۳۸۱) متفکران ربع D اغلب بشر دوستانی هستند که یادگیری مشارکتی و بحث گروهی را ترجیح میدهند. آنها اغلب دیداری، تخیلی، فضایی، انعطافپذیر و شهودی هستند. متفکران ربع D اغلب با امکانات، ابداعات و طرح راهبردی سر و کار دارند. همانند یادگیرندگان، این متفکران در عوض جزئیات، تصاویر بزرگ را جستجو میکنند. آنها تصاویر را به لغات ترجیح میدهند و مسائل با انتهای باز را انجام میدهند (هریس، سادوسکی، برکمن، ۲۰۰۶. لامزدین، ۱۹۹۹).
در این باره ترجیح چیزی شبیه دست خط است. فرد راست دست یک ترجیح برای دست راست دارد اما در رویداد صدمه یا از دست دادن دست راست می‌تواند استفاده کردن از دست چپ را بیاموزد (هلم و کرایان^[۱۰۱]، ۲۰۰۰). همان طور که در چپ دست یا راست دست بودن، تسلط مغز طبیعتاً بین دو نیمکرۀ مغز و احتمالاً در یکی از ساختارهای سربرال و لیمبیک اتفاق می‌افتد. چهار سبک تفکر از ترکیب تسلط چپ یا راست، لیمبیک یا سربرال سرچشمه می‌گیرد که نتیجۀ هرکدام در تفکر و خصوصیات رفتاری کاملاً متفاوت است (هرمن، ۱۹۹۰، ۱۹۹۹؛ چورچیل^[۱۰۲]، ۲۰۰۸).
اسچکد^[۱۰۳] و پتوین^[۱۰۴] (۱۹۸۰) نسخه اولیه ابزار سنجش هرمن را برروی یک گروه ۱۲ نفری از دانشجویان حسابداری و ۱۲ نفر از دانشجویان هنر با بهره گرفتن از فنون بازخورد حیاتی EEG مطالعه کردند. آنها دریافتند که ابزار هرمن به درستی، تسلط نیمکره‌های مغزی چپ و راست را مورد سنجش قرار می‌ دهد. نتایج تجربی بیان میکند که حسابداران و هنرمندان شیوه‌های شناختی بسیار متفاوتی دارند که به صورت فیزیولوژیکی ظاهر می‌شوند. نتایج این مطالعه نشان می‌دهدکه افراد نمونه در هریک از این دو فرایند شغلی اطلاعات را به صورت بسیار متفاوتی در مسیر شغلی انتخاب ودر تسلط نیمکره ایشان بازتاب می‌کنند (اسکچد و پتوین، ۱۹۸۱؛ ندهرمن، ۱۹۸۸).
در مطالعه سنایل و بونانت^[۱۰۵] (۲۰۰۷) ۷۵ آزمودنی از برنامه‌های دانشجویان ارشد حسابداری، مدیریت تجارت و مدیریت عمومی از دانشگاه بریگم یانگ شاخص رفتار مایرز بریگز^[۱۰۶] (MBTI)، پرسشنامه میزان علاقه^[۱۰۷] (SII)، ابزار سنجش تسلط مغزی هرمن (HBDI) و پرسشنامه سبک‌های یادگیری^[۱۰۸] (LSI)را کامل کردند. علاقه ویژه تحقیق این بوده است که چگونه سبک‌های شخصیتی بر انتخاب مقام یا شغل تأثیر می‌گذارند؟ نتایج به صورت آماری تحلیل شد تا تعیین شود که آیا این ابزار توان قابل پیش بینی در تشخیص شخصیت‌های منحصر به فرد تمام یا تعدادی از دانشجویان را دارند؟ هیچ کدام از زیر مقیاس‌های LSI یا MBTI نتوانست بین رشته‌های تحصیلی فرق بگذارد. اما همه زیر مقیاس‌های HBDI و ۳ تا از ۶ زیر مقیاس‌ هالند SII بین رشته‌های تحصیلی تفاوت معنی داری نشان دادند.
یکی از مشکلات دانشآموزان دچار ناتوانیهای یادگیری مشکلات حافظه و توجه است (سیدمن^[۱۰۹]، ۲۰۰۶) از جمله توانایی های مورد نیاز کودکان، در زمینه یادگیری دروس مدرسه است (کرک و همکاران، ۲۰۰۶). این دانشآموزان در کارکردهای حافظه مثلاً، نقص در حافظه کوتاه مدت و حافظهکاری و نقص خفیف در رمزگردانی و راهبردهای شناختی و فراشناختی اختلال دارند و به همین دلیل نیز در مورد حافظه این کودکان تحقیقات بسیاری شده است، هرچند این تحقیقات هنوز به یک دیدگاه جامع نرسیدهاند(کجباف، لاهیجانیان و عابدی، ۱۳۸۹). فکوری (۱۹۹۱) نشان داد که بین دانشآموزان دچار اختلالات یادگیری و کودکان عادی همسن آنها از نظر تحول حافظه در مرحله عملیات عینی تفاوتهایی وجود دارد. سایر تحقیقات نشان دادهاند که عملکرد کودکان مبتلا به اختلال خواندن، از نظر حافظه کاری، بسیار ضعیفتر از کودکان عادی است. این پژوهشها نشان دادهاندکه کودکان مبتلا به ناتوانی خواندن، در تکالیف حافظه کاری، به طور قابل توجهی ضعیفتر از کودکان گروه شاهد عمل میکنند (سیگل و رایان، ۱۹۸۹؛ به نقل از وانگ^[۱۱۰]، ۱۹۹۶). هووس، بیگلر، برانگیم و لاسن^[۱۱۱] (۲۰۰۳) در یک تحلیل مقایسهای، پس از بررسی عملکرد حافظه کودکان نارساخوان دریافتند که این کودکان در همه اعمال حافظه، ضعیفتر از سن واقعی شناسنامه این خود عمل میکنند.
در یک جمعبندی کلی میتوان اینچنین بیان کرد که یکی از دلایل عمدهی اُفت تحصیلی عدم همخوانی ترجیحات تفکری یادگیرندگان با شیوه های تدریس و روش های ارائه محتوای آموزشی توسط یاد دهندگان و برنامهریزان آموزشی، میباشد (انتویسل، ۱۹۸۱؛ هانت، ایگل، و کیچن، ۲۰۰۴؛ فلدرواسپورلین، ۲۰۰۵ ؛ مور^[۱۱۲]، ۲۰۰۷). ویژگی تسلط مغزی یک شخص و ترجیحهاتش برای حالتهایی از دانستن ، به طور قدرتمند رفتار قابل مشاهده شخص را تحت تاثیر قرار می‌دهد. اگر نیمرخ شخص با محتوا و انتظارات تحصیلی او جور باشد، احتمالا او موفق خواهد بود. در نتیجه رویارویی او با ضرورت‌های تحصیلیاش بهتر و شانس موفقیتش بیشتراست. با توجه به سوابق پژوهشی ارائه شده و اینکه موضوع تسلط ربعهای مغزی بیشتر در حیطه های دیگر کار شده و در حیطه دانشآموزان هیچ تحقیق داخلی انجام نشده بنابراین هدف پژوهش حاضر مقایسه تسلط ربعهای مغزی دانشآموزان با و بدون ناتوانی یادگیری میباشد.
فصل سوم:
مواد و روش پژوهش
۳-۱- مقدمه
در این فصل ابتدا روش تحقیق و دلیل انتخاب آن، جامعه آماری، نمونه موردنظر و روش نمونهگیری شرح داد شده و مورد بحث و بررسی قرار میگیرد. سپس ابزارهای اندازه گیری و چگونگی جمعآوری اطلاعات و روش مورد نظر برای تجزیه و تحلیل داده ها تشریح خواهد شد.
پژوهش حاضر یک پژوهش کاربردی و میدانی است و از آنجاییکه هدف ما یافتن وجود ارتباط علی میان ویژگیهای شخصیتی، سبکهای یادگیری و عملکرد تحصیلی دانشآموزان عادی و ناتوان یادگیری بود و در یک مقطع زمانی مشخص مورد مقایسه قرا گرفتهاند، از اینرو به روش علی پس از رویداد و از نوع مقطعی- مقایسهای انجام شده است. هدف این نوع پژوهشها یافتن احتمال یا امکان وجود روابط علّت و معلولی میان متغیرهاست (دلاور، ۱۳۹۰).
۳-۲- روش شناسی
روش تحقیق از نوع علی- مقایسه‌ای است. جامعه آماری پژوهش حاضر کلیه دانشآموزان پسر و دختر راهنمایی شهر اردبیل در سال تحصیلی۹۲- ۹۱ بودند. نمونه پژوهش ۸۰ نفر (شامل۴۰ دانشآموز عادی و۴۰ دانشآموز ناتوان یادگیری) بودند که به صورت نمونهگیری تصادفی چندمرحلهای انتخاب شدند. بدین صورت که ابتدا لیست تمامی مدارس شهر اردبیل تهیه و سپس از بین تمامی مدارس راهنمایی دخترانه و پسرانه ۲۰ مدرسه (۱۰ مدرسه دخترانه و ۱۰ مدرسه پسرانه) را به صورت تصادفی انتخاب کرده و با کمک مسئولین و مشاور مدرسه با مراجعه به کارنامه چند سال اخیر دانشآموزان و همچنین مصاحبه بالینی و استفاده آزمونهای تشخیصی از بین ۲۰۰ دانشآموز ۴۰ دانشآموز (۲۰ دانشآموز پسر و ۲۰ دانشاموز دختر) را انتخاب کرده و ۴۰ دانشآموز عادی به منظور مقایسه با این گروه ها همتا و انتخاب شدند.
۳-۳- برای جمعآوری دادها از ابزار زیر استفاده شده است:
آزمون هوش ریون: برای تعیین میزان هوش از آزمون هوش ریون استفاده شد. این آزمون توسط ریون برای گروه سنی ۹ تا ۱۸ سال ساخته شده است. این آزمون دارای ۶۰ آیتم میباشد که به دو روش انفرادی و گروهی اجرا میشود. پایایی این آزمون از طریق بازآزمایی ۹۱/۰ و تجزیه و تحلیل سؤالهای آزمون از طریق بررسی میزان هماهنگی درونی سؤالات با بهره گرفتن از ضریب آلفای کرونباخ ۸۲۷/۰ به دست آمده است. ضرایب اعتماد و اعتبار این آزمون در پژوهشی که برای هنجاریابی آن در مورد ۶۰ دانشآموز ایرانی انجام شد که همبستگی آن با آزمون وکسلر ۷۳/۰ بدست آمد (رحمانی، ۱۳۸۶).
پرسشنامه سنجش تسلط مغزی هرمن (HBDI): این پرسشنامه اولین بار توسط ندهرمن در سال ۱۹۷۶ تدوین شد. پرسشنامه سنجش تسلط مغزی هرمن شامل ۱۲۰ سوال با ۴ زیر مقیاس می‌باشد که میزان تسلط مغزی را در چهار سبک تفکر ربع مغزی A، ربع مغزیB، ربع مغزی C و ربع مغزی D می‌سنجد، این پرسشنامه یک اندازه گیری پایا و معتبر از ترجیحات ذهنی انسان به صورت حرفهای فراهم میسازد. روایی^[۱۱۳] و پایایی^[۱۱۴] پرسشنامه سنجش تسلط مغزی هرمن: اعتبار درونی و بیرونی این پرسشنامه در چندین مرحله بصورت تخصصی انجام شده است (باندرسن^[۱۱۵]، ۱۹۹۲). ویژگی‌های روان سنجی^[۱۱۶] HBDI در بازنگری مستقلی که باندرسن (۱۹۸۷) در موسسه آزمون آموزشی انجام داده است و در یازدهمین سالنامۀ ابزارهای روانی وجود دارد (بروس، ۱۹۹۲؛ منیلی وپورتیلو، ۲۰۰۵). نتایج به دست آمده از این ابزار نشان دهندهی شایستگی بالفعل این ابزار است (هرمن، ۱۹۹۶). پرسشنامه بوسیله یک آزمون همتا که جهت سنجش تسلط نیمکره راست و چپ استفاده می‌شود، تأیید گردید. همچنین پایایی پرسشنامه از طریق آلفای کرونباخ، با توجه به نمونه گرفته شده ۸۴۴۲/۰ محاسبه شده است. در خصوص روایی و پایایی پرسشنامه های مورد استفاده در این تحقیق باید خاطر نشان ساخت که پرسشنامه سنجش تسلط ربعهای مغزی هرمن توسط ندهرمن در سال ۱۹۷۶ زمانی که ایشان مسئول مدیریت آموزشی جنرال الکتریک بودند تدارک دیده شده و اعتبار درونی و بیرونی آن در چندین مرحله بصورت تخصصی انجام شده است (باندرسن، ۱۹۹۵-۱۹۸۷).
در مطالعه باندرسن توسط آزمون – بازآزمون برای ۷۸ بار برای قسمت راست و چپ مغز و لیمبیک و سربرال و همچنین هر چهار ربع تکرار شد که پایایی به دست آمده ۹۱ تا ۹۸ درصد گزارش شده است (باندرسن، ۲۰۰۷).

پایایی بازآزمون برای ۷۸ بار اندازه گیری مکرر

چپ

۹۶/۰

راست

۹۶/۰

ربع A

۸۶/۰