به منظور بررسی شرایط حضور بیماران در پژوهش مصاحبه اولیه ای انجام شد و اهداف طرح برایشان توضیح داده شد. در این مرحله چک لیست استاندارد شده مصاحبه روان پزشکی و آزمون هوش کلامی وکسلر و بیوگرافی بیماران تکمیل شد و به دنبال انتخاب آزمودنی ها، نحوه اجرای آزمون‏ها (حافظه کاری، حافظه کلامی، حافظه دیداری و آزمون برو/ نرو) برای بیماران به صورت انفرادی توضیح داده شد. هم چنین به عنوان پاداش و جهت شرکت در طرح به بیماران شرکت کننده داروی رایگان داده شد.

( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

۱-۶-۳- آزمون حافظه کاری:
روش های مختلفی برای ارزیابی حافظه کاری (فعال، کوتاه مدت) وجود دارد. اما یکی از معمول ترین آنها سنجش فراخنای (ظرفیت) حافظه ارقام است. آزمونی که در این پژوهش از آن استفاده شد. آزمون حافظه وکسلر (فرم الف) است. که برای اندازه گیری حافظه کاری از آن استفاده می شود و از دو قسمت تشکیل شده است. فراخنای ارقام رو به جلو و فراخنای ارقام معکوس. در ارقام رو به جلو یک سری اعداد ارائه می گردد و آزمودنی باید به همان ترتیب ارائه شده اعداد را تکرار کند. در بخش ارقام معکوس یک سری اعداد ارائه می شود و لازم است تا آزمودنی اعداد را بر عکس ترتیب ارائه شده تکرار کند. برای این کار فرد نیاز به حافظه کاری، تبدیل اطلاعات، دستکاری ذهنی و تصویر سازی دیداری- فضایی دارد (وکسلر، کاپلان، فین، کرامر، موریس و همکاران، ۲۰۰۴؛ به نقل از کولسزا، ۲۰۰۶). در این پژوهش از هر دو قسمت ( اعداد رو به جلو و معکوس) استفاده شده است در آغاز به آزمودنی گفته شد: چند عدد برای شما خوانده می شود با دقت گوش کنید. وقتی خواندن اعداد تمام شد اعدادی را که شنیده اید عیناّ تکرار کنید ( اعداد با سرعت یک عدد در ثانیه تکرار شد و آزمون با مثال ۶، ۷، ۸ آغاز شد) صرف نظر از پاسخ صحیح یا غلط آزمودنی به مثال آزمون اجرا شد. برای هر زنجیر دو مجموعه اعداد وجود دارد. حتی اگر آزمودنی در کوشش اول موفق بود کوشش دوم، نیز ارائه می شود. نحوه اجرای آزمون فراخنای ارقام معکوس مشابه فراخنای ارقام رو به جلو است با این تفاوت که ارقامی که خوانده می شود او باید به صورت معکوس تکرار کند. هر گاه آزمودنی در هر دو کوشش مربوط به رشته معینی نا موفق باشد آزمون متوقف می شود. نمره آزمودنی از حاصل جمع نمرات هر دو قسمت اعداد رو به جلو و معکوس به دست می آید.
۲-۶-۳- آزمون حافظه کلامی:
آزمونی که در این پژوهش از آن استفاده شد، آزمون حافظه منطقی وکسلر ( فرم الف) بود که شامل دو متن حافظه (الف و ب) است. هر متنی از ۲۳ کلمه تشکیل شده است. به آزمودنی گفته شد یک داستان کوتاه برای شما می خوانم وقتی که تمام کردم شما آن را تکرار کنید. سپس متن الف شمرده شمرده برای آزمودنی خوانده شد و پس از تکرارکلماتی که به یاد آزمودنی مانده بود، به آزمودنی گفته شد حالا می خواهم متن کوتاه دیگری را بخوانم و ببینم چه تعداد بیشتری از این متن را به خاطر می آورید و سپس متن ب نیز شمرده شمرده برای او خوانده شد و پس از تکرار کلماتی که به یاد آزمودنی مانده بود به هر واحدی که به صورت نکات اصلی/…../ مشخص شد یک نمره تعلق گرفت. نمره آزمودنی میانگین تعداد کلماتی است که از هر دو متن به خاطر آورده است.
۳-۶-۳- آزمون یادداری- دیداری بنتون:
از آزمون یادداری- دیداری بنتون برای سنجش حافظه دیداری آزمودنی استفاده شد. این آزمون از دسته آزمون های قلم و کاغذی است و شامل ۱۰ کارت است که هر کارت از ۱ تا ۳ شکل هندسی تشکیل شده و دارای چهار روش اجرا (ABCD) می باشد. بر اساس تعداد شکل هایی که آزمودنی به درستی ترسیم کرده و نیز تعداد اشتباهات محاسبه می شود. تصاویر باید همانند نسخه اصلی و به همان ترتیب ارائه کشیده شود. به هر تصویر در صورت درست بودن یک نمره تعلق می گیرد . بنابر این حداکثر نمره ۱۰ می باشد. در این پژوهش از روش اجرایی A (هر کارت به مدت ۱۰ ثانیه به آزمودنی ارائه می شود و پس از آن آزمودنی باید آن را ترسیم کند) برای سنجش حافظه دیداری آزمودنی استفاده شده است.
۴-۶-۳- آزمون توجه:
برای سنجش توجه، آزمون رایانه ای برو/ نرو به کار برده شد. آزمون برو/ نرو که به طور وسیعی برای اندازه گیری بازداری رفتاری استفاده می شود. شامل دو دسته محرک است. آزمودنی ها باید به دسته ای از این محرک ها پاسخ دهند (برو) و از پاسخ دهی به دسته دیگر خودداری کنند (نرو) از آنجا یی که تعداد محرک های برو معمولاّ بیشتر از محرک های نرو است آمادگی برای ارائه پاسخ در فرد بیشتر است. عدم بازداری مناسب یا خطای ارتکاب به معنی انجام پاسخ حرکتی در هنگام ارائه محرک غیر هدف است. در این پژوهش محرک برو به شکل دایره ای ساده و به رنگ سبز بود که در میان دیگر اشکال دایره (دایره طرح دار و به رنگ سبز) ارائه می شد و آزمودنی باید پس از رویت آن هر چه سریع تر با فشار دادن دکمه space روی صفحه کلید به آن پاسخ می داد و در صورت دیدن دیگر اشکال نباید پاسخ می داد. در ابتدا چند کوشش به صورت تمرینی ارائه شد تا آزمودنی نسبت به آزمون و جایابی کلید پاسخ کاملاً آشنا شود و سپس ۱۲۰ کوشش اصلی ارائه شد. کلیه پاسخ ها و زمان آزمودنی ثبت شد.
۷-۳- روش تجزیه و تحلیل داده ها
در این پژوهش، برای توصیف متغیرها از شاخص های گرایش مرکزی و پراکندگی استفاده شده است. برای پاسخ به سؤال­های پژوهش از مدل تحلیل واریانس چند متغیری استفاده شده است. تجزیه و تحلیل داده ها با کمک نرم افزار SPSS بر روی داده ها انجام شده است.
ملاحظات اخلاقی
از تمام آزمودنی ها برای شرکت در پژوهش رضایت شفاهی گرفته شده است. اطلاعات بیماران محرمانه باقی خواهد ماند.
فصل چهارم
یافته ها
۴- مقدمه
در این فصل به تجزیه و تحلیل داده های گردآوری شده پرداخته شده است. هدف اساسی پژوهش حاضر، مقایسه تأثیر درمان های نگهدارنده متادون و بوپرنورفین بر عملکردهای شناختی: نقش تعدیل کننده دوز مصرفی در بیماران تحت درمان نگهدارنده با متادون و بوپرنورفین با سابقه مصرف مواد مخدر (تریاک و شیره) است. تحلیل های پژوهشی در دو بخش یافته های توصیفی و بررسی سؤال های پژوهش ارائه می گردد.
۱-۴- یافته های توصیفی
مشخصات دقیق جمعیت شناختی نمونه در دو گروه درمان نگهدارنده متادون و بوپرنورفین به شرح زیر می باشد.
تمام آزمودنی ها مرد، سن حداقل ۱۸ و حداکثر ۵۰ سال، تحصیلات حداقل ابتدایی و بالاتر، با سابقه ترک های ناموفق پیشین و مصرف تریاک و شیره بودند.
در این قسمت هر یک از متغیرهای جمعیت شناختی را به تفکیک دو گروه از نظر توصیفی مورد بررسی قرار می دهیم.
۱-۱-۴- وضعیت تحصیلی افراد نمونه به تفکیک گروه های درمان
جدول ۱-۴ شاخص های توصیفی مرتبط با وضعیت تحصیلی افراد نمونه را به تفکیک دو گروه نشان می دهد. همانطور که ملاحظه می شود اکثر افراد دارای تحصیلات دیپلم و پس از آن دارای تحصیلات سیکل (سوم راهنمایی) هستند. یافته ها نشان می دهدکه بین عضویت گروهی (گروه های درمان) و تحصیلات شرکت کنندگان رابطه معناداری وجود ندارد (۰۵/۰<P، ۲۲۹/۱۰=^۲_۶X). به این ترتیب، شواهد نشان می دهد شرکت کنندگان از نظر سطح تحصیلات همگن هستند.
جدول ۱-۴ توزیع فراوانی وضعیت تحصیلی افراد نمونه به تفکیک گروه ها