۲-۲۴-۲- تحقیقات انجام شده در ایران:
تحقیق بیابانگرد (۱۳۷۰) تحت عنوان «بررسی میزان همبستگی عزت نفس و عملکرد تحصیلی دانش آموزان» که بر روی ۲۳۰ دانش آموز پسر شهر تهران انجام داد که میان عزت نفس و پیشرفت تحصیلی همبستگی مثبت و معناداری است، یعنی دانش آموزانی که از عزت نفس بالایی برخوردارند در مقایسه با آنانی که عزت نفس پائینی دارند از پیشرفت تحصیلی بهتری برخوردارند.
معتمدی (۱۳۷۳) به «بررسی و مقایسه عزت نفس دانش آموزان دختر و پسر ورزشکار و غیر ورزشکار دبیرستانهای قوچان» پرداخت و دریافت که بین عزت نفس دانش آموزان پسر ورزشکار و دختر ورزشکار تفاوت معناداری وجود دارد و نیز بین عزت نفس دانش آموزان پسر غیسر ورزشکار و دختر ورزشکار تفاوت معناداری وجود دارد.
مدیری (۱۳۷۳) به «بررسی بین سبک ساناد، عزت نفس و وضعیت اجتماعی- اقتصادی با عملکرد تحصیلی دانش آموزان پسر سال سوم تجربی دبیرستانهای اهواز به صورت جداگانه و ترکیبی» پرداخت و دریافت که بین عزت نفس و انگیزه پیشرفت، یک رابطه معناداری وجود دارد. در حالی که بین عزت نفس و جنسیت دانش آموزان دبیرستانی ارتباط معناداری وجود ندارد.
مطالعه برات وند (۱۳۷۶) به این نتیجه دست یافت که رابطه مثبتی بین پیشرفت تحصیلی و عزت نفس دانش آموزان وجود دارد و نیز معلوم شد ترکیبی از دو متغیر مقبولیت گروهی و عزت نفس قادر به تبیین میزان بیشتری از تغییرپذیری پیشرفت تحصیلی است.
پژوهش فتحی آشتیانی (۱۳۷۷) بر روی یک نمونه ۱۳۱۴ نفری از میان فراگیران مقطع متوسطه مراکز آموزشی شهر تهران، به این نتیجه دست یافت که خودپنداره با عزت نفس در ارتباط است، و این دو عامل تأثیر مثبتی بر افزایش سطح موفقیت تحصیلی دارند. او هم چنین دریافت یک رابطه منفی معنادار بین خودپنداره و عزت نفس با افسردگی وجود دارد که منجر به کاهش بازده تحصیلی می شود.
عبداللهی (۱۳۷۷) در مطالعه خود «بررسی رابطه هراس اجتماعی با عزت نفس و مقایسه عزت نفس در افراد مبتلا و عادی» بر روی دانش آموزان دبیرستانهای دخترانه و پسرانه شش ناحیه مشهد نشان داد که هراس اجتماعی با عزت نفس همبستگی منفی معناداری دارد. هم چنین عزت نفس گروه مبتلا به هراس در مقایسه با گروه عادی به طور معناداری پائین تر است.
ولی بیگی (۱۳۷۸) به «بررسی رابطه عزت نفس با قضاوت اخلاقی دانش آموزان سال سوم دوره متوسطه شهر تهران در سال تحصیلی ۷۸-۷۷» پرداخت که نتایج آن نشان داد که بین عزت نفس و قضاوت اخلاقی ارتباط معناداری وجود ندارد.
وجدان پرست (۱۳۷۸) نشان داد که بین عزت نفس و پیشرفت تحصیلی دانشجویان مراکز تربیت معلم رابطه معناداری وجود دارد. در حالی که میان عزت نفس دانشجویان دختر و پسر مراکز تربیت معلم تفاوت معناداری مشاهده نشد. لیکن بین پیشرفت تحصیلی دانشجویان دختر و پسر مراکز تربیت معلم تفاوت معناداری است. بدین معنی که پیشرفت تحصیلی دانشجویان دختر از دانشجویان پسر بیشتر است. هم چنین بین عزت نفس و پیشرفت تحصیلی دانشجویان علوم پایه و علوم انسانی تفاوت معناداری مشاهده نشد.
میرعلی یاری (۱۳۷۹) دریافت که بین پیشرفت تحصیلی و عزت نفس ارتباط معناداری وجود دارد. این فرضیه هم که بین عزت نفس و جنسیت با پیشرفت تحصیلی تفاوت معنادار وجود دارد، نیز با احتمال ۹۹% تأیید شد.
اسماعیلی (۱۳۸۰) دریافت که عزت نفس دانش آموزانی که درس مهارتهای زندگی را گذرانده بودند، بیشتر از کسانی بودند که این درس را نگذرانده بودند.
باقری (۱۳۸۱) دریافت که پس از اجرای آموزش مهارتهای زندگی عزت نفس دانش آموزان افزایش یافته است.
مفتاح (۱۳۸۱) پی برد که بین عزت نفس و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان رابطه معناداری وجود دارد. او هم چنین دریافت از دو متغیر کمرویی و عزت نفس، عزت نفس توان پیش بینی پیشرفت تحصیلی را دارد و بین عزت نفس در دختران و پسران تفاوت معناداری وجود ندارد.
تحقیق ورودی (۱۳۸۳) نشان داد که آموزش مهارتهای زندگی بر ابراز وجود، عزت نفس و مسئولیتپذیری تأثیر مثبت دارد.
برماس(۱۳۸۳) به این نتایج رسیده که:افراد غیرمعتاد دارای اسنادهای درونی پایدار و عام تری هستند،افراد غیرمعتاد از عزت نفس بالاتری برخوردارند و بین ابعاد مختلف سبک اسناد(درونی-بیرونی،پایدار-ناپایدار،ویژه-عام)در وقایع خوشایند و ناخوشایند در هر دو گروه روابط معنی دار وجود دارد.
عبادی (۱۳۸۴) در یک تحقیق دانشگاهی «اثرات عزت نفس بر عملکرد دانش آموزان دختر و پسر دبیرستانی» که در اهواز صورت گرفته نشان داد که افزایش و کاهش عزت نفس باعث افزایش و کاهش عملکرد آنها شده است.
خاکساری (۱۳۸۵) به این نتیجه رسید که با افزایش عزت نفس سلامت روان هم افزایش می یابد.
یافتههای سلیمیان (۱۳۸۶) نشان داد که میزان عزت نفس با انگیزه پیشرفت در کلیه جنبههای زندگی، از جمله کار، ارتباط دارد و هم چنین بین عزت نفس و مؤلفههای انگیزه پیشرفت (مسئولیتپذیری، رقابت جویی، سخت کوشی، هدف مداری) رابطه مثبت وجود دارد.
تحقیق سوری وهاشمی (۱۳۸۶) به «بررسی مقایسه ای میزان عزت نفس دانشجویان مصوب و دانش آموخته دانشگاه علوم انتظامی و راهکارهای افزایش آن در سال تحصیلی ۸۶-۸۵» پرداخت. نتایج تحقیق آنها نشان داد ۰۴/۷۷% دانشجویان از عزت نفس بالایی برخوردارند. دانشجویان سالهای مختلف از نظر میزان عزت نفس متفاوت بوده و دانشجویان سال اول از بیشترین میزان عزت نفس برخوردارند. میزان عزت نفس دانش آموختگان در بین دانشجویان مصوب بیشتر است. بین میزان عزت نفس دانشجویان دختر و پسر تفاوت معناداری وجود ندارد. بسیاری از عوامل جمعیت شناختی با عزت نفس در ارتباط است.
ثابت (۱۳۸۷) در تحقیق خود به «بررسی رابطه عزت نفس مدیران زن و اثر بخشی آنان در مدارس منطقه چناران در سال تحصیلی ۸۶-۸۵» که در میان مدیران زن مدارس (مدیر مستقل) در مقاطع مختلف ابتدایی، راهنمائی و متوسطه اداره آموزش و پرورش چناران پرداخت که نشان داد بین عزت نفس مدیران زن و اثربخشی آنان در مدارس رابطه مستقیم و معناداری وجود دارد.
زارعی(۱۳۸۸) به یافتههایی در تحقیق خود دست یافت که عبارت است از اینکه عزت نفس در دیدگاه قرآن، حالت شکست ناپذیری است که محصول نوعی عملکرد در قلمرو دین و در ارتباط با خدا و پایبندی به اصول و ارزشها یا اخلاق به دست می آید. عوامل کسب عزت نفس ایمان، تقوا و انجام اعمال صالح است. مبانی آن، کرامت، تربیت پذیری انسان، برخورداری او از اختیار می باشد. هدف از پرورش عزت نفس، تربیت افرادی است که با بهره مندی از این صفت درونی و بهره مندی از قدرت شکست ناپذیری توان مقابله با مسائل مختلفی که در زندگی خود با آنها روبرو می شوند را داشته باشند و نتیجه نهایی به دست آمده عبارت است از اینکه به طور کلی دست یابی به آن عزت نفس مد نظر قرآن کریم، شخصیت مستحکم مؤمن در بعد فردی و جامعه سالم در بعد اجتماعی آن را ایجاد می کند.
تمنایی فر، ارفعی و محمدآبادی(۱۳۸۹) در تحقیقی با عنوان رابطه هوش هیجانی،خود پنداره و عزت نفس با پیشرفت تحصیلی، به این نتیجه رسیده اند که بین هوش هیجانی،خودپنداره و عزت نفس با پیشرفت تحصیلی رابطه معناداری وجود ندارد.همچنین یافتهها نشان داد که بین هوش هیجانی و خودپنداره دانشجویان دختر و پسر تفاوتی وجود ندارد،اما میزان عزت نفس دانشجویان دختر بیش از دانشجویان پسر است.بنابراین در بررسی عوامل مؤثر برپیشرفت تحصیلی نمی توان فقط بر سازههای روانشناختی مانند هوش هیجانی،خودپنداره و عزت نفس تأکید کرد.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))
محمدی و صبرکش (۱۳۹۰) به «بررسی همبستگی عزت نفس با پیشرفت تحصیلی دانشجویان مقطع کارشناسی دانشگاه علوم انتظامی ناجا در سال تحصیلی ۸۶-۸۵» پرداختند که دریافتند بین عزت نفس و پیشرفت دانشجویان دانشگاه علوم انتظامی همبستگی مثبت وجود دارد.
انصاری نژاد(۱۳۹۱) در پژوهش خود با عنوان تحلیل بزهکاری نوجوانان کانون اصلاح وتربیت تهران، به بررسی عوامل بازدارنده ی بزهکاری از قبیل عزت نفس بالا و سطح تحمل ناکامی بالا در نوجوانان پرداخته و به نتایجی از این قبیل دست یافته که اعزت نفس گروه عادی بیش از گروه بزهکار است،دختران عادی با عزت نفس بالاتر در برابر پلیس و قانون نگرش مثبت تری دارند و در آخر به این نتیجه رسیده است که مسئولان آموزش و پرورش،والدین،رسانههای گروهی و…برای پیشگیری،درمان و بازپروری بزهکاران باید عزت نفس را ایجاد و افزایش دهند.
شفیعیو صفاری نیا(۱۳۹۱) در پژوهش خود به این نتایج رسید که بین خودشیفتگی و عزت نفس و پرخاشگری رابطه مثبت و بین عزت نفس و پرخاشگری رابطه معکوس معناداری وجود دارد.نتایج تحلیل رگرسیون چندگانه نشان داد که عزت نفس پائین بیشترین سهم را در پیش بینی پرخاشگری در نوجوانان برعهده دارد.یافتههای این تحقیق نشان داد که هیچگونه تفاوت جنسی در ویژگیهای خودشیفتگی وعزت نفس در بین نوجوانان وجود ندارد و تفتوت جنسی در ابعاد پرخاشگری در نوجوانان فقط در بعد پرخاشگری فیزیکی مشاهده گردید.
فیض الهی (۱۳۹۲) در بررسیها و تحقیقات خود به این نتایج دست یافت که گرایش مثبت به بزهکاری با سن نوجوانان رابطه دارد و در سنین پایین تر بیشتر دیده می شود. نوع رشته تحصیلی نوجوانان نیز تنها با گرایش مثبت به بزهکاری در آنها رابطه دارد و در رشته تحصیلی اول عمومی بیشتر از سایر رشتههای تحصیلی دیگر است.
در پژوهشهایی که به عنوان نمونه و پیشینه تحقیقات انجام شده در حوزه عزت نفس ذکر شد، نتیجه مشترکی که به دست آمده بیانگر آن نکته است که عزت نفس رابطه معناداری با میزان موفقیت افراد در جنبههای مختلف از قبیل شغل، تحصیل و غیره داشته و به طور کامل به این نتیجه دست یافته اند که بین عزت نفس و موفقیت مثبت انسانها رابطه وجود دارد و هر چقدر عزت نفس بالا باشد به همان میزان امکان انحراف فرد از مسیر اصلی و درست کمتر خواهد بود و مورد دیگر اینکه در تحقیقات اشاره شده به ابعاد مختلف عزت نفس پرداخته نشده، بلکه عزت نفس صرفاً به صورت کلی توضیح داده شده است. ولی تحقیق حاضر که با عنوان تبیین عزت نفس و تأثیر آن در پیشگیری از بزهکاری نوجوانان پسر شهر تبریز می باشد، متفاوت از تحقیقات قبلی بوده به دلیل اینکه اولاً تمامی جنبههای عزت نفس اعم از عزت نفس کلی، خانوادگی، اجتماعی و تحصیلی جامعه مورد مطالعه مدنظر بوده و ثانیاً جامعه مورد مطالعه نیز متفاوت از جوامع قبلی مورد مطالعه در تحقیقات پیشین بوده لذا نتیجه حاصله مسلماً از قبل متفاوت خواهد بود. هدف در این پژوهش آن است که کدام جنبه یا مؤلفه ی عزت نفس در نمونههای مورد مطالعه بیشتر از مؤلفههای دیگر و کدام جنبه در پیشگیری از بزهکاری و عدم گرایششان به آن بیشترین تأثیر را داشته است. هدف دیگری که در این تحقیق دنبال می شود آن است که بر اساس نتایج حاصله از تحلیل دادهها، کدام جنبه از عزت نفس بایستی کانون توجه در تربیت نوجوانان قرار گیرد و والدین و مربیان در جهت ارتقاء آن باشند تا نوجوانان بتوانند در مسیر موفقیت قرار گرفته وبدون گرایش به بزهکاری و با یک شخصیتی سالم از عهدهی زندگی شخصیت خود و مسئولیتهای اجتماعی که در آینده، اعم از خانواده و یا شغلی که عهده دار خواهند بود، به نحو مطلوبی برآیند.
فصل سوم
روش تحقیق
۳-۱- مقدمه
یکی از مهمترین ارکان تحقیق روش تحقیق می باشد که محقق با تهیه این طرح و نقشه اولیه ساختار پژوهش خود را ترسیم می کند و از آغاز تا انتهای تحقیق در این مسیر حرکت می کند و با جمع آوری داده ها و تجزیه وتحلیل آنها به نتیجه رسیده و به پاسخ مسائل خویش دست پیدا می کند. فلذا در این فصل از پژوهش به روش تحقیق، جامعه و نمونه آماری، قلمرو مکانی و زمانی تحقیق، ابزار جمع آوری اطلاعات، روایی و پایایی ابزار جمع آوری اطلاعات و روشهای تجزیه و تحلیل دادهها اشاره و پرداخته شده است.
۳-۲- روش تحقیق:
نوع تحقیق از جهت هدف کاربردیبوده، و از روش تحقیق توصیفی-پیمایشی استفاده شده که یکی از رایجترین روشهای تحقیق در علوم اجتماعی است و بر اساس آن از نگرش و رفتار جمعی که با روش خوشه ای بعنوان نمونه انتخاب شده اند و در یک مقطع زمانی خاص به یک رشته سوال پاسخ داده اند و اطلاعاتی به دست آمده مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. این تحقیق از نظر ماهیت نیز از نوع همبستگی می باشد که میزان تأثیر متغیر مستقل (عزت نفس) بر متغیر وابسته(بزهکاری نوجوانان پسر) را مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار داده شده است.
۳-۳- جامعه آماری:
جامعه آماری عبارت است از مجموعه ای از افراد یا واحدها که دارای حداقل یک صفت مشترک باشند.معمولا در هر پژوهش جامعه مورد بررسی یک جامعه آماری است که پژوهشگر مایل است درباره صفات متغیر واحدهای آن به مطالعه بپردازد.(نایب پور، ۱۳۹۰) جامعه آماری در این تحقیق عبارت است از دانش آموزان پسر پایه های اول و دوم دبیرستان های دولتی شهر تبریز در سال تحصیلی ۹۳-۹۲ و همچنین تعداد ۴۹ نفر نوجوان پسر بزهکار تحت نظر در کانون اصلاح وتربیت شهر تبریز.
۳-۴- نمونه آماری و روش نمونه گیری:
در این نحقیق تعداد ۳۵۰ نفر از دانش آموزان پسر کلاسهای اول و دوم دبیرستانهای عادی دولتی ناحیه ۵ تبریز اعم از کاردانش،فنی و حرفه ای و نظری به عنوان نمونه مورد سنجش قرار گرفته اند که با بهره گرفتن از روش نمونه گیری خوشه ای و بر اساس جدول اچ. اس. بولا از تعداد ۳۴۵۸ نفر انتخاب شدند و این تعداد همان گروه سالم بوده و نوجوانان پسر بزهکار تحت نظر در کانون اصلاح و تربیت تبریز به تعداد ۴۹ نفر هم بعنوان گروه ناسالم مورد مطالعه و سنجش قرار گرفته اند.
۳-۵- قلمرو مکانی و زمانی تحقیق:
این تحقیق در استان آذربایجان شرقی- شهرستان تبریز- ناحیه ۵ شهر تبریز - در سال تحصیلی
۹۳-۹۲ صورت گرفته است.
۳-۶- ابزار گردآوری اطلاعات:
بررسی و مطالعه کتب، متون، پایان نامهها، اینترنت و مقالات مرتبط با موضوع و یاداشت برداری از مطالب قابل استفاده برای تدوین مبانی نظری به روش کتابخانه ای از ابزار جمع آوری اطلاعات بوده و برای تدوین فصل تجزیه وتحلیل دادهها از دو پرسشنامه استفاده شده که پرسشنامه اول همان پرسشنامهمشخصات فردی خود ساخته که(جدول شماره ۱و۲) حاوی اطلاعاتی است در خصوص نمونه آماری اعم از سن، مقطع تحصیلی و غیره و پرسشنامه دوم، پرسشنامه کوپراسمیت(جدول شماره ۳)است که همراه مشخصات فردی توسط همان جامعه نمونه تکمیل شده است.و علی رغم اینکه پرسشنامههای دیگری، برای مثال پرسشنامه روزنبرک، با سؤالات محدود در این زمینه وجود دارد ولی از پرسشنامه کوپر اسمیت به دلیل جامع بودن آن استفاده شده است.
۳-۶-۱- پرسشنامه مشخصات فردی شامل دو نوع می باشد:
الف) برای گروه عادی یا سالم:( جدول شماره ۱)
ب) برای گروه بزهکار:(جدول شماره ۲)
۳-۶-۲- پرسشنامه عزت نفس کوپر اسمیت(جدول شماره ۳)
این پرسشنامه توسط کوپر اسمیت و همکاران در سال ۱۹۶۷ تهیه و تدوین شده است و دارای ۵۸ ماده است که ۸ ماده آن دروغ سنج است و در نمره گذاری محاسبه نمی شود. ۵۰ ماده دیگر آن به چهار خرده مقیاس عزت نفس کلی، عزت نفس خانواده، عزت نفس اجتماعی و عزت نفس شغلی یا همان عزت نفس تحصیلی تقسیم شده است و این چهار مقیاس همان چهار بعد اصلی و فرعی نیز می باشد. حدأقل نمره فرد صفر و حدأکثر آن ۵۰ است.پرسشنامه عزت نفس (SEI) را می توان به طور فردی یا گروهی اجرا کرد. مدت اجرای تست تقریبا ۱۰ دقیقه است. بهتر است که آزمونگر در حین اجرای تست، از هر گونه توضیح و تبیین خودداری کند.