نام عربی
فوه – فوه الصباغین
نام ایرانی
روناس، بویاخ
پراکندگی در ایران
به حالت خودروی و گاهی کاشته شده در نقاط مختلف استان های مازندران، آذربایجان شرقی و غربی، اراک، لرستان، اصفهان، یزد، کرمان، خراسان و تهران دیده می شود(مظفریان، ۱۳۹۱: ۱۰۱۵).
نام تجاری
madder
نام‌های مترادف
-
قسمت رنگزا
ریشه
نام خانواده
Rubiacea روناسیان/
۳)گیاه رنگزای اسپرک
اسپرک، گیاهی دو ساله، قوی، بی کرک و سبز می باشد. ساقه گیاه به اندازه ۳۰-۱۲۰ سانتیمتر، با شاخه های فراوان ایستاده و برگ دار(مظفریان، ۱۳۹۱: ۹۲۹) (جهانشاهی افشار،۱۳۷۵: ۳۸). برگ های این گیاه به طول ۵-۱۵ و عرض ۵/۰-۵/۱ سانتی متر، متناوب و ساده است(مظفریان، ۱۳۹۱: ۹۲۹). گل اسپرک، سفید یا زرد رنگ، و به شکل خوشه در انتهای ساقه قرار گرفته اند. میوه اش به شکل کپسول یک حفره ای است. از گیاهان این تیره نزدیک به ۳۰ گونه از قبیل اسلبح، اسلیخ، جهری، زعفران یمنی، بلبهه، ویبه، ویهه، بکم، لیرون، طفشون، بلیخاء شناخته شده است(امیری، ۱۳۸۷: ۴۸). اسپرک دو گونه دارد: اسپرک اهلی و اسپرک وحشی. نوع اهلی اسپرک که برای استفاده از ماده رنگی آن کشت می شود، دارای بوته ای به رنگ سبز روشن و شاخه های بلند و باریک به طول ۵/۱ سانتی متر است. نوع وحشی آن دارای شاخ و برگ زیاد و گل کم است و در اراضی مرطوب و شنزاردیده می شود( جهانشاهی افشار،۱۳۷۵: ۳۸). (جدول ۳-۳)
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))
جدول۳-۳- اطلاعات علمی گیاه رنگزای اسپرک
اسپرک
نام علمی
Reseda luteola L.
رویشگاه
به‌عنوان علف هرز در مزارع یونجه، شبدر، سبزیجات، چغندرقند، سیب‌زمینی، باغ‌ها، تاکستان‌ها، حاشیه جاده‌ها و زمین‌هاى بایر یافت مى‌شود. این گیاه اغلب در اراضی بکر دامنه ای کوهستانی و به ندرت در ارتفاعات میان بند دیده می شود(مظفریان، ۱۳۹۱: ۹۲۹).
نام معمول
weld
نام انگلیسی
Dyers-rocket,Yellow-weed,Dyers weed
تکثیر و ازدیاد
در ماه های آخر بهار و اوایل تابستان تخم اسپرک را در زمین می پاشند و پس از آنکه بزرگ و بارور شد آن را می چینند و در آفتاب خشک می کنند. این عمل باید پیش از ریختن شکوفه ها انجام شود. موسم گل اسپرک فروردین و اردیبهشت می باشد( جهانشاهی افشار،۱۳۷۵: ۳۸).
