*توز کمان؛ مشبهٌبه روی مخالفان از جهت زردی:
روی چون توز کمان گردد مخالفان را به غرب
گر به شرق اندر کشد خسرو سوی مغرب کمان(۵۴۷۳)
*توزی(نوعی پارچه( اندر ماهتاب، تشبیه تمثیلی برای دل عاشق:
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))
این تنم از هجر تو چون برگ بید اندر خزان
این دلم در عشق تو چون توزی اندر ماهتاب(۱۳۱)
تهمتن
فرخی با واژهی تهمتن ۱ تشبیه ساخته شده است:
*مشبهٌبه ممدوح از جهت دلاوری و مردانگی:
ای به مَیَزد اندرون هزار فریدون
ای به نبرد اندرون هزار تهمتن(۵۳۴۱)
تیر
-
- با واژهی تیر و مترادف آن خدنگ و خشت ۱۵ تصویر شامل ۱۳تشبیه، ۱ استعاره و ۱ تمثیل ساخته شده است:
*مشبهٌبه مژگان معشوق از جهت تیزی و نفوذ پذیری:
به تیر مژگان ز آهن فرو چکاند خون
چنان که میر به پولاد سنگ از دل سنگ(۴۲۲۸)
*مشبهٌبه قد و بالای معشوق از جهت راستی:
من آن تیر بالا نگارم که هرگز
چو ابروی من کس نبیند کمانی(۷۷۶۴)
و نیز نک ابیات: ۴۳۰۰، ۴۲۹۹، ۸۱۰۸ و ۵۳۷۵
*مشبهٌبه کار از جهت راستی:
کاری که چون کمان به زه خم گرفته بود
اکنون شود به رای و تدبیر او چو تیر(۳۷۸۵)
*مشبه به آز از جهت کشندگی:
ای گه انداختن تیر آز
زر تو اندر کف زایر مجن(۶۴۱۹)
*مشبهٌبه خارهای طریق گنگ از جهت تیزی و برندگی:
چه خارهایی کاندر سرینهای ستور
فرو شدی چو به برگ اندر آهنین مسمار
به گونهی شل افغانیان دو پره و تیز
چو دسته بسته به هم تیرهای بی سوفار(۳-۱۱۷۲)
*مشبه به حادثه از جهت نابود کردن:
از تیرهای حادثات جهان
دولت گرفته پیش رویت مجن(۶۳۸۰)
*تیر شاه جهان با مخالفان؛ مشبه به غمزهی معشوق از جهت کشندگی و نفوذ پدیری:
به تیر نرگس تو با دل من آن کرده ست
که تیر شاه جهان با مخالفان لعین(۵۸۵۸)
*تیر کمان؛ مشبهٌبه عالمی همچون کمان از جهت راستی:
عالمی همچو کمانی به کفش داد
رای او کرد به آسانی چون تیر کمان(۶۱۲۸)
*به تیر دوختن مخالفان ؛ مشبهٌبه به تیر دوختن ددان در صیدگاه:
پیش خسرو بتان آهو چشم
یک به یک را بدوختند جگر
راست گفتی مخالفان بودند
پیش گردنکشان این لشکر(۷-۱۹۴۶)
*نوک خدنگ؛ مشبهٌبه گیاه از جهت تیزی و خلندگی:
گهی گیاهی پیش آمدی چو نوک خدنگ
گهی زمینی پیش آمدی چو روی تبر(۱۲۹۹)
*خشت؛ مشبهٌبه دست راد خواجه از جهت آشکار کردن و شهرت داشتن:
آشکارا کرد دست راد خواجه جود را