برنامه ریزی ظرفیت
طراحی و توسعه خدمات جدید
ارائه خدمات طراحی و توسعه سیستم های اطلاعاتی و برنامههای کاربردی
تحلیل سیستم ها
طراحی سیستم ها
ارزیابی بسته های نرم افزاری
پیاده سازی سیستم
برنامه نویسی و ساخت نرم افزار
تهیه و خرید نرم افزار
مدیریت پروژه
مدیریت اطلاعات
ارائه خدمات فنی و مربوط به برنامه ها و سیستم ها
آموزش
مدیریت برنامه ها و کنترل تغییرات
پشتیبانی از کاربران و حل مسائل و مشکلات آنان
مرکز مشاوره
کنترل دسترسی ها و امنیت
تأمین اطلاعات (از منابع بیرونی)
ارائه خدمات فناوری و نگهداری
نصب و راه اندازی کامپیوترها، سرورها و کابل کشی و شبکه
برپا نگهداشتن شبکه
نگهداری و تعمیرات تجهیزات سخت افزاری
ارتقاء نرم افزارها و کنترل نسخه و ویرایش ها
مدیریت تأمین کنندگان و قراردادها
منبع(اعرابی و دیگران،۱۳۸۹:۱۵۷)
مزیت رقابتی ثمرهی تکنولوژی اطلاعات، سیستم های اطلاعاتی یا اطلاعات؟
تفاوت قایل شدن بین تکنولوژی اطلاعات، سیستم های اطلاعاتی و اطلاعات، حایز اهمیت است و تفاوت بین این سه را در قالب شکل ۲.۴ ملاحظه می کنید.
شکل ۲.۴ ماهیت تکنولوژی اطلاعات، سیستم های اطلاعاتی و اطلاعات
منبع(کلارک،۱۳۸۸: ۱۵۴)
اطلاعات بین افراد و گروه ها در یک محیط اجتماعی خاص، رد و بدل می شود. با توجه به موضوع این کتاب، محیط اجتماعی، تمام یا بخشی از یک سازمان تجاری را تشکیل می دهد. لذا اطلاعات داخل یک سازمان را می توان به عنوان یک «فوق مجموعه» در نظر گرفت که در آن از سیستم های اطلاعاتی و تکنولوژی اطلاعات جهت پشتیبانی استفاده می شود. یک سیستم اطلاعاتی را می توان به عنوان سیستمی در نظر گرفت که به نحو بهتری جابهجایی اطلاعات در داخل این محیط را فراهم و میسر می سازد. حسن چنین دیدگاهی این است که چنین سیستمی لزوماً یک سیستم تکنولوژیکی نیست و می تواند شکل های بسیاری داشته باشد. اثر این نوع نگرش به یک سیستم اطلاعاتی را نباید دست کم گرفت. اولاً، هدف آن پشتیبانی و حمایت از نیازهای اطلاعاتی سازمان است، و لذا به عنوان مسئله ای «نرم افزاری» یا انسان محور قلمداد و مورد توجه قرار
می گیرد. ثانیاً، زمینه مفهومی یا تئوریکی که از این مطالعه و از این دیدگاه حمایت میکند، تکنولوژیک نیست، بلکه مبتنی بر تئوری های سیستم های اجتماعی است. مفهوم کسب مزیت رقابتی از تکنولوژی اطلاعات مفهومی است جذاب، به طور کلی مشخص است که اگر سازمان شما بتواند به برخی تکنولوژی های جدید مناسب و پیشرفته تر از رقبایتان دست یابد، باید به یک برتری رقابتی نایل گردد. اما از اولین مطالعات و بررسیهایی که دربارهی کسب مزیت رقابتی از تکنولوژی اطلاعات انجام شده است، تردیدهایی در این باره وجود داشته است. مثلاً کلمنس[۱۲۵] (۱۹۸۶) از طبقه بندی کلی پورتر (پیشگامی در هزینه ها، تمایز و کانون) برای تمرکز روی این مسائل پیروی می کند. او معتقد است که یک سازمان با تمرکز روی کاربردهای داخلی یا خارجی تکنولوژی اطلاعات و از طریق کاهش هزینه ها یا متمایز کردن محصولات خود، از حیث تحویل بهتر و سرعت در خدمات رسانی به مشتری، می تواند به مزیت رقابتی دست یابد(کلارک،۱۳۸۸: ۱۵۴).
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))
مزیت رقابتی حاصل از تکنولوژی اطلاعات: مشکلات استفاده و پایداری
تقریباً تمام مطالعاتی که تا امروز روی مزیت رقابتی انجام شده اند بر این نکته تأکید دارند که از تکنولوژی اطلاعات نمی توان به مزیت رقابتی دست یافت بلکه از بهره گیری درست و نحوه استفاده از آن می توان به این مهم دست یافت، این مسئله ای است مهم، زیرا مزیت رقابتی را به اطلاعات یا سیستم هایی اطلاعاتی وابسته می کند نه به تکنولوژی اطلاعات. اگر از این منظر بحث را دنبال کنیم، این سئوال مطرح می شود که چگونه می توان آن را حفظ کرد. اگر مزیت رقابتی را محصول تکنولوژی اطلاعات می دانستیم، آن گاه سئوال فوق به این شکل تغییر می کرد که یک سازمان چگونه می تواند به شکلی مستمر تکنولوژی خود را به روز آورد تا بتواند مزیت خود را حفظ کند. اما اگر مزیت رقابتی را محصول بهره گیری و نحوه استفاده از اطلاعات بدانیم، آن گاه سازمانی می تواند مزیت رقابتی را حفظ کند که از این حیث بهتر از رقبایش عمل کند. حتی اگر تمام رقبای فعال در یک صنعت از یک تکنولوژی استفاده کنند، باز هم می توان به شکل بهتری از آنها از اطلاعات استفاده کرد و مزیت حاصله را حفظ نمود. مزیت رقابتی و حفظ آن، محصول فعالیت های انسانی در سازمان است نه محصول تکنولوژی.
منبع(کلارک،۱۳۸۸: ۱۵۸).
ادکک[۱۲۶] (۱۹۹۳) و همکارانش این نظریه را که مزیت رقابتی را می توان از تکنولوژی اطلاعات به دست آورد، رد می کنند. این حقیقت که امریکن ایرلاینز و بکسترهلثکر[۱۲۷]- دیگر نمونه بارز استفاده از تکنولوژی اطلاعات برای کسب مزیت رقابتی- از فروش کاربردهای تکنولوژی اطلاعاتی خود به رقبایشان خوشحال بودند، ادعای فوق را تأیید می کند، چرا که آنها هم از محل این فروش ها کسب درآمد می کردند و هم با استفاده بهتر از تکنولوژی از طریق تولید و عرضه کالاها و خدمات برتر، موقعیت رقابتی خود را حفظ
می کردند. به استناد این نمونه و نمونه های دیگری که نحوهی استفاده از تکنولوژی را در کسب مزیت رقابتی موثر می دانند و تأیید می کنند، ادکک و همکارانش چنین نتیجه می گیرند که اگر چه کسب مزیت رقابتی کوتاه مدت از تکنولوژی اطلاعات ممکن و میسر است، اما در بلندمدت تکنولوژی اطلاعات بیشتر روی ساختار سازمان تأثیر می گذارد تا روی جایگاه رقابتی سازمان در صنعت. به نظر می رسد که ظرف بیست سال آخر قرن بیستم، کانون مزیت رقابتی از تکنولوژی اطلاعات به سیستم های اطلاعاتی منتقل شده است و بر نحوه استفاده از تکنولوژی در یک سازمان تأکید میشودتا فقط بر خود آن تکنولوژی. به نظر می رسدکه هم تکنولوژی اطلاعات و هم سیستم های اطلاعاتی، باید در یک سازمان یکپارچه شوند و این که این سیستم سازمانی است که باید کانون توجه قرار بگیرد. ادکک و همکارانش، ۱۹۹۳، وقتی که از نمونه بکستر هلثکر، به عنوان شرکتی از مزیت حاصل از «خدمات پشت سیستم» یاد میکنند، مدعی می شوند که مزیت رقابتی محصول تکنولوژی اطلاعات یا سیستم اطلاعاتی نیست، بلکه مرهون «فرایندهای اساسی مدیریتی» است که از آنها بهره می گیرد. این فرایندها، فرایندهای فعالیت انسانیاندو باید به آنها به دیده سیستم نگریست، و از جمله سیستمهای اطلاعاتی، که می باید اجرا شوند. به علاوه جایگاه آن درسیستم سازمانی گستردهتری که این سیستم بخشی ازآن می باشد نیز می باید مورد توجه قرار بگیرد. هدف، تسهیل استفاده از اطلاعات داخل یک سازمان است، که اگر لازم باشد باید از یک سیستم اطلاعاتی مجهز به تکنولوژی اطلاعات استفاده نمود. اکنون می توان به مسئله پایداری مزیت رقابتی پرداخت. هر گونه پایداریای این چنین، ضرورتاً و ذاتاً کوتاه مدت است و به مسائلی همچون زمان صرف شده برای «برداشت» یا بهره برداری از نتایج، و هزینه های تغییر جهت یا تعویض
(هزینه های تحمیل شده توسط رقبایی که به سمت استفاده از تکنولوژی جدید می روند یا مشتریان که از یک عرضه کننده به طرف عرضه کننده دیگری می روند و از او خرید می کنند) (کلمنس، ۱۹۸۶). تا وقتی که منبع مزیت رقابتی، تکنولوژی مورد استفاده باشد، پایداری آن به استمرار خلاقیت ها و نوآوری ها به منظور سبقت گرفتن از رقبا بستگی دارد، زیرا رقبا از پیشگام در بازار تقلید می کنند. لذا این شکل استفاده خلاق از تکنولوژی اطلاعات، در بلندمدت، ناپایدار است و خیلی زود فراموش خواهد شد (ادکک و همکارانش، ۱۹۹۳).
۲-۱۸چارچوبی برای تجزیه و تحلیل مزیت رقابتی
بدون توجه به نظرات مربوط به پایداری مزیت رقابتی یا پایداری آن از طریق تکنولوژی اطلاعات، سیستم های اطلاعاتی، یا اطلاعات، هر سازمانی باید موقعیت رقابتی خود را درک کند. پورتر (۱۹۹۱) از این نظر دفاع می کند که موفقیت یک سازمان به موقعیت رقابتی در مقایسه با رقبایش در همان بخش یا صنعت بستگی دارد و برای کمک به ارزیابی این دیدگاه چند چارچوب را پیشنهاد می کند. اگر چه این چارچوب ها به کل مزیت های رقابتی می پردازند و نه تنها به مزیتهای رقابتی حاصل از اطلاعات، اما می توان آنها را برای بررسی مزیت های رقابتی حاصل از اطلاعات نیز تعدیل نمود. ارل (۵۴:۱۹۸۹) نیز به همین شکل، استفاده از چارچوب های استراتژی تجاری را بررسی می کند. برای دست یابی به روشی کلی برای تجزیه و تحلیل و مدیریت جایگاه رقابتی یک سازمان از حیث اطلاعات، این روش ها تعدیل می شوند. اگرچه به نظر نمی رسد که مزیت رقابتی را بتوان تنها ثمرهی سیستمهای اطلاعاتی یا تکنولوژی اطلاعات دانست، اما با وجود این باید تعیین کرد که رقبا از چه سیستم هایی اطلاعاتی و تکنولوژی اطلاعاتی استفاده می کنند، چه سیستم های اطلاعاتی و تکنولوژی اطلاعاتی موجود می باشد، چگونه از این سیستم ها استفاده میشود و چه وقت باید آنها را تغییر داد. اهمیت مسائل انسانی در این فرایند، این مسئله را حتی مهم تر می کند: تعدیل و تغییر سیستم های فعالیت انسانی زمان می برد، و مدیریت فرایند نشر و گسترش تکنولوژی اطلاعات و سیستم های اطلاعاتی در سازمان را ضروری میسازد. سه نگرش کلیدی را می توان برای حمایت از فرایند نظارت بر مدیریت مزیت رقابتی حاصل از اطلاعات در یک سازمان مورد توجه قرار داد: تجزیه و تحلیل صنعتی یا بخشی[۱۲۸]، پیدا کردن موقعیت یابی سازمان در صنعت یا بخش، و تجزیه و تحلیل درونی[۱۲۹] سازمان.
۲-۱۹تجزیه و تحلیل صنعتی یا بخشی
یک شرکت از حیث اطلاعاتی که استفاده می کند باید موقعیت خود را در یک صنعت یا بخش مشخص کند. پورترو میلر[۱۳۰] (۱۹۸۵) برای ارزیابی این مسئله، چارچوبی را ابداع کرده اند، اهمیت این تجزیه و تحلیل در آن است که ارزش مدیریت اطلاعات برای یک صنعت می باید مورد ارزیابی قرار بگیرد. در آن دسته از شرکت هایی که از محتوای اطلاعات محصول و شدت اطلاعات زنجیره ارزش بالاتری برخوردارند، مزیت رقا
بتی حاصل از اطلاعات حیاتی تر است.
