با توجه به خصوصیات برجسته این ماده و موارد کاربرد آن در پزشکی و داروسازی ، گیاه تلکا می تواند به عنوان منبع ارزشمندی از آربوتین استفاده شود(۶۲و۶۵و۶۷) .
۲-۴. تمرینات هوازی
فعالیت هوازی شامل حرکات ورزشی استقامتی نظیر پیاده روی، دوچرخه سواری، شنا و … می باشد. در این تمرینات، اکسیژن برای متابولیزه نمودن چربی ها و کربوهیدرات های ذخیره شده در کبد و عضلات اسکلتی طی تولید انرژی برای فعالیت بکار گرفته می شود. انرژی هوازی می تواند برای مدت طولانی تولید شود اما سرعت آن محدود است(۲۳).
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))
فعالیتهای هوازی یا استقامتی کنترل گلوکز خون را بهبود بخشیده(به صورت کاهش مقادیر هموگلوبین متصل شده به گلوکز[۲۵])، حساسیت انسولین را افزایش داده و ریسک فاکتورهای قلبی- عروقی را کاهش می دهد(۲۲و۳۹و۶۶). در تمرینات بی هوازی، کربوهیدرات ذخیره شده در بدن می تواند بدون استفاده از اکسیژن برای تولید انرژی تجزیه شود. سرعت تهیه انرژی از این طریق خیلی بالا بوده اما ظرفیت این سیستم تهیه انرژی کاملا محدود بوده و تنها به مدت چند دقیقه می تواند دوام داشته باشد(۵۹).
فعالیت هوازی می تواند اثر انسولین را بر هر فیبر عضلانی بدون افزایش اندازه فیبر تغییر دهد در حالی که تمرینات مقاومتی ترجیحا جذب گلوکز را با افزایش اندازه هر فیبر عضلانی بهبود می بخشند. از این رو تمرینات ترکیبی می تواند اثرات مضاعف ناشی از مکانیسم های جبرانی هر دو نوع ورزش را اعمال کند(۲۲).
پیشینه تحقیق
شهلا خان و راپ[۲۶](۱۹۹۵) اثرات تعاملی ۱۵ هفته برنامه تمرین ورزشی، رژیم غذایی و دارودرمانی را بر سطح هموگلوبین گلیکولیزه[۲۷] بیماران دیابتی نوع ۲ مورد بررسی قرار دادند. نتایج تحقیقات نشان داد که تمرین ورزشی توصیه شده سبب افزایش ۱۰درصدی در Vo2peak و کاهش ۳/۰ درصدی هموگلوبین گلیکولیزه گروه ورزش شده ولی این تغییرات در مقایسه با گروه کنترل از نظر آماری معنی دار نبود. محققین نتیجه گرفتند ورزش به همراه دارو درمانی توصیه شده، به صورت مستقیم سطح هموگلوبین گلیکولیزه را تغییر نمی دهد اما اثرات مطلوبی بر مقادیر لیپید خون، سطح آمادگی جسمانی و ترکیب بدنی بیماران دیابتی نوع ۲ می گذارد(۶۳).
وبندیت وهمکاران[۲۸](۱۹۹۶) اثر ورزش بر کنترل متابولیکی بیماران دیابتی نوع ۲ را که تحت درمان دارویی گلی بن کلامید بودند مورد مطالعه قرار دادند. بررسی میزان تغییرات گلوکز خون، انسولین و پپتید C پلاسما در گروه های چهارگانه تحقیق نشان داد که در گروه های تعاملی ورزش و دارو، میزان گلوکز خون نسبت به گروه های دارویی کاهش معنی دار داشته است(۴۸).
گودات[۲۹]و همکارانش (۱۹۹۸) با انجام تحقیقی در مورد اثر ورزش و گلی بن کلامید در پایین آوردن قند خون و مقاومت به انسولین بیماران مبتلا به دیابت نوع ۲ عنوان کردند که مصرف گلی بن کلامید همراه با ورزش سبب کاهش بارز در غلظت گلوکز می شود اما هرکدام به تنهایی کاهش اندکی در گلوکز خون و مقاومت به انسولین ایجاد می کنند(۳۳).
پوییر[۳۰] و همکارانش ( ۲۰۰۲ )اثر تمرین ورزش هوازی با شدت متوسط بر حساسیت به انسولین در بیماران مرد دیابتی که تحت درمان داروهای خوراکی کاهنده قند خون بودند را در مورد بررسی قرار دادند. ۱۳ بیمار دیابتی نوع ۲(۶نفر غیر چاق و ۷ نفر چاق) که از داروهای گلی بن کلامید و متفورمین برای کنترل گلایسمیک خود استفاده می کردند در یک برنامه ورزشی ۱۲ هفته ای شرکت کردند. سطح گلوکز پلاسما ناشتا، انسولین و هموگلوبین گلیکولیزه ناشتا و همچنین حساسیت انسولین تغییر معنی داری نشان ندادند. یافته های این تحقیق پیشنهاد کردند که تمرین ورزشی هوازی متوسط به مدت ۳ ماه حساسیت انسولین را صرفا در مردان دیابتی نوع ۲ غیر چاق بهبود می بخشد و این نوع تمرین برای افراد دیابتی نوع ۲ چاق تأثیری ندارد و میزان چربی یک عامل تعیین کننده بر فواید متابولیکی حاصله از تمرین ورزشی در بیماران دیابتی نوع ۲ است(۵۸).
بروس[۳۱]و همکارانش ( ۲۰۰۴) در مطالعه ای به بررسی حساسیت به انسولین بعد از تمرین ورزشی در بیماران دیابتی نوع ۲ پرداختند. نتایج تحقیق نشان داد که میزان گلوکز خون ناشتا(از ۳/۸ به ۹/۷ میلی مول در لیتر) و هموگلوبین گلیکولیزه(از ۹/۷ به ۷ درصد) در گروه بیماران دیابتی نوع ۲ کاهش یافت که البته این میزان کاهش از نظر آماری معنی دار نبود ولی میزان انسولین پلاسما به طور معنی داری کاهش یافته بود. با انجام تمرین، میزان حساسیت انسولینی افزایش یافته بود(تقریبا۳۰ درصد، ۰۱/۰>P). نتایج تحقیق بیانگر این مطلب بود در بیماران دیابتی نوع ۲ حساسیت به انسولین بعد از تمرین کوتاه مدت بهبود می یابد. ولی میزان مقاومت به انسولین به طور کامل در بیماران دیابتی نوع ۲ به حالت اولیه بر نمی گردد(۱۷).
سردار و همکاران (۱۳۸۸)در مطالعه خود به این نتیجه دست یافتند که در بیماران دیابتی نوع ۲، مصرف گلی بن کلامید به تنهایی و به صورت تعاملی با تمرین هوازی سبب بهبود کنترل گلوکز خون و مقاومت به انسولین می شود و بیماران دیابتی نوع ۲ که از قرص گلی بن کلامید جهت درمان استفاده می کنند، ممکن است با انجام تمرین هوازی بتوانند میزان مصرف گلی بن کلامید را کاهش دهند بدون آن که در روند بهبود متابولیکی ایجاد شده اختلالی بوجود آید(۵).
اسوانستون فلت[۳۲]و همکاران(۲۰۰۴) در تحقیقی که بر روی گیاه علف خرس که دارای بیشترین مقدار آربوتین در بین گیاهان می باشد، انجام شد مشخص گردید عصاره این گیاه در رت های دیابتی نسبت به گروه کنترل باعث کاهش قند خون نمی شود(۶۸). تاکی[۳۳]و همکاران(۱۹۹۷) در تحقیقات خود نشان دادند آربوتین به دلیل خاصیت آنتی اکسیدانی گلوکز خون را کاهش می دهد(۷۰).
آربوتین برای ضد عفونی کردن مجاری ادراری در عفونت های دستگاه ادراری در التهابات متوسط مجاری ادراری و صفرا استفاده می شود(۱۱). آربوتین اثر آنتی اکسیدان و ضد آفتاب دارد وبا مهار سنتز ملانین، سبب سفید کردن پوست میشود و به عنوان عامل سفید کننده در فرمولا سیون اشکال دارویی موضعی محافظ در برابر تابش های شدید اشعه فرابنفش به کار برده میشود. آربوتین برای چشم و پوست حساسیت زا نمی باشد(۱۴). آربوتین قاعده آور و دیورتیک است . میوه های تازه جنس پیروس[۳۴] در انسان در مصرف خوراکی، فعالیت ضد توموری وفعالیت ضد جهش ژنی در برابر باکتری سالمونلا تیفی موریم نشان داده اند(۱۴) . آربوتین باعث کاهش قند خون میشود(۷۰).
نتایج پژوهش های انجام شده توسط پور امیر وهمکاران در دانشگاه علوم پزشکی بابل نشان داد که عصاره برگ تلکا دارای حدود ۶۶%آربوتین میباشد. همچنین در این پژوهش ها مشخص شد در اثر فعالیت های ورزشی سطوح پروتئین ناقل قند[۳۵]افزایش می یابد و در نتیجه ورود قند به داخل سلول های عضلانی و مصرف آنها تسهیل می گردد.مهمترین منبع سرشار شناخته شده از آربوتین در دنیا گیاه انگورخرس (Arctostaphylos uva-ursi) از خانواده اریکاسه میباشد که در ایران موجود نیست. طبق فارما کوپه ژاپن ، میزان مشتقات هیدروکینون که آربوتین نیز از مشتقات هیدروکینون است، در این گیاه نباید کمتر از ۷ درصد باشد(۷۱) .
فصل سوم
روش تحقیق
۳-۱. روش و طرح تحقیق
از آنجایی که در این پژوهش رابطه علت و معلولی بین متغیر های مستقل و وابسته مورد بررسی قرار می گیرد و متغیر مستقل دستکاری می شود تا اثر آن بر متغیرهای وابسته مورد بررسی قرار گیرد، مطالعه حاضر در ردیف پژوهش های تجربی قرار می گیردکه به صورت میدانی و با طرح پس آزمون با گروه های همسان اجرا شد.
۳-۱-۱. جامعه آماری و حجم نمونه
جامعه آماری پژوهش حاضر، شامل تمامی رتهای نر نژاد ویستار با سن ۸ هفته و در محدوده ی وزنی ۱۵۰-۲۵۰ گرم که در مرکز انستیتوپاستور تهران نگهداری می شدند، بود. از بین اعضای جامعه آماری ۱۰۰راس رت را به صورت تصادفی انتخاب و به مرکز پرورش حیوانات آزمایشگاهی دانشگاه علوم پزشکی بابل جهت نگهداری منتقل شدند.
شکل (۳-۱): رت نر نژاد ویستار
پس از یک هفته قرار گرفتن رت ها در آزمایشگاه جهت سازگاری با محیط جدید، از بین جامعه آماری، ۸۰ راس رت نر انتخاب شدند.
رت ها در آزمایشگاه دانشگاه علوم پزشکی بابل با درجه حرارت ۲۲-۱۸ درجه سانتی گراد و بایک برنامه ۱۲ساعت روشنایی و ۱۲ ساعت تاریکی (شروع روشنایی ساعت ۹ و شروع تاریکی ساعت ۲۱) و به صورت تصادفی تعداد ۷ رت در قفسهای استاندارد نگهداری شدند. رتها دریک رژیم غذایی استاندارد قرار داشتند. آب و غذا آزادانه در دسترس بود.
۳
شکل (۳-۲) قفس نگهداری رت ها به همراه ظرف آب مخصوص
۳-۱-۲. متغیرهای پژوهش:
الف- متغیر مستقل:
تمرین هوازی، مصرف آربوتین و تمرین هوازی همراه بامصرف آربوتین، متغیرهای مستقل این پژوهش می باشند.
ب- متغیر وابسته:
گلوکز خون، انسولین و هموگلوبین گلیکوزیله شده، متغیرهای وابسته این پژوهش بودند.
۳-۲. روش گردآوری اطلاعات و روش اجرای پژوهش
در این مرحله با توجه به اهداف مطالعه که ارزیابی اثر دریافت آربوتین و تمرین هوازی بر متغیرهای وابسته در رت های نر دیابتی بود، حیوانات پس از همسان سازی وزنی به طور تصادفی به ده گروه زیر تقسیم شدند که هر گروه شامل ۷ رأس رت بود.
گروه سالم کنترل(A)
گروه سالم تمرین هوازی (B)
گروه سالم دریافت آربوتین ©
گروه سالم دریافت آربوتین و انجام تمرین هوازی(D)
گروه دیابتی کنترل(E)
گروه دیابتی تمرین هوازی(F)
گروه دیابتی دریافت آربوتین(G)
گروه دیابتی دریافت آربوتین و انجام تمرین هوازی(H)
گروه دیابتی دریافت گلی بن کلامید(I)
گروه دیابتی دریافت گلی بن کلامید و انجام تمرین هوازی(J)
۳-۳. نحوه دیابتی نمودن آزمودنی ها:
آلوکسان را به مقدار ۹۰ میلی گرم بر کیلوگرم وزن رتها بعد از حل کردن در سالین[۳۶] به ۶ گروه، دیابتی کنترل،دیابتی دریافت آربوتین، دیابتی تمرین هوازی، دیابتی آربوتین و تمرین هوازی، دیابتی دریافت گلی بن کلامید و دیابتی گلی بن کلامید وتمرین هوازی به صورت زیر جلدی در دو محل، زیر مفصل کتف و بالای لگن ( بین ران وشکم) تزریق شد. پس از گذشت ۷۲ ساعت از تزریق آلوکسان قند خون رت ها توسط دستگاه گلوکومتر اندازه گیری شد تا از دیابتی شدن رتها اطمینان حاصل شود.
شکل ( ۳-۳) دستگاه سنجش قند خون ACCU-CHEK و نوار تست قند
جدول(۳-۱) میزان تزریق آلوکسان بر حسب وزن رتها را نشان می دهد.
جدول(۳-۱) میزان تزریق آلوکسان بر حسب وزن در رتهای گروه دیابتی کنترل
| ردیف |
