همه مواد را مخلوط کرده، خمیر می­کنیم و می­گذاریم خمیر وَر بیاید. بعد به صورت گلوله گلوله توی روغن سرخ می­کنیم و بعد از سرخ شدن داخل صافی می­گذاریم تا روغن اضافی گرفته شود و بعد روی آن­را عسل ریخته و استفاده می­کنیم.
۵-۲-۱۵-۱-۱۶ نخود و باقلا
یکی از افطاری­های پرطرفدار ماه رمضان است که البته در ایام دیگر نیز برای صبحانه استفاده می­ شود. به این صورت که نخود و باقلا را چند ساعتی خیس می­گذارند (گاهی به آن گیاه آسیاب شده اُشْتُن^[۱۲۹] اضافه می­ کنند و خیس می­گذارند، تا موقع پخت زودتر پخته شود)، بعد با لیمو عمانی یا پودر لیمو وفلفل سیاه و نمک می­پزند.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

۵-۲-۱۵-۲ بُزِوه^[۱۳۰]
گندم آسیاب شدۀ نرم را بو داده، در روغن می­ریزند و تفت می­ دهند. هسته­های خرما را جدا کرده و خرما را داخل گندم برشته می­ریزند و خوب تفت می­ دهند، مواد آماده را داخل ظرفی ریخته و روی آن روغن حیوانی آب شده می­ریزند، این خوراکی را با دوغ محلی مصرف می­ کنند.
طبق تعریف قُدما، هرگاه اهالی پشم گوسفندان را می­چیده­اند، هر کس پشم تعداد گوسفندان تعیین شده را زودتر می­چید، به کسی که عقب مانده بود می­گفت: «چنگالی شدی! چنگالی شدی» و آن شخص بازنده باید بُزوه درست می­کرد و به دیگران می­داد، بخورند.
۵-۲-۱۵-۳ بَلالیت^[۱۳۱]
ماکارونیمخصوص و نازک یا ماکارونی پیچ برای این منظور مناسب است و جزء خوراکی­های سنّتی منطقه محسوب می­ شود. ماکارونی را داخل آب در حال جوش ریخته، بعد از کمی پخته شدن آبکش می­ کنند. بعد داخل قابلمه ریخته روی آن روغن و شکر می­ریزند و مانند پلو دم می­ دهند. موقع مصرف با تخم مرغ سرخ کرده میل می­ کنند. روزهای عید فطر و قربان معمولاً بَلالیت به عنوان وعده صبحانه تهیه می­ شود و در کل نوعی صبحانه عامّه پسند به شمار می ­آید.
۵-۲-۱۵-۴ بلی مهی
ماهی حَشَنه را تمیز کرده، شسته و خشک می­ کنند بعد با ادویه­های: فلفل سیاه، گشنیز، و رازیانه مخلوط کرده و آسیاب می­ کنند و معمولاً به چند صورت مصرف می­ شود. بعضی­ها روی برنج یا تخم مرغ ریخته و مصرف می­ کنند و عده­ای به صورت آب شده می­خورند. گاهی هم لای نان باتی یا چُرَکی ریخته و می­خورند.
۵-۲-۱۵-۵پَپُلُسْکْ^[۱۳۲]
مواد لازم: پیاز ،‌گوجه، سیب زمینی، بادمجان و بعضاً گوشت.
این غذا یک غذای سنتّی است و طرز پُخت آن بدین صورت است که گوشت را با پیاز تفت داده بقیه مواد را که به صورت خرد شده است، را اضافه می­کنیم. سپس با نمک و فلفل و ادویه وخوب تفت می­دهیم، آب را به مواد اضافه کرده و می­گذاریم غلیظ شود. بعد نان سنتّی نازک را خرد کرده و داخل آن می­ریزند.
۵-۲-۱۵-۶ تیزی
یک خوراکی مخصوص که بیشتر برای زنان زائو آماده می­ شود. به دلیل اینکه ماده اصلی تشکیل دهندۀ آن زنجبیل است و طعم تُندی دارد، به آن تیزی می­گویند. مواد تشکیل دهنده آن زنجبیل، زیرۀ سیاه، آرد، روغن حیوانی، شکر و بعضی­ها داروهای گیاهی دیگری نیز به آن اضافه می­ کنند.
طرز تهیه: آرد را در روغن حیوانی تفت می­ دهند. بعد زنجبیل و زیرۀ سیاه آسیاب شده را به آن اضافه می­ کنند و تفت می­ دهند. بعد شکر را آب کرده و به مخلوط اضافه می­ کنند، می­گذارند لعاب بیاورد و غلیظ شود.
۵-۲-۱۵-۷ دمپُخی مَلَخ (میگوی ریز)
اهالی به میگو« ملخ» و به دمپختک «دمپُخی» می­گویند.
مواد لازم جهت طبخ این غذا: برنج، میگوی ریز، سیب زمینی، بادمجان، گوجه و پیاز.
پیاز را در روغن سرخ کرده،‌ گوجه، سیب زمینی، بادمجان و میگو را به ترتیب اضافه کرده، خوب تفت می­ دهند تا مواد کمی نرم شوند، بعد آب را به مواد اضافه کرده، وقتی جوش آمد برنج را اضافه کرده و بعد از جذب شدن آب برنج، آن را دم می­ دهند. میگویی که برای این دمپختک استفاده می­ شود نوع مخصوص است.
۵-۲-۱۵-۸ کَتُخ سبزیجات
مواد لازم: پیاز، هویج، کدو، فلفل دلمه، بادمجان،‌ گل کلم،‌ گوجه، سبزیجاتی مثل: شوید و جعفری و….
طرز پخت: کمی روغن در قابلمه ریخته، پیاز،‌ هویج و کدو حلقه شده، بادمجان و بقیه مواد را که خُرد شده ­اند، را داخل قابله می­ریزیم. ادویه، زردچوبه،‌ فلفل، نمک و آبلیمو اضافه می­کنیم و می­گذاریم با حرارات کم بپزد. وقتی مواد نرم شدند، یک لیوان آب با رب گوجه فرنگی اضافه می­کنیم و هم می­زنیم و روی شعله ملایم می­گذاریم، خوب بپزد وقتی به حالت خورش در آمد، آماده خوردن است.
۵-۲-۱۵-۹ کَتُخ مرغ یا گوشت
مرغ یا گوشت گوسفند، پیاز، سیب زمینی،‌گوجه رنده شده،‌ هویج یا بادمجان به دلخواه. مرغ یا گوشت گوسفند را داخل قابله ریخته، پیاز خرد شده را به آن اضافه کرده و همچنین نمک و ادویه می­گذاریم، پیاز با گوشت کمی پخته شود. بعد روغن و گوجه رنده شده را اضافه کرده، تفت می­دهیم. سیب زمینی و بادمجان یا هویج را به دلخواه اضافه می­کنیم، بعد از تفت دادن آب اضافه می­کنیم و می­گذاریم خوب غلیظ شود. این کَتُخ با برنج مصرف می­ شود و گاهی به تنهایی و بین اهالی طرفداران زیادی دارد.
۵-۲-۱۵-۱۰ کلّه سوری
یک نوع خوراکی از خانوادۀ میه است که با مَیه اندک تفاوتی دارد و آن این است که هرگاه به مواد مَیه پیاز زیاد اضافه شود و با آن مخلوط شود به طوری که پیاز در مواد کاملاً مشخص باشد به آن کلّه سوری می­گویند و با نان مصرف می­ شود.
۵-۲-۱۵-۱۱گِوِدَه^[۱۳۳]
گندم را آسیاب کرده، بو می­ دهند. پیاز داغ درست می­ کنند، زردچوبه و ادویه اضافه کرده و بعد آب به پیاز اضافه می­ کنند. بعد گندم آسیاب شده را به آن اضافه کرده و مثل پلو دم می­ دهند. وقتی آماده شد همراه با کَتِخ مصرف می­ کنند مثل پلُو.
طرز تهیه کَتِخ مخصوص گِوِدَه: پیاز را سرخ کرده و بادمجان و سیب زمینی را با آن اضافه می­ کنند و خوب تفت می­ دهند. بعد کنسرو ماهی و تخم مرغ اضافه می­ کنند، در آخر آب جوش می­ریزند و می­گذارند خوب جا بیفتد بعد با گودۀ آماده شده مصرف می­ کنند. این غذا ی محلی هم اکنون کم­تر طبخ می­ شود.
۵-۲-۱۵-۱۲عکال^[۱۳۴]
نوعی قارچ است که بیشتر در فصل بهار می­روید و بر دو نوع است. عکال اِنگزَه که سفید و براق است و اندازه یک سینی متوسط، بزرگ می­ شود و فقط در کوه درست می­ شود و گاهی در فصل زمستان نیز وجود دارد. عکّال محلّی که جوی یا گندمی می­گویند و در جاهایی که کشت و کار می­ شود و در زمین های کفّه درست می­ شود و داخل آن سیاه است. عکال را کباب می­ کنند یا مثل گوشت پخته و مصرف می­ شود.
۵-۲-۱۵-۱۳قارچ کوهی(خِهْر^[۱۳۵])
بر دونوع است سرخ و سفید. شبیه قلوه است. نوع سفید آن با قلوه سنگ تفاوتی ندارد. این نوع قارچ در کوه­ها و روی تپه­ها و سنگزار درست می­ شود و افراد ماهر قادر به پیدا کردن آن هستند. این قارچ نیز مانند عَکال پُخت می­ شود و در بعضی جاها مثل گوشت از آن خورش درست می­ کنند و همراه نان و برنج مصرف می­ کنند. این نوع قارچ نیز در فصل بهار و زمستان درست می­ شود.
۵-۲-۱۵-۱۴ماشَک^[۱۳۶] (نوعی ماش) ، بِنی^[۱۳۷] (عدس معمولی)، دال^[۱۳۸] (عدس قرمز)
ماشک، بنی و دال به یک روش پُخته می­شوند. به این گونه که مواد را پخته،‌ آبکش می­ کنند ولی آبش را دور نمی­ریزند. مواد را خوب کوبیده، پیاز را در روغن تفت می­ دهند. کمی آرد به آن اضافه کرده و تفت می­ دهند. بعد مواد کوبیده شده را اضافه کرده با رب گوجه فرنگی تفت می­دهیم و سپس آب مواد را به آن اضافه می­کنیم و می­گذاریم خوب جا بیفتد و آماده شود.
۵-۲-۱۵-۱۵مَهوَه^[۱۳۹]
مربَای مَهوِه را در لار و لارستان از فقیر و غنی می­خورند و خوراکی مورد پسند عامّه است. در زبان عربی به آن «صحنات» و در فارسی «ماهی آبه» گویند. در لار معروف است که «مَهوِه» از مخترعات مادر گرگین میلاد است که پادشاه قدیم لارستان بوده است. این غذا را در لار و لارستان و سواحل و بنادر خلیج فارس و حتی در جزیره بحرین و دُبی و شارجه و جزیره هرمز و قشم و لارک و بندر میناب و حتی جهرم نیز می­خورند. «مَهوِه» در واقع مربای طبی است که در قدیم اطبا و حکمای پیشین لار دستور ساخت آن را به مردم داده­اند. در «تحفه حکیم» نوشته مومن که چند قرن پیش نوشته شده، خواص«مَهوِه» مندرج است.
کیفیت درست کردن «مَهوِه» در لار و لارستان بدین قرار باشد که: یک من ماهی بسیار کوچک خلیج فارس که آن را ماهی «مُتو^[۱۴۰]» (چون این ماهی در آب جَستن و جهیدن می­ کند و جَستن به زبان لاری «مُت^[۱۴۱]» گفته می­ شود، از این جهت آن را ماهی «مُتو» که مخفّف «مُت» است گفته­اند) می­نامند،. را با نیم من نمک طعام و تقریباً پنج شش من آب در خمره­ای می­ریزند، بالای بام، پیش آفتاب می­گذارند تا یک ماه الی چهل روز خوب خیسانده گردد و مثل عصاره ادویه­جات شیره پس­دهد، آنگاه شیره آن را کشیده صاف نمایند و سه چارک «خردل» سرخ را روی تابه و آتش سرخ می­ کنند و نرم می­کوبند و با آن مخلوط می­ کنند و باز در همان خمره مذکور می­ریزند و سر آن را محکم کرده پیش آفتاب می­گذارند، پس از ده روز تیزی و تندی خردل برطرف می­ شود و خوش بو و خوردنی می­ شود. آن وقت همراه با انواع نان استفاده می­ شود و بعضی­ها آن را با روغن و آبلیمو و یا تخم مرغ میل می­ کنند و نمکی که با ماهی مخلوط می­ کنند برای اصلاح آن است و خردل برای خواص آن است. ماهی سرد و خردل گرم است. وقتی که این سه ترکیب با هم باشند خواص و فواید زیادی دارند ولی در حال حاضر داروهای گیاهی گشنیز و لجِنَه (رازیانه) را نیز به آن اضافه می­ کنند. خمره­ای که در آن مهوه می­ریزند را «دُسِنهۀ مهوه» می­گویند.
خواص مهوه:گرم و خشک و با رطوبت است و برای تیز هوشی و ذکاوت و هضم شدن غذا در معده و تقویت کبد و طحال و قوه «باه» و تقویت اعصاب و رفع و بدبویی دهان که از رطوبت معده است و جهت فلج و درد کلیه و مثانه و ریزش سنگ کلیه مفید است ولی برای کسانی که حرارت مزاج دارند، سبب سوختن خون و تشنگی است. شرحی از «مهوه» لار در فارس­نامۀ ناصری مندرج است.
۵-۲-۱۵-۱۶ هریسَه^[۱۴۲]
یک حَلیْم بسیار خوشمزه و لذیذ ومورد پسند همه اهالی است که ترکیبات اصلی آن گوشت و گندم است. در سال­های نه چندان دور این آش را روی آتش می­پختند، به این روش که گوشت و گندم را هر کدام را جداگانه می­پزند. گندم مورد استفاده نوعی تقریباً خاص بوده و قبل از پختن باید خوب خیس خورده باشد. گوشتی که با نمک، فلفل، زردچوبه و ادویه مخصوص خوب پخته شده را با گندم پخته شده قاطی می­ کنند. گودالی کنده و کف آنرا زغال آتش می­ریزند و دیگ هرسیه را روی آتش و توی گودال می­گذارند. بعد سر قابلمه را با یک پارچه ضخیم یا پتوی تمیزی می­پوشانند و روی آن خاک می­ریزند تا روز بعد که دیگ را از گودال بیرون آورده، در حالی­که گوشت و گندم بسیار خوب پخته شده و له شده است. بعد هرسیه را با چوب درخت خرما که تمیز شسته شده ،چند نفری خوب می­کوبند تا آش کش بیاورد. در نهایت آن را داخل دیس ریخته و روی آن روغن می­ریزند. این آش خوشمزه طرفداران زیادی دارد و گاهی اوقات به عنوان آش نذری و یا جهت مراسم سوگواری پخته می­ شود. در حال حاضر این آش روی اجاق­گازهای بزرگ طبخ می­ شود.
۵-۲-۱۵-۱۷ هو گَرمی
این غذای ساده شبیه اشکنه است، پیاز را در مقدار کمی روغن سرخ کرده، تخم مرغ را در آن شکسته، هم می­زنیم. بلی مهی را در ظرفی جدا آب کرده به تخم مرغ اضافه می کنیم و می گذاریم جوش بخورد بعد با نان صرف می­کنیم.
۵-۲-۱۶ سبزیجات محلّی
۵-۲-۱۶-۱ اسفند
یک نوع سبزی که به صورت خام مصرف می­ شود.
۵-۲-۱۶-۲ اِنگِزَه
یک نوع سبزی که به صورت آب­پز مصرف می­ شود و موقع پخت بوی بسیار تندی دارد.
۵-۲-۱۶-۳ بابونَه