(d) (e) (f)
شکل ۱-۳:روش آزمایشگاهی ساخت مخاط چسب MMF(a)پودر مایکوفنولات مفیتیل(b)اجزای مختلف فرمولاسیون بر روی هم زن مغناطیسی به حلال اضافه می شود.©محلول حاوی داروی مایکوفنولات مفیتیل ومحلول بدون دارو که در ظروف شیشه ای تیره رنگ و در یسته نگهداری میشوند تا از تبخیر حلال ممانعت شود.(d)جهت بدست آوردن ضخامت مناسب،حجم مورد نظر از محلول توسط بشر اندازه گیری شده و بر روی صفحه سیلیکونی گسترده می شود.(e)محلول گسترده شده در هوای آزاد قرار داده می شود تاحلال های آن تبخیر شوند و مواد جامد بصورت یک لایه پلیمری شفاف و نازک روی صفحه سیلیکونی باقی بماند.(f)مخاط چسب بدست آمده پس از خشک شدن کامل
روش استفاده از داروی مخاط چسب
به بیمار آموزش داده می شد در ناحیه ای که باید دارو مورداستفاده قرار گیرد، از طریق دهان نفس بکشد تا ناحیه مورد نظر خشک گردد. سپس مخاط چسب را در ناحیه قرار داده و یک دقیقه صبرکند تا بچسبد و تا مدت ۱۵ -۱۰ دقیقه از خوردن و آشامیدن و شستشوی دهان پرهیز نماید.ساعت استفاده از دارو بعد از صرف صبحانه در ساعت ۱۰ صبح و در بعدازظهر ساعت ۵ بود(۲۱)(شکل ۲-۳).
(b) (a)
شکل ۲-۳:روش استفاده از مخاط چسب(a)تنفس دهانی (b) قرار دادن داروی مخاط چسب پس از یک دقیقه
روش اندازه گیری اندازه زخم وشدت درد و سوزش
میزان سوزش ضایعات توسط معیار(Visual Analogue Scale)VASو اندازه بزرگترین قطر ضایعات به وسیله کولیس دیجیتال اندازه گیری و ثبت شد(روز صفر). معیارVAS عبارتست از یک خط ۱۰ سانتی متری که بر روی آن سانتی متر صفر،نشان دهنده عدم وجود درد و سانتی متر ده، نشانگر حداکثر درد ممکن می باشد.بیمار با توجه به میزان درد خود نقطه ای را در طول این خط علامت گذاری می کند و معیارVAS یاVAS Score از سانتی متر صفر تا محل علامت گذاری بیمار اندازه گیری می شود(۲).سپس در گروه اول به مدت ۴ هفته روزی دوبار(۹)، به طور تصادفی در یک سمت،داروی مخاط چسب مایکوفنولات مفیتیل ۲ درصد(۲۱) مورداستفاده قرارگرفت و زخم سمت مقابل بعنوان شاهد درنظرگرفته شده ، از مخاط چسب فاقد دارو استفاده گردید. برای اینکه مطالعه double-blind باشد شخص سومی در نظر گرفته شد تا سمت مورد و شاهد را تعیین کرده و همچنین مشخص کند که در کدام زخم از مخاط چسب MMF و درکدام زخم از مخاط چسب فاقد دارو استفاده شود بدون اینکه محققین از چگونگی این انتخاب آگاه باشند. در گروه قبل و بعد نیز فقط از مخاط چسب حاوی دارو به روش مذکور استفاده شد.در طی این ۴ هفته بصورت هفتگی با بهره گرفتن از معیارVAS میزان سوزش ناحیه مبتلا توسط بیمار تعیین گردیده و اندازه بزرگترین قطر زخم توسط معاینه گر اندازه گیری و ثبت می شد. بیماران هرهفته با تماس تلفنی ومراجعه حضوری ازلحاظ بروز عوارض جانبی و نحوه استفاده از دارو،معاینه می شدند.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))
ملاحظات اخلاقی
بر حسب اطلاعات در دسترس تاکنون عارضه جانبی برای نوع موضعی داروی MMFگزارش نشده است.
درمان شناخته شدهای برای OLP اولسراتیو وجود ندارد.
از بیماران با یادآوری محرمانه بودن تمامی اطلاعات در صورت تمایل به شرکت در مطالعه،رضایت کتبی گرفته شد.
توضیحات بصورت شفاهی به شخص بیمار ارائه شد ویا در بیماران بیسواد از همراه بیمارکمک گرفته شد.
وضعیت بیماران در طول۴ هفته با تماس تلفنی و مراجعه به بخش و معاینه حضوری بصورت هفتگی پیگیری گردید.
شماره تلفن دانشجوی همکار طرح جهت برقراری تماس در مواقع اضطراری به بیماران ارائه گردید.
انجام معاینات و ارائه دارو به بیماران بطور رایگان صورت گرفت.
این مطالعه با کد اخلاقی ۹۲۱۰ مورد تایید کمیته اخلاق پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تبریز قرار گرفته است.
فصل چهارم
یافته ها
یافته های کلی
برای مقایسه میزان سوزش و اندازه زخم در طی هفته های درمانی در گروه اول(موردی-شاهدی)وگروه دوم(قبل وبعد) از آزمون paired t-testاستفاده گردیده و سطح معنی داری آزمون ۰۵/۰ در نظر گرفته شد.
گروه اول(گروه موردی-شاهدی):
درد و سوزش:
نتایج آزمون paired t-test نشان داد بین سمت مورد و شاهد در ابتدای درمان(روز صفر)از لحاظ میزان سوزش اختلاف معنی داری وجود نداشت.
در هیچ یک از هفته های اول تا سوم درمان، بین سمت مورد و شاهد از لحاظ میزان سوزش اختلاف معنی دار وجود نداشت.
اما بین میزان سوزش اولیه ومیزان سوزش در پایان درمان (هفته چهارم) در سمت مورد، اختلاف معنی دار وجود داشت.
در سمت شاهد نیز بین میزان سوزش اولیه ومیزان سوزش در پایان درمان ، اختلاف معنی دار بود.
اندازه زخم:
از لحاظ اندازه زخم بین سمت مورد و شاهد در ابتدای درمان(روز صفر) اختلاف معنی داری وجود نداشت.
در طول هفته های اول تا چهارم،فقط در هفته چهارم یا انتهای درمان اختلاف اندازه زخم بین سمت مورد و شاهد، معنی دار بوده است.
از طرفی بین اندازه زخم در روز صفر و اندازه زخم در پایان درمان در سمت مورد، اختلاف معنی دار وجود داشته اما در سمت شاهد بین اندازه زخم در روز صفر و اندازه زخم در پایان درمان ،تفاوت معنی دار نبوده است.
گروه دوم(گروه قبل و بعد):
درد و سوزش:
نتایج آزمون paired t-test نشان داد که در این گروه بین میزان سوزش در روز صفر و در پایان درمان،اختلاف معنادار وجود داشته است.
در طی چهار هفته درمان، از لحاظ میزان سوزش اختلاف معنی داری وجود نداشت.
اندازه زخم:
بین اندازه زخم در روز صفر و اندازه زخم در پایان درمان ، اختلاف معنی دار وجود داشت اما در طی هفته اول تا سوم درمان، از لحاظ اندازه زخم، اختلاف معنی داری دیده نشد.
آمار توصیفی
در این پژوهش تعداد نمونه مورد مطالعه در پایان درمان،۲۳نفر بود که شامل ۷ مرد و ۱۶ زن بودند.تمامی این بیماران مبتلا به لیکن پلان دهانی بوده و دارای حد اقل یک ضایعه اولسراتیو در دهان بوده اند.از این تعداد ۸ نفر در گروه اول بصورت موردی-شاهدی و ۱۵ نفر در گروه دوم بصورت قبل وبعد، مورد بررسی قرار گرفتند. میانگین سنی بیماران در گروه اول ۵/۵۷ سال و در گروه دوم۵/۴۶ سال بود.
میانگین اندازه زخم در گروه موردی-شاهدی، در سمت مورد از۱۹/۲۸ میلی متر در ابتدای درمان به۶۳/۱۳ میلی متر در انتهای درمان ،تقلیل یافت.میزان سوزش نیز در سمت مورد نیز از ۲۵/۶ (بر اساس معیار VAS) در هفته اول به ۲۶/۲ در هفته چهارم کاهش یافت.در سمت شاهد میانگین اندازه زخم در ابتدا۶۳/۲۹ میلی متر ودر انتهای درمان ۳۵/۲۳ میلی متر بوده است و میزان سوزش از۵۲/۵ (بر اساس معیار VAS) به۱۶/۲ رسیده است(نمودار۱-۴و ۲-۴).
در گروه قبل و بعد، میانگین اندازه زخم از۸۴/۲۶میلی متر در ابتدای درمان به۰۹/۱۲ میلی متر در انتهای درمان تقلیل یافت.سوزش زخم نیز نیز از ۴۴/۴(بر اساس معیار VAS) در هفته اول به ۱۲/۱در هفته چهارم تقلیل یافت. (نمودار۳-۴ و ۴-۴).
نمودار۱-۴:مقایسه میانگین سوزش زخم در سمت مورد با شاهد درطی چهار هفته درمانی در گروه اول
mm
نمودار۲-۴:مقایسه میانگین اندازه زخم در سمت مورد با شاهد درطی چهار هفته درمانی در گروه اول
نمودار۳-۴:مقایسه میانگین سوزش زخم درطی چهار هفته درمانی در گروه دوم
mm
نمودار۴-۴:مقایسه میانگین اندازه زخم درطی چهار هفته درمانی در گروه دوم
آمار استنباطی
در اینجا به بررسی فرضیه پژوهش بر اساس نتایج حاصله از بررسی داده ها می پردازیم:
فرضیه : مایکوفنولات مفیتیل مخاط چسب بر روی سوزش و اندازه ضایعات لیکن پلان اولسراتیو تاثیری ندارد.
