این قاعده به همین ترتیب در ماده ۹۸۷ ق. م محفوظ مانده است بنابراین باید گفت در ازدواج زن ایرانی با مرد بیگانه تغییر تابعیت ایرانی زن بسته به آن است که قانون کشور متبوع شوهر آن را ایجاب کند. به این معنی که: اگر برحسب آن قانون، ازدواج اتباع با زن بیگانه سبب تحمیل تابعیت کشور باشد، با وقوع این ازدواج، تابعیت زن ایرانی به تابعیت شوهر تغییر می­یابد.^[۲۶۳]
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

«راجع به وضع زنان ایرانی که با شوهر خارجی ازدواج می­نمایند، باید دو حالت متمایز را مورد نظر قرار داد:
حالت اول-هر گاه زن ایرانی با تبعه خارجه­ای مزاوجت کرده که قانون کشور مرد سیستم استقلال تابعیت را پذیرفته باشد و در اثر وقوع ازدواج تابعیت شوهر را بر زن تحمیل نکند، در این صورت، زن به تابعیت ایرانی خود باقی می­ماند. مع­ذلک، در این حالت، هر گاه دولت متبوع شوهر زن را در انتخاب تابعیت شوهر مخیر کرده باشد.(مثل رویه­ای که در قانون فرانسه از سال ۱۹۳۸-۱۹۴۵ میلادی اتخاذ شده بود. بر طبق مقررات اصلاحی تابعیت فرانسه در سال ۱۹۳۸ زن خارجی که شوهر فرانسوی اختیار می­کرد خود به خود تبعه فرانسه محسوب نمی­شد و لیکن زن اختیار داشت که قبل از ازدواج در محضر متصدی ثبت­احوال مربوطه اعلام کند که می­خواهد تابعیت مملکت شوهر خود را دارا بشود و در این صورت به تابعیت فرانسه در می­آمد) و زن بخواهد تابعیت مملکت شوهر را دارا شود ترک تابعیت ایرانی زن سهل­تر می­ شود.
حالت دوم-هر گاه زن ایرانی با تبعه دولتی ازدواج کند که قانون کشور متبوعه مرد، سیستم وحدت تابعیت را پذیرفته و تابعیت شوهر به واسطه وقوع عقد ازدواج به زوجه تحمیل شود در این صورت زن ایرانی در نتیجه ازدواج تابعیت خارجی شوهر خود را اکتساب می­ کند.زن­های ایرانی که در اثر ازدواج تابعیت خارجی شوهر خود را اکتساب یا تحصیل می­ کنند. دیگر از حقوق و مزایائی که مختص ایرانیان است نمی ­توانند استفاده کنند. و طبق تبصره ۲ ماده ۹۸۷ قانون مدنی حق داشتن اموال غیر منقول را در صورتی که موجب سلطه اقتصادی خارجی گردد ندارند»^[۲۶۴].
ب ـ تغییر تابعیت زن خارجی بر اثر ازدواج با مرد ایرانی:
«درباره تغییر تابعیت زن بیگانه که با مرد ایرانی ازدواج می­ کند در بند ۶ ماده ۹۷۶ ق. م.این عبارت آمده است: «هر زن تبعه خارجی که شوهر ایرانی اختیار کند» تبعه ایرانی محسوب می­ شود. به این ترتیب با قطعیت یافتن ازدواج چنین زنی با مرد ایرانی تابعیت وی به تابعیت شوهر تغییر می­یابد، به بیان دیگر: نتیجه این ازدواج، همان گونه که در صدر این ماده ۹۸۶ فانون مدنی به آن تصریح شده، آن است که وی ایرانی می­گردد، خواه قانون کشور متبوع او این تغییر را بپذیرد یا ازدواج او را با مرد بیگانه در تابعیت او موثر نداند و او را همچنان تبعه خود به شمار آورد. در این حالت اخیر، با آنکه از حیث قانون ایران او تنها دارای تابعیت ایران شناخته می­ شود از حیث کشور قانون متبوع پیشین تابعیت آن کشور را از دست نمی­دهد و باید او را از دید بین ­المللی دارنده دو تابعیت دانست.
اینکه قانونگذار ایرانی تابعیت زن بیگانه را که با مرد ایرانی ازدواج می­ کند ایرانی محسوب داشته در پیروی از این اصل بوده است که باید در خانواده­های ایرانی وحدت تابعیت حکمفرما باشد. این اصل با نظام حقوقی ایرانی سازگار و از نتایج آن می­باشد و قانونگذار آن را جز در موارد استثنایی مراعات کرده است.»^[۲۶۵]
۴-۵-۳-۱- تبعیض در تابعیت زنان در قانون مدنی
قانون مدنی در جلد دوم، ذیل عنوان اشخاص، قوانین مربوط به تابعیت را ذکر می­ کند و در بیشتر موارد نیز تابعیت مرد به زن تحمیل می­ شود. زیرا قانونگذار ایرانی جهت پرهیز از دو تابعیتی و یا تعارض مثبت تابعیت، روابط مالی و شخصی زوجین را در صورتی که تبعه دو کشور باشند، تابع دولت متبوع شوهر می­داند و ایرانی بودن و یا ایرانی نبودن آنها هم تأثیری در این امر ندارد )ماده­ ۹۶۳ق.م(. مقرر می­دارد: «اگر زوجین تبعه یک دولت نباشند، روابط شخصی و مالی بین آنها تابع قوانین دولت متبوع شوهر خواهد بود»این امر خود امکان سلطه­ی مرد بیگانه بر زن ایرانی را نیز فراهم می­ کند. هم چنین در مواردی قوانین معارض در بحث تابعیت وجود دارد. مثلا ماده­ ۹۸۸ و) بند ششم ماده­ ۹۷۶ ق.م( که مقرر می­دارد: «هر زن تبعه خارجی که شوهر ایرانی اختیار کند تبعه ایران محسوب می­ شود»به نوعی در تعارض با یگدیگرند.
توضیح این که، از سویی قانونگذار با پیروی از اصل ۴۱ قانون اساسی، به موجب ماده­ ۹۸۸ ق.م اجازه­ی خروج از تابعیت ایران را به زنان ایرانی داده است و از سوی دیگر وجود بند ششم ماده ی ۹۷۶ ق. م به هر حال زن خارجی که همسرایرانی دارد را، ایرانی می­شناسد.
ماده۹۸۷ قانون مدنی به نظر می­رسد که این ماده با اصل ۴۱ قانون اساسی که، « تابعیت ایرانی را حق مسلم هر فرد ایرانی می­داند و اختیار دولت را در سلب تابعیت از فرد ایرانی مگر به درخواست خود او و یا در صورتی که به تابعیت کشور دیگری درآید، منع کرده است»، مغایرت جدی دارد.
«از دیگر ایراداتی که به قانون مدنی در باب تابعیت زنان وارد است، ماده­ ۹۸۷ قانون مدنی است که بر این اساس در صورتی که بانوی ایرانی با مرد خارجی ازدواج کند و قانون مملکت زوج او را ایرانی نداند، مقنن به جای این که همانند کشور متبوع مرد خارجی قایل به بقای تابعیت خود، برای تبعه­اش باشد، صفت ایرانی بودن را از تبعه­اش سلب می­ کند. چه بسا زنان ایرانی، به همین دلیل متحمل ظلمهای بسیاری شده ­اند که از طرف شوهر خارجی بر ایشان وارد می­ شود».^[۲۶۶]
«قانون ایران بین موردی که زن خارجی با مرد ایرانی ازدواج کند با موردی که زن ایرانی با مرد خارجی ازدواج کند تفاوت قائل شده است».^[۲۶۷]
۴-۵-۳-۲- تأثیر الحاق ایران به کنوانسیون بر تابعیت زنان در قانون مدنی
«به نظر می­رسد، قانونگذار، چه در صورت الحاق و چه در صورت عدم الحاق، ملزم به تغییر مواضع خود در خصوص تابعیت است. ایرادات وارده به برخی از موّاد مربوط به تابعیت در قانون مدنی، ذکر شد. چنین قوانینی نه صلاح کشور را تضمین می­ کند و نه صلاح اتباع کشور را. توجه به عنصر اقامتگاه، به عنوان یک عنصر ارتباطی مهم، به جای ترجیح یک تابعیت بر تابعیت دیگر، نقش عمدهای در حل تعارض قوانین دارد، در این خصوص می ­تواند راه­گشا باشد.
به هر حال با اندک تاملی در موّاد مرتبط با تابعیت در قانون مدنی، هر خوانندهای پی به ناعادلانه و غیر منطقی بودن آن می­برد و الحاق ایران نیز به طور قطع در تمامی موارد ترجیح تابعیت شوهر بر زن، مشکل ساز خواهد بود. لذا حتی برخی از مخالفان الحاق نیز به ضرورت تغییر موّاد قانونی مدنی در خصوص تابعیت تاکید دارند»^[۲۶۸].
همچنین باید افزود که تغییر این قوانین هیچ گونه منع قانونی و یا حتی سابقه­ شرعی ندارد، که قانونگذار با تمسک به آن بتواند چنین قواعد تبعیض­آمیزی را توجیه کند.
۴-۵-۴- حقوق مالی زن
در حقوق ایران، اموال زن و مرد دارایی مشترک را تشکیل نمی­دهد، بلکه اموال هر یک از زوجین مستقل و جدا از اموال دیگری است. بدیسان زن در حقوق ایران، از نظر مالی مستقل است وی می ­تواند در اموال خود، آزادانه تصرف کند و هر گونه عمل مادی یا حقوقی نسبت به آنها انجام دهد.در حقوق اسلام، اصل استقلال مالی زن و شوهر در برابر یکدیگرپذیرفته شده است. قانون مدنی در تایید این اصل مقرر می­دارد: «زن مستقلا می ­تواند در دارایی خود هر تصرفی را که می­خواهد بکند»(ماده ۱۱۱۸ قانون مدنی) این یک قاعده مترقی است که، در بعضی از کشورهای متمدن و پیشرفته، زنان پس از سالها مبارزه به آن دست یافته­اند.بنابراین در رابطه مالی زن و شوهر، مساله اشتراک اموال، که در برخی کشورها پذیرفته شده است، مطرح نمی­ شود اما مسائل نفقه مهریه و ارث قابل طرح است.^[۲۶۹]
۴-۵-۴-۱- نفقه
نفقه در قانون مدنی اینگونه تعریف شده است: «نفقه عبارتست از مسکن، غذا، البسه(اثاث البیت) که به طور متعارف با وضعیت زن متناسب باشد و خادم در صورت عادت زن به داشتن خادم و یا احتیاج او به واسطه مرض یا نقصان اعضا».^[۲۷۰]
«منظور این است که روشن شود حق زن بر نفقه چه نوع حقی است ؟ در این مقال لازم است یاد آوری شود حق زن در زمینه­ نفقه­ی حقی مادی و مالی است و شوهر در مقابل زوجه­ی دائمی خود به حکم قانون متعهد است آن چه را که لازمه زندگی زوجه است از جهت مالی تامین کند ولی بحث دیگری نیز در این زمینه مطرح است که روشن کنیم آنچه به عنوان نفقه شوهر در اختیار زوجه خود قرار می­­دهدو در واقع به تعهد قانونی خود عمل می­ کند، زن نسبت به این افراد و مصادیق نفقه چه حقی پیدا می­ کند.
روشن شدن ماهیت حق زن بر نفقه در آثار حقوقی آن تاثیر خواهد داشت یعنی اگر زن مالک چیزی باشد که به عنوان نفقه دریافت کرده است می ­تواند در آن حق تصرفات مالکانه داشته باشد و هرگونه تصرفی که مایل باشد در ملک خود بنماید به طور مثال آن را بفروشد یا به دیگری هدیه کند ولی اگر اذن در انتفاع به او داده شده باشدبدون اجازه­ی شوهر-که مالک مال است- حق این گونه تصرفات را نخواهد داشت.
در قانون مدنی ایران حکم صریحی در پاسخ به این مساله نمی­ توان یافت. بنابراین برای یافتن پاسخ و تشخیص طبیعت حق زن بر نفقه باید به اراده­ی شوهر یا حکم قانون گذار یا عرف یا عادت در مقابل تفسیرو توصیف رابطه مزبور متوسل شد.می­توان گفت قانون گذارعرف جامعه رادر نظر داشته و آن را به صورت حکم یا قاعده حقوقی به شوهرتحمیل کرده است و چون حق نفقه یا حکم نفقه به عنوان یک تکلیف اجتماعی از حقوق اسلام برگرفته شده و در اسلام نیز می توان گفت عرف و عادت مردم مورد توجه قرار گرفته است. به عبارتی دیگر این حکم یک حکم امضایی بوده است»^[۲۷۱]
۴-۵-۴-۱-۱- نفقه زن پس از انحلال نکاح
نکاح ممکن است در اثر فسخ یا طلاق یا فوت شوهر یالعان و کفر منحل گردد که می­توان از جهت تعلق نفقه به طلاق رجعی و آبستن بودن زوجه تقسیم کرد.
۱- نفقه­ی مطلقه­ی رجعیه در مدت عده
طبق بند یک ماده­ ١١٠٩ ق. م: «نفقه­ی مطلقه­ی رجعیه در زمان عده برعهده شوهر است مگر اینکه طلاق در حال نشوز واقع شده باشد»دلیل استحقاق نفقه در این مورد آن است که پس از طلاق رجعی رابطه زوجیت کاملا قطع نمی­ شود و در ایام عده آثار نکاح تا حدی باقی است و زن در حکم زوجه تلقی می­گرددو اگرمطلقه­ی رجعیه حامل باشد تا زمان وضع حمل با وجود مدت انقضای عده استحقاق دریافت نفقه دارد.« مستنبط از قسمت اخیرماده۱۱۰۹ ق.م»
۲- نفقه­ی زن آبستن در عده­ی فسخ نکاح یا طلاق باین:
طبق بند دوم ماده­ ١١٠٩ ق.م در فسخ نکاح یا طلاق باین اگر زن آبستن نباشد در مدت عده­ نفقه­ای به وی تعلق نمی­گیرد. ولی اگر زن حامل از شوهر خود باشد تا زمان وضع حمل استحقاق دریافت نفقه خواهدداشت که ممکن است زمان وضع حمل کمتر یا بیشتر از مدت عده باشد. در این حالت با این که رابطه­ زوجیت کاملا مًقطوع است زن حامل مستحق نفقه خواهد بود.در این مورد می­توان گفت قانونگزار برای رعایت حال بچه، زن را مستحق نفقه شناخته، هر چند که رابطه نکاح کاملا منحل شده است.
۳- نفقه زن آبستن در عده­ی وفات:
ماده­ ١١١٠ قانون مدنی می­گوید: «در عده­ی وفات زن حق نفقه ندارد با توجه به اطلاق این ماده لازم است گفته شود با توجه به قول مشهور فقهای امامیه که ظاهرا مبنای ماده­ی مزبور است زن آبستن درعده ی وفات استحقاق دریافت نفقه نخواهد داشت نظری دور از انصاف است چرا که زن آبستنی که در عده وفات است استحقاق نفقه نداشته باشد، اما زن آبستنی که در عده طلاق باین یا فسخ نکاح است بتواند مطالبه نفقه کند؟
ولی با توجه به فلسفه تعلق نفقه به زن حامل در عده طلاق باین و فسخ نکاح، عدم استحقاق نفقه در ایام عده وفات دور از عدالت بوده و محرومیت وی از دریافت نفقه ایام عده وفات قابل توجیه منطقی نبوده ممکن است عنوان شود زن آبستنی که در عده ی وفات است از شوهر خود ارث می برد و از سهم­الارث خود می ­تواند مخارج خود و هزینه­ حمل را تامین کند اما در پاسخ می­توان گفت: ممکن است چیزی زاید بر دیون متوفی یعنی شوهر وی باقی نماند. یا این که آنچه از ترکه متوفی پس از کسر دیون و وصایا به زن می­رسد بسیار ناچیز باشد و کفاف مخارج او را ندهد.
از این رو با توجه به عدالت قضایی و انصاف و ملاک ماده­ ١١٠٩ ق.م، بعضی از اساتید حقوق بر این عقیده­اند که ماده­ ١١١٠ ناظر به زن غیر آبستن است و زن آبستنی که در عده­ی وفات است تا وضع حمل استحقاق نفقه از ترکه­های شوهر را دارد.بحث­ها و مناقشات و نظرات ابرازی از طرف حقوقدانان انگیزه­ای شد که در مادهی ١١١٠ ق.م تجدید نظر گردد، لذا ماده­ مزبور درسال ١٣٨١ به این شرح اصلاح شد:
در ایام عده­ی وفات مخارج زندگی زوجه عندالمطالبه از اموال اقاربی که پرداخت نفقه به عهده آنان است، درصورت عدم پرداخت تامین می­گردد) ظاهرا هدف اولیه قانونگذار بر آن بوده است که برای زن آبستن درعده­ی وفات حق نفقه از ترکه شوهرقائل شود، ولی به علت ایراد شورای نگهبان ماده به شکلی که عنوان شد اصلاح گردید که متاسفانه متضمن حکم جدیدی نیست و از آن چنین برمی­آید که نفقه­ی زن حامل در عده­ی وفات تابع قواعد عمومی نفقه اقارب است یعنی زن فقط می ­تواند از خویشانی که تکلیف اتفاق دارند، مطالبه نفقه کند که این قاعده قبلاهم وجود داشته است.^[۲۷۲]
در حالی که در حقوق فرانسه پس از فوت شوهر، نفقه به نفع همسر بازمانده مطابق ماده۲۷۰ قانون مدنی فرانسه به مدت یک سال باقی است.^[۲۷۳]
«در خصوص ماده­ اصلاحی مذکور نکات زیر قابل ذکر است:
١ – مادهی ١١١٠ ق.م اصلاحی مبهم است و باعث سردرگمی و اختلاف نظر قضات و حقوقدانان شده است.
٢ - از ظاهر ماده­ اصلاحی چنین برمی­آید که زن حامل در عده­ی وفات می ­تواند به اقارب نسبی خود که
طبق قواعد عمومی پرداخت نفقه به عهده آنان است رجوع و در صورت اقتضاء از اموال آنان نفقه خود را
وصول کند.
٣ - صرف نظر از ابهام موجود در ماده­ اصلاحی این ماده با توجه به ظاهرآن قاعده­ی جدیدی را ایجاد
ننمود زیرا مقررات نفقه­ی اقارب و تکلیف انفاق بین اقارب در خط مستقیم قبلا دًر مواد ١١٩۶ به بعد قانون مدنی پیش بینی شده و از این لحاظ تفاوتی بین زن حامل در عده وفات و غیر آن نیست. بنابراین ثمره­ای براصلاح ماده ١١١٠ ق.م مترتب نمی­گرد».^[۲۷۴]
۴-۵-۴-۱-۲- تحلیل حقوقی ماده ۱۱۰۷ قانون مدنی در نفقه
ماده ۱۱۰۷ پیشین قانون مدنی در تعریف نفقه زوجه مقرر می­داشت: «نفقه عبارت است از مسکن و البسه و غذا و اثاث­البیت که به طور متعارف با وضعیت زن متناسب باشد و خادم در صورت عادت زن به داشتن خادم یا احتیاج او به واسطه مرض یا نقضان اعضاء»چنانچه ملاحضه می­ شود، ماده مذکور فقط مسکن و پوشاک و خوراک و اثاثه خانه و خدمتگزار را ذکر کرده و از سایر چیزهائی که عرفا مورد احتیاج زن است، مانند هزینه دارو و درمان و آرایش وشستشو، سخنی نگفته بود. ظاهر قانون حاکی از این بود که این گونه هزینه­ها، چنانکه گروهی از فقهای امامیه گفته­اند، جزو نفقه نیست.^[۲۷۵]
«علامه حلی می­نویسد: «مخارج دارو، پزشک، رگ زدن و حجام در زمان مریضی برعهده شوهر نیست فقط نفقه زمان سلامتی زن برعهده شوهر است.
میرزای قمی نیز آورده است: « ظاهر این است که قیمت دارو، بر زوج لازم نیست و این داخل نفقه نیست»
اما صاحب جواهر در مورد مصادیق نفقه می­گوید: « اگر ملاک در پرداخت نفقه، ضرورت باشد در نتیجه باید تمامی آنچه مورد احتیاج زن است پرداخت شود و استثنایی در مورد دارو، عطر، سرمه و حمام وجود ندارد که این نظر خالی از وجه نیست اما اگر نفقه مخصوص لباس، غذا، مسکن باشد دیگر جایی برای برشمردن روانداز و خادم گرفتن نیست به خصوص در مورد مریض و غیر آن احادیثی که در بیان موارد واجبش شنیدم آن را موجه می­سازد. اما اگر ملاک معاشرت بالمعروف و اطلاق انفاق باشد{ اشاره به آیات قرآن در این موارد دارد} نتیجه، وجوب همه است و نه تنها اینها بلکه سایر مواردی که گفته­اند و جنبه حصری ندارد، هم تحت آن قرار می­گیرد روش آن نیز احاله کردن تمامی آنها به عادت متداول بین زوجین در پرداخت نفقه از حیث رابطه زوجیت است فرقی ندارد که این مصادیق ذکر شده یا خیر. اما همواره باید وضعیت زن و مکان و زمان و مانند آن را در نظر گرفت».^[۲۷۶]
بنابر این صاحب جواهر بعد از انتقاد از کسانی که نفقه را منحصر به اشیاء معینی دانسته و مخصوصا هزینه دارو، عطرو….استثناء کرده ­اند، رجوع به عرف را برای تعیین محتوای نفقه مرجح می­داند؛ بویژه توضیح می­دهد که اگر مبنای نفقه احتیاج زن باشد، استثناء دارو وسایر اشیاء مذکور وجاهت ندارد.
خوشبختانه ماده ۱۱۰۷قانون مدنی. اصلاحی ۱۳۸۱ ابهام ماده پیشین را رفع کرده و نفقه زوجه را شامل همه نیازهای متعارف و متناسب با وضعیت زن داشته و چنین مقرر داشته است:« نفقه عبارت است از همه نیازهای متعارف و متناسب با وضعیت زن، از قبیل: مسکن، البسه، غذا، اثاث منزل، و هزینه­ های درمانی و بهداشتی و خادم در صورت عادت یا احتیاج به واسطه نقضان یا مرض.» تا قبل از اصلاح این ماده«هزینه­ های درمانی و بهداشتی»بنا به قول مشهور فقها جزو نفقه محسوب نمی­شدند و مرد مسئولیت و تکلیفی در قبال این هزینها نداشت. تفاوت این ماده با ماده پیشین این است که اولا- به کاربرد عبارت« از قبیل» به حصری نبودن موارد مذکور تصریح کرده وثانیا- « هزینه­ های درمانی و بهداشتی» را به نیازهای مذکور در ماده قبلی افزوده است.^[۲۷۷]
«به طور کلی پرداخت نفقه توسط مردیکی از آثار و نتایج ریاست وی در خانواده است که طبق ماده ۱۱۰۵ قانون مدنی به او اختصاص یافته است و تکلیف مرد در پرداخت نفقه به زن منوط به نیازمندی زن نیست و حتی اگر زن دارای اموال و دارایی باشد باز هم مستحق دریافت نفقه است ودر صورت عدم پرداخت مرد تبدیل به دین می­ شود. با توجه به آنکه این وظیفه مرد ناشی از حکم قانون است و ریشه قراردادی ندارد لذا طرفین نمی ­توانند ضمن عقد نکاح یا پس از آن تکلیف مرد را در این باب ساقط کنند».^[۲۷۸]
برابر ماده ۱۱۰۶ قانون مدنی«در عقد دائم نفقه زن به عهده شوهر است » این مزیتی است که قانونگزار ایران برای زن قائل شده است و به موجب آن زن می ­تواند از شوهر نفقه مطالبه کند فلسفه این قاعده آن است که در اکثر خانواده­های ایرانی زنان اموال و درآمد کافی برای تامین مخارج خود وشرکت در هزینه خانواده ندارد. وانگهی اداره خانه و امور داخلی خانواده که وظیفه ­ای بس بزرگ است به عهده آنهاست و زنان به کار اقتصادی دیگری که منبع درآمدی برای آنان باشد اشتغال نمی­ورزد.
به طور کلی باید گفت نمی­ توان تمام احتیاجات افراد برای یک زندگی عادی را پیش ­بینی و تدارک کند. بنابراین نفقه از نظر مقدار و میزان و نوع بایستی تابع زمان و مکان و متناسب با احتیاجات زندگی باشد.^[۲۷۹]
۴-۵-۴-۱-۳- نفقه در مذاهب و ملیت­های دیگر

۷- مساعد شدن به حمله بعضی حشرات
البته مقدار هریک از این تغییرات به گونه چوب، نوع قارچ، شدت و مدت حمله بستگی دارد. پوسیدگی صدمات قابل توجهی را به ساختمان چوب وارد می کند. و موجب کاهش ارزش اقتصادی آن می‏‏‏شود. ازنظر فیزیکی و شیمیایی اثرات پوسیدگی بطور کامل به ۴ مرحله تقسیم می شوند:
۱- مرحله نهفته که قارچها در چوب نفوذ کرده و تشکیل کلونی می‏‏‏دهند.
۲- مرحله اولیه پوسیدگی که در آن قارچ­ها، آنزیم­ها و اکسیدان­هایی را آزاد می‏‏‏کنند و موجب تخریب دیواره سلول­های چوبی می‏‏‏شوند. و پوسیدگی همراه با تغییرات در رنگ، بافت و ظاهر الیاف بروز می‏‏‏نماید.
۳- مرحله میانی پوسیدگی که در آن تغییر رنگ بافت‏‏‏های تخریبی شده مشهود است و اما ظاهر اصلی چوب دست­نخورده باقی می‏‏‏ماند.
۴- مرحله پیشرفته پوسیدگی کربوهیدراتهای دیواره سلولی تراکئیدها را کاملاً تخریب می‏‏‏کند. به طوریکه ۷۰% از ساختار چوب را تغییر می‏‏‏دهد ولی عامل پوسیدگی سفید به همه ترکیبات دیواره سلولی تراکئید‏‏‏ها حمله کرده و در مراحل پیشرفته پوسیدگی موجب تخریب ۹۷% ساختمان چوب می‏‏‏گردد (هاشمی، ۱۳۸۴). درپوسیدگی نهفته کاهش وزن قابل تشخیص و ملموس نیست (پوسیدگی و پیشرفت آن بوسیله کاهش وزن قابل­اندازه ­گیری است) اما خواص ساختمانی و مکانیکی چوب تا ۱۰۰% کاهش می‏‏‏یابد. مراحل بعدی پوسیدگی به وسیله کاهش وزن طبقه ­بندی می‏‏‏شوند.
در طی مراحل اولیه پوسیدگی قارچی خواص مکانیکی چوب به صورت قابل ملاحظه­ای کاهش می­یابد. اما درطی مراحل میانی پوسیدگی یا پوسیدگی پیشرفته، چوب مقاومت و کیفیت بیولوژیکی خود را به طور کامل و اساسی از دست می­دهد (هاشمی، ۱۳۸۴).
در محصولات نهایی، پوسیدگی سبب تغییر رنگ و کاهش مقاومت اعضای تحت بار شده و موجب شکست آنها می‏‏‏گردد که مساله مهمی از نظر خطرات احتمالی و ایمنی می‏‏‏باشد. بنابراین با توجه به اثر پوسیدگی از نظر میزان صدمات وارده اقتصادی و کاهش مقاومت چوب توصیه می‏‏‏شود به منظور جلوگیری از خطرات احتمالی ناشی از تخریب و شکست اعضای پوسیده تحت بار در سازه­های چوبی تشخیص پوسیدگی در مراحل اولیه و قبل از کاهش وزن بیشتر انجام می‏‏‏شود.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

۱-۲-۲۶-دوام طبیعی چندسازه ها
با توجه به کاربردهای چندسازه الیاف چوب پلاستیک(صنایع مختلف به خصوص صنایع ساختمانی و طراحی سازه­­ها جهت کاربردهای بیرونی از جمله دیوارکوب­ها، سطوح خارجی، ایوان­ها، کف‏پوش‏ها)، و مستعد بودن الیاف طبیعی لیگنوسلولزی مورد­استفاده در چندسازه­ها به هجوم عوامل مخرب نظیر قارچ­ها و تاثیر زیاد پوسیدگی قارچی بر خواص فیزیکی و مکانیکی، بررسی دوام این محصولات در برابر عوامل مخرب بیولوژیکی اهمیت ویژه‏ای یافته است. تاکنون اصلاحات زیادی درروش ساخت این محصولات انجام شده ولی با این وجود تحقیقات انجام شده روی مقاومت به پوسیدگی این فرآورده ­ها حاکی از آن است که این مواد کاملاً در برابر تخریب و پوسیدگی مصون نمی باشند (کاظمی و جلیلوند، ۱۳۸۶).
ازجمله عواملی که شرایط را برای رشد قارچ در چند­سازه فراهم می‏کند، جذب رطوبت می­باشد که این عامل خود به درصد الیاف، اندازه الیاف و روش تولید چند­سازه بستگی دارد. با افزایش درصد الیاف و اندازه الیاف میزان جذب آب افزایش واحتمال پوسیدگی نیز افزایش می یابد.
ازآن­جائیکه چوب در فرآورده چندسازه چوب­پلاستیک مستعد پوسیدگی می­باشد. بنابراین حفاظت چوب در مواردی که فرآورده چندسازه در محیط­های بیرونی مورد استفاده قرارمی­گیرد و ریسک پوسیدگی بالاست، ضروری است. و این یکی از مهمترین راه­کارهای بیان شده برای جلوگیری از پوسیدگی قارچی است، چراکه در این­صورت منبع غذایی مناسبی برای عوامل مخرب نیست (راول^[۴۴]، ۲۰۰۶).
از مواد مختلفی جهت حفاظت چوب در فرآورده چندسازه چوب پلاستیک استفاده شده است. چون برخی از مواد حفاظتی متعارف مانند CCAبا محیط زیست سازگار نیستند و حتی اثرات سمی دارند، به همین دلیل نیاز مبرم به کشف روش­های حفاظتی جدید با سمیت کمتر و زیست سازگارتر برای تیمار و بهبود ویژگی­های چوب احساس می­ شود.
به طور کلی روشهایی که برای بررسی دوام طبیعی چوب مورد استفاده قرار می‏گیرند عبارتند­از:
۱- روش آزمایشگاهی که مشتمل بر ۴ روش می باشد. روش Scanning Test ، روش Thershold Test (آزمایش تعیین درجه حساسیت)، روش kolleschale و روش Soli block Test.
۲- روش­های میدانی که به دو صورت Soil contact exposure (آزمایش در حالت تماس با خاک) و Above Ground Exposure (آزمایش در حالت بدون تماس با خاک و یا بالاتر از سطح زمین) می­باشند. به­ دلیل دستیابی سریعتر به نتایج درست و علمی­تر بودن روش کار در آزمایشگاه روش­های آزمایشگاهی برتر از روش­های صحرایی می­باشند.
در روش Soil block Test پس از آماده سازی نمونه­ها و تهیه محیط کشت ، قارچ مورد نظر تکثیر یافته و سپس قارچ خاص شده و در مجاورت نمونه­های مورد نظر در شیشه­های در پوش دار به مدت ۱۲ هفته در انکوباتور در دمای ۲۵ درجه سانتیگراد و ۷۵% رطوبت نسبی قرار می‏گیرند. پس از این مدت نمونه­ها از انکوباتور خارج شده و به منظور تعیین دوام نمونه­ها درصد کاهش جرم آنها محاسبه می­گردد(قربانی، ۱۳۸۶).
اصلاح شیمیایی منافذ دیواره سلولی را تا اندازه‏ای کوچک می‏کند که عوامل غیرآنزیمی نتوانند وارد دیواره سلولی شوند. قارچ­ها دارای یکسری آنزیم‏ها هستند که می‏توانند که گروه‏های استیل را بشکنند ولی نمی‏توانند چوب اصلاح شده را تخریب کنند.
دراثر استیله کردن مقاومت به پوسیدگی در برابر قارچ بهبود بخشیده شده است وحتی آستانه مصونیت نیز به دست می ­آید. در WPG برابر با ۲۰% مقاومت به پوسیدگی قارچ عامل پوسیدگی قهوه ای، سفید و نرم به دست آمده است و انیدرید‏های خطی بخصوص انیدرید استیک مقاومت به پوسیدگی را بهبود بخشیده است.
سوزنی‏برگان در برابر قارچهای مولد پوسیدگی قهوه‏ای اثر زیادتری دارند و برای تخریب با این قارچها مستعد‏تر هستند و پهن‏برگان در برابر قارچ عامل پوسیدگی سفید زودتر تخریب شده و بیشتر مستعد تخریب به وسیله این نوع قارچ هستند. قارچ عامل پوسیدگی سفید لیگنین پهن برگان را به سوزنی برگان ترجیح می دهد. سیرینجیل در پهن برگان بیشتر است و مورد علاقه قارچ عامل پوسیدگی سفید می باشد.
درفرآیند اصلاح سوزنی‏برگان با WPG‏های کمتر می‏توان به آستانه مصونیت دربرابر پوسیدگی سفید رسید، اما در برابر پوسیدگی قهوه ای نیاز به WPG های بالاتر است و در مورد پهن برگان عکس این قضیه مصداق دارد.
برای سوزنی برگان WPG در حدود ۱۸ -۲۲ درصد نیاز است تا مقاومت در برابر قارچ عامل پوسیدگی قهوه‏ای به دست آید ولی برای رسیدن به مقاومت در برابر پوسیدگی سفید به WPG در حدود ۱۰-۱۲ درصد نیاز است و برای پوسیدگی نرم WPG در محدوده مابین پوسیدگی سفید و قهوه‏ای نیاز است.

شکل ۲۳- رابطه بین WPG و کاهش وزن ناشی از پوسیدگی به وسیله قارچ Coniophora putean (هیل،۲۰۰۶)
در چوب استیله شده خاصیت نم‏پذیری کاهش می یابد و شرایط رشد قارچ مهیا نمی‏شود.
ورود مواد اصلاح کننده به درون دیواره سلولی باعث بسته شدن منافذ درون دیواره سلولی شده و عوامل غیر آنزیمی دیگر قادر به ورود به دیواره سلولی نیستند.

فصل دوم
مرور منابع

۲-۱- مرور منابع
اگر چه تحقیقات مربوط به مقاومت پوسیدگی چوب پلاستیک به‏اندازه سایر خواص فیزیکی و مکانیکی این سازه مورد بررسی قرار نگرفته است. اما نتایج مطالعات پراکنده­ای که در نقاط مختلف جهان انجام شده است می‏تواند برای ارزیابی و اظهار نظر درباره این ویژگی قابل استناد باشد (امیدوار، ۱۳۸۸). از این‏رو به پاره ای از آنها اشاره می‏شود.
تیمارا^[۴۵] و همکاران (۱۹۹۹) به بررسی مقاومت بیولوژیکی کامپوزیت­های اصلاح شیمیایی شده پرداختند. نمونه‏های اصلاح شده در معرض قارچ مولد پوسیدگی سفید C.versicolor به مدت ۱۲ هفته قرار داده شد. نتایج بدست آمده نشان داد که درصد کاهش وزن نمونه‏های اصلاح شیمیایی شده کاهش معنی داری را درمقابل با نمونه‏های شاهد داراست. همچنین بیان شد که بواسطه اصلاح شیمیایی چوب مقاومت به هوازدگی سطح هوازده بوسیله UV و آب بارن بهبود یافته است
خلیل و اسماعیل^[۴۶] (۲۰۰۱) به بررسی مقاومت به پوسیدگی چندسازه چوب پلاستیک‏های ساخته شده با فیبر گیاهی تقویت شده با پلی استر پرداختند. نتایج نشان داد استیله کردن مقاومت بالایی را در برابر پوسیدگی قارچی پس از ۱۲ ماه در تست خاک بهمراه داشته است.
ایباخ^[۴۷] و همکاران (۲۰۰۲) به تحقیقی در رابطه تاثیر چرخه‏های مرطوب‏سازی و خشک کردن را بر روی خواص پوسیدگی کامپوزیت‏های حاصل از الیاف صنوبر و پلی‏پروپیلن با دانسیته بالاپرداختند. نتایج نشان داد که در معرض قراردهی نمونه‏ها به مدت‏زمان ۱۲ هفته در معرض قارچ پوسیدگی قهوه­ای G.trabeum یا قارچ پوسیدگی سفید T.versicolor گویای این‏حقیقت است که حملات قارچی بعد از اعمال تست­های چرخه‏های غوطه­وری درآب افزایش یافته است.
ایباخ و کلمنس^[۴۸] (۲۰۰۲) به تحقیقات اولیه در مورد مقاومت به پوسیدگی کامپوزیت­های ساخته شده از پلی‏اتیلن دانسیته بالا و ۵۰ درصد آرد چوب اصلاح شیمیایی پرداختند. در این تحقیقات از الیاف چوب کاج غربی به اندازه ۴۲۰ میکرومتر(۴۰ مش) استفاده شد. محققین اثر قارچ مولد پوسیدگی سفیدT.versicolor و قارچ مولد پوسیدگی قهوه­ای G. Trabeum را طی یک دوره ۱۲ هفته­ای بر روی نمونه­های چوب پلاستیک بررسی کردند و با چوب ماسیو مورد مقایسه قرار دادند. نتایج نشان داد که قارچ­های مولد پوسیدگی قهوه­ای کاهش وزن بیش­تری از ۱۲ تا ۷۰% نسبت به قارچ­های مولد پوسیدگی سفید در چوب ماسیو ایجاد می­ کند. در حالی که به طور کلی کاهش جرم برای نمونه­های چندسازه کمتر از چوب ماسیو است (حدود ۳-۱ درصد). ضمناً با افزایش مدت زمان در معرض نهادن کاهش جرم افزایش می­یابد. نتیجه گرفتند که نمونه­های اصلاح شده چندسازه چوب کاج غربی- پلی‏اتیلن دانسیته بالا، در برابر قارچ­های مولد پوسیدگی قهوه­ای و سفید مقاوم­اند.
ایباخ و کلمنس (۲۰۰۲) به بررسی کاهش وزن نمونه‏های چوب پلاستیک ساخته شده از بوتیلن‏اکسید و پلی‏پروپیلن‏اکسید و الیاف اصلاح شیمیایی شده کاج­جنوبی و کاج پوندروزا با انیدریداستیک که در سه رطوبت ۳۰، ۶۵ و ۹۰ درصد ودرحرارت ۲۷ درجه سانتی ­گراد متعادل سازی شده بودند،پرداختند. در‏مقایسه با نمونه­های شاهد، نمونه­هایی که در رطوبت های بالاتر به تعادل رسیده­بودند دارای کاهش وزن بیشتری بودند.
شریپ^[۴۹] و همکاران (۲۰۰۶) در پژوهشی به بررسی تخریب بیولوژیکی چوب پلاستیک و راهکارهایی برای بهبود مقاومت به پوسیدگی این سازه ارزشمند پرداختند. نتایج حاکی از این بود که دو عامل رطوبت ومنبع غذایی مهمترین تاثیر را در تخریب برعهده دارند. همچنین راه­کار‏های بسیاری برای حذف این دو عامل بیان شد.
ایباخ و کلمنس (۲۰۰۶) در یک پژوهش بنیادی به بررسی اثر استیلاسیون پودر چوب کاج غربی و همچنین سازگار­کننده بر مقدار رطوبت جذب شده، مقاومت­های هوازدگی و بیولوژیکی کامپوزیت­های ساخته شده بروش اکستروژن پرداختند. نمونه­ها قبل از اینکه در معرض آزمون پوسیدگی قرار گیرند با دو روش جوشاندن در آب و در معرض قرارگیری با UV پیش­تیمار شدند. نتایج بدست آمده توسط محققین نشان می­دهد که اصلاح چوب مقدار رطوبت جذب شده توسط اجزای چوب را در مقایسه با نمونه­های اصلاح نشده بطور چشمگیری کاهش داده است.
سگرهولم^[۵۰] (۲۰۰۷) در یک مطالعه به اثرات استفاده از چوب اصلاح شده در چند‏سازه چوب پلاستیک بر روی خواص جذب آب، خواص میکرومورفولوژی و مقاومت بیولوژیکی پرداخته است. دراین تحقیق روش های اصلاح شامل اصلاح شیمیایی ،فورفولاسیون و تیمار حرارتی بوده است. نتایج بدست آمده حاکی از آن است که نمونه­های اصلاح شیمیایی شده در برابر جذب آب مقاومت بسیار بالایی را داشته و در نتیجه دارای ثبات ابعادی بالاتر و مقاومت‏های بیولوژیکی بهتری می باشد.
ایباخ و همکاران (۲۰۰۷) به مطالعات آزمایشگاهی چوب پلاستیک‏های اصلاح شیمیایی شده بر روی مقاومت بیولوژیکی در محیط آزمایشگاه و محیط بیرون پرداختند. نتایج نشان می دهد که استیله کردن اجزای چوب در چوب پلاستیک جذب­رطوبت را کاهش می­دهد و باعث تفاوت در عملکرد بعضی مقاومت‏ها مثل مقاومت­های بیولوژیکی و کاهش احتمال خمش در تست‏های مکانیکی می‏شود. این یافته­ ها نشان می‏دهد با اصلاحاتی در روش آزمون نتایج تست‏های آزمایشگاهی با محیط بیرون نیز قابل تطابق است. اما برای دستیابی به فرمولاسیون مختلف به زمان بیشتر و مطالعات گسترده‏تری نیاز است.
آلفردسن و وستین^[۵۱] (۲۰۰۹) دریک پژوهش جامع که در دو کشور سوئد و نروژ بطور مشترک انجام دادند، به بررسی مقاومت به پوسیدگی چوب و چوب پلاستیک اصلاح شیمیایی شده در تست­های آزمایشگاهی و میدانی و مقایسه آن با چوب‏های حفاظت شده پرداختند. این مطالعه با انجام ۳ تست مختلف (AWPA E 10 ، ENV 807 و EN 252 ) و در ۲ سایت متفاوت با انجام روش‏های اصلاحی نظیر فورفولاسیون، استیلاسیون و تیمار‏حرارتی همراه بود. نتایج حاکی از آن بود که در تست TMC استیلاسیون، فورفولاسیون و تیمار‏حرارتی چوب کاج به همراهWPC های ساخته شده از چوب استیله مقاومت به پوسیدگی بالایی را از خود نشان دادند. چوب و چوب پلاستیک استیله در برابر چوب‏های تیمار شده باCCA و CC مقاومت مشابه و یا حتی بهتری را از خود نشان دادند. در تست HDL نمونه‏های آزمونی هیچ‏گونه پوسیدگی پس از ۳ سال هم در سایت سوئد و هم در سایت نروژ از خود نشان ندادند. بطور شگفت­انگیزی دوام طبیعی نمونه‏ها در محیط بیرون و در محیط آزمایشگاه یکسان برآورد شد.
پاپادوپولوس^[۵۲](۲۰۱۱) در یک پژوهش زمان­بر به مطالعه دوام طبیعی پارتیکل­برد‏های ساخته شده از چوب اصلاح شیمیایی شده با پروپیونیک انیدرید در طی ۶ سال پرداخت.. تیرک‏های ساخته شده از پارتیکل­برد‏های پروپنیله شده با درصد پروپنیلاسیون ۲/۱۲% در غرب یونان برای تست میدانی مستقر شد. این تیرک‏ها پس از ۵ سال در‏معرض قرار گیری از دوره ۶ ساله، پوسیدگی شدیدی را از خود نشان دادند. این در حالی بود که نمونه های شاهد پس از سال چهارم به کلی تخریب شدند.
حسینی هاشمی و همکاران (۲۰۱۱) در یک مطالعه به مقاومت به پوسیدگی، جذب آب، سختی و واکشیدگی ضخامتی کامپوزیت باگاس/ پلی­پروپیلن پرداختند. قارچ مولد پوسیدگی قهوه­ای C.Puteana و پوسیدگی سفید T.versicolor برای مدت ۸ ، ۱۲ و ۱۶ هفته و با روش Koll-Flask به منظور تست مقاومت به پوسیدگی، به کار برده شد. نمونه­هایی که دچار پوسیدگی قهوه­ای و سفید شده بودند و نمونه­های کنترل در آب به مدت ۲ و ۲۴ ساعت برای اندازه ­گیری جذب آب و واکشیدگی ضخامتی طبق استاندارد D 570-98 ASTM غوطه­ور شدند، نتایج نشان داد که پایین­ترین (۳/۲ درصد) و بالاترین (۷/۲درصد) کاهش وزن در نمونه­های کامپوزیت دچار پوسیدگی سفید، به ترتیب برای ۸ و ۱۶ هفته در معرض قارچ­ها قرار گرفتن، مشاهده شده بود. این نشان می­دهد که با افزایش مدت زمان مجاورت چندسازه در برابر قارچ، میزان کاهش وزن افزایش می­یابد.
جاواشیری^[۵۳] و همکاران (۲۰۱۱) در تحقیقی به بررسی مقاومت به پوسیدگی چوب پلاستیک اصلاح شیمیایی شده پرداخته­اند. نمونه‏های چوبی اصلاح شده بوسیله قارچ مولد پوسیدگی قهوه­ای P. meliae و قارچ مولد پوسیدگی سفیدC. versicolor درمعرض تست پوسیدگی قرار گرفتند. نتایج حاکی از آن بود که با افزایش میزان ماده اصلاح کننده، نمونه­ها کاهش وزن معنی‏داری را از خود نشان دادند. P. meliae که قارچ مولد پوسیدگی قهوه‏ای است کربوهیدرات­های ساختاری چوب اصلاح نشده را تخریب کرده و C. versicolor نیز میزان زیادی در تخریب لیگنین نقش داشته است. همچنین بیان شده که اصلاح شیمیایی بیشتر در کربوهیدراتهای چوب تاثیر گذاشته و به همین دلیل تاثیر بیشتری بر روی عامل پوسیدگی قهوه‏ای دارد.
سگر هولم و ایباخ (۲۰۱۲) در یک مطالعه جدید به بررسی دوام طبیعی و ثبات ابعادی چوب پلاستیک کامپوزیت‏های پیش­‏تیمار شده پرداختند. چوب پلاستیک کامپوزیت‏ها در معرض پیش‏تیمار‏های مصنوعی از‏جمله هوازدگی، جوشاندن و سپس در برابر قارچ‏های عامل پوسیدگی سفید و قهوه‏ای قرار گرفتند. نتایج نشان می‏دهد که هوازدگی مصنوعی علت ترک های ریز در سطح کامپوزیت و ماتریس چوب است. که منجر به افزایش میزان جذب آب و پوسیدگی می‏شود. نتایج حاکی از آن است که چوب پلاستیک کامپوزیت‏های قرارگرفته در معرض قارچ مولد پوسیدگی سفید بیشترین میزان جذب آب را از خود نشان دادند.
فصل سوم
بحث و نتیجه ­گیری

در رابطه‏ی (۲-۸)، I(П; π) اطلاعات دوجانبه است که نحوه‏ی محاسبه آن در روابط (۲-۵) و (۲-۶) آمده است. با بهره گرفتن از الگوریتم K-Means می‏توان رابطه‏ی فوق را به طور موثری بیشینه نمود.
در [۱۲] یک چارچوب^[۱۱۸] شامل الگوریتم‏های CondEns²-dIB، CondEns²-kMeans، CondEns²-EM، CondEns^MI-dIB، CondEns^MI-kMeans و CondEns^MI-EM که هر کدام از آنها یکی از الگوریتم dIB^[119]، K-Means و یا EM را جهت خوشه‏بندی استفاده می‏کنند. آنچه که نتایج آزمایشات نشان می‏دهد این است که روش‏های مطرح شده از سرعت و کارآیی بالاتری نسبت به دو روش مشابه یعنی dCCIB^[120] و seqCCIB^[121] [۲۵] برخوردارند. در الگوریتم‏های پیشنهادی لزومی به برابری تعداد خوشه‏ها در خوشه‏بندی اولیه نمی‏باشد، اما تعداد خوشه‏ها در خوشه‏بندی نهایی باید توسط کاربر تعیین گردد. مسئله‏ی دیگری که در روش‏های ارائه شده وجود دارد این است که اجتماع اولیه‏ی خوشه‏بندی‏ها توسط الگوریتم CondEns ساخته می‏شود. به عبارت دیگر روش خوشه‏بندی توافقی ارائه شده در [۱۲] به تمام جزئیات مجموعه‏ داده (شامل تمام صفات خاصه) جهت تولید اجتماع خوشه‏بندی‏های اولیه نیاز دارد که این مسئله می‏تواند حفظ محرمانگی داده‏ها را که پیشتر به عنوان یکی از مزایای روش‏های خوشه‏بندی توافقی مطرح شد، تحت تأثیر قرار دهد.
۲-۳-۷- روش‏های توافقی با بهره گرفتن از مدل ترکیبی
Topchy، Jain و Punch با بهره گرفتن از ترکیبی متناهی از توزیع‏های چندجمله‏ای در فضای خوشه‏بندی، یک مدل احتمالی ارائه داده ‏اند. توزیع‏های چندجمله‏ای در روش آنها به عنوان متغیر‏های غیرکمی در نظر گرفته می‏شوند. برچسب‏های خوشه y_j برای هر شی داده‏‏ی x_j به عنوان متغیر‏های تصادفی از توزیع احتمالی، مدل می‏شوند. سپس مسئله‏ی خوشه‏بندی توافقی به عنوان یک مسئله‏ی تخمین درستنمایی بیشینه، فرموله می‏شود. در روش آنها، جهت حل مسئله‏ی تخمین درستنمایی بیشینه، از یک الگوریتم EM [14،۵۲] استفاده می‏گردد.

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

از مزایای روش ذکر شده، می‏توان به ۱) عدم نیاز به تشخیص دو سویی بین خوشه‏ها در خوشه‏بندی‏های اولیه، ۲) پیچیدگی زمانی پایین، ۳) قابلیت کنترل و مدیریت نقص داده (یعنی نقص برچسب خوشه‏ها) و ۴) مدل آماری خوش ساخت آن اشاره نمود. به طور معمول تشخیص خوشه‏بندی‏هایی با اشکال غیر کروی برای الگوریتم‏های مرکز محور (مانند K-Means) مشکل است و یا امکان‏پذیر نمی‏باشد. اما توسط روش ارائه شده در [۶۸] با افزایش تعداد خوشه‏ها در هر خوشه‏بندی و تعداد خوشه‏بندی‏های اولیه نرخ متوسط خطا^[۱۲۲] را در خوشه‏بندی نهایی نسبت به روش‏های دیگر (روش‏های ماتریس همبستگی و گراف محور) کاهش داد.
در روشی دیگر، Topchy و همکاران تأکید می‏کنند که تابع هدف استفاده شده در [۶۲] بر مبنای تعریف رسمی شانون از اطلاعات دوجانبه می‏باشد. از طرف دیگر، با توجه به تعریف دیگری از درگاشت، معیار اطلاعات دوجانبه معادل است با تابع سودمندی دسته^[۱۲۳] که توسط Gluck و Corter معرفی شده است. در رابطه‏ی با خوشه‏بندی‏ توافقی، تابع سودمندی دسته U(π^*, π­_i) میزان توافق بین دو خوش‏بندی π^*={C₁, …, C_K} و π_i={, …, } را اندازه گیری می‏کند. هر برچسب خوشه j-ام از خوشه‏بندی π_i می‏باشد. تابع U در رابطه‏ی (۲-۹) آمده است.

در رابطه‏ی فوق: ، و می‏باشد.
سودمندی کل برای یک خوشه‏بندی نیز با توجه به اجتماع خوشه‏بندی‏ها، به عنوان مجموع سودمندی‏های دو‏به‏دو و با بهره گرفتن از رابطه‏ی (۲-۹) به صورت زیر تعریف می‏گردد:

اطلاعات دوجانبه درجه دو نیز با بهره گرفتن از رابطه‏ی (۲-۹) به صورت رابطه‏ی (۲-۱۱) تعریف می‏گردد:

بر اساس اثبات Mirkin در [۵۵]، بیشینه نمودن تابع تعریف شده در رابطه‏ی (۲-۱۰) با کمینه نمودن معیار مربع خطای خوشه‏بندی، برای تعداد ثابت K خوشه در خوشه‏بندی π، معادل است. از اینرو، معیار اطلاعات دوجانبه درجه دو کمینه، با واریانس درون خوشه‏ای^[۱۲۴] معادل است. به الگوریتم‏های توافقی که از اطلاعات دوجانبه درجه دو استفاده می‏کنند، QMI اطلاق می‏شود[۶].
روش‏هایی که از مدل ترکیبی استفاده می‏کنند روش‏هایی کاملا مستقل از روش‏های دیگر محسوب نمی‏شوند و اغلب همپوشانی بسیاری با دیگر انواع روش‏ها دارند. به عنوان مثال مدل ترکیبی پیشنهاد شده در [۴۷] نوعی روش شباهت محور نیز می‏باشد. بررسی و نقد این روش در روش‏های ماتریس همبستگی در بخش ۲-۳-۵ آورده شده است. این نوع روش‏ها بیشتر بر روی نحوه‏ی ایجاد اجتماع خوشه‏بندی‏های اولیه تمرکز دارند.
۲-۳-۸- روش‏های توافقی رأی محور
گروه دیگری از روش‏های خوشه‏بندی توافقی، روش‏های رأی محور می‏باشند. در [۷۱،۶۵،۵۷] روش‏های مختلفی جهت این نوع خوشه‏بندی معرفی شده است. برخلاف روش‏های قبلی ذکر شده، روش‏های خوشه‏بندی توافقی نیاز به حل مسئله‏ی نظیر به نظیر بودن خوشه‏ها در خوشه‏بندی‏های اولیه دارند. یکی از مسائل مهم در خوشه‏بندی توافقی رأی محور، برچسب گذاری مجدد بهینه بر روی خوشه‏ها، با توجه به یک خوشه‏بندی مرجع، است. تشخیص نظیر به نظیر بودن به این صورت که مشخص شود هر خوشه در هر یک از خوشه‏بندی‏ها با کدامیک از خوشه‏های خوشه‏بندی مرجع متناظر است.
در [۶۵] دو روش جهت اثبات سودمندی خوشه‏بندی توافقی ارائه داده ‏اند. روش اول بر اساس رأی اکثریت و روش دوم نیز بر مبنای اندازه‏گیری متریک و اندازه‏گیری احتمالی عمل می‏کند. در روش اول جهت تولید اجتماع اولیه‏ی خوشه‏بندی‏ها ابتدا بر روی یک خوشه‏بندی ۱۰۰% درست نویز بوجود می‏آورند. به عبارت دیگر چندین خوشه‏بندی تولید می‏کنند که هر یک با اعمال نویز (جابه‏جایی اشیاء داده بین خوشه‏ها) از روی خوشه‏بندی ۱۰۰% درست بوجود آمده است. سپس شماره خوشه‏های مربوط به یک شئ داده را با بهره گرفتن از یکی از جایگشت‏هایش برچسب گذاری مجدد می‏کنند. سپس با بهره گرفتن از جدول وابستگی^[۱۲۵] نظیر به نظیر بودن خوشه‏ها یافته می‏شود. ترکیب خوشه‏بندی‏ها و تولید خوشه‏بندی نهایی نیز با بهره گرفتن از رأی اکثریت (PV) بدست می‏آید. بدین صورت که برچسب خوشه‏ای با بیشترین تکرار در خوشه‏بندی‏های اولیه برای یک شئ داده‏ِ‏ی مشخص، به عنوان خوشه‏ای که آن داده باید در خوشه‏بندی نهایی در آن قرار گیرد، انتخاب می‏شود.

طراحی یک معماری منابع انسانی
نمونه سازی
انتخاب یک پلت فرم فن‌آوری اطلاعات
بازسازی
نصب^[۱۲۵] فن‌آوری اطلاعات
ورود^[۱۲۶]به فعالیت‌های باز سازماندهی
نظارت بر فرایند‌های به تازگی ساخته شده
اندازه‌گیری عملکرد
پیوند به بهبود کیفیت (سعادت، ۱۳۸۸).
از نظر اخوانبرخی متدولوژی های (روش شناسی های) معروف مهندسی مجدد عبارتند از:
متدولوژی مهندسی مجددکلین(Kelin, 1994)
۱- آماده سازی: اعضای پروژه مهندسی مجدد سازماندهی و فعال می شوند
۲- تشخیص: توسعه مدل های مشتری مدار برای فرآیندهای کسب و کار
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

۳- انتخاب: انتخاب فرآیندها برای مهندسی مجدد و تنظیمات لازم جهت طراحی مجدد
۴- راه حل: تعریف نیازهای فنی برای فرآیندهای جدید و توسعه جزئیات برنامه اجرایی
۵- انتقال: اجرای مهندسی مجدد
متدولوژی مهندسی مجدد فیوری(Furey, 1993):
۱- تشخیص نیازهای مشتری و تنظیم اهداف
۲- اندازه گیری و نقشه کردن فرآیندهای موجود
۳- تجزیه و تحلیل فرآیندهای موجود
۴- الگوبرداری از بهترین عملکرد
۵- طراحی فرآیندهای جدید
۶- اجرای فرآیندهای باز مهندسی شده
متدولوژی مهندسی مجدد گاها (Guha ,1993) :
۱- چشم انداز: به تصویرکشیدن پروژه مهندسی مجدد توسط تعهد مدیریت،تشخیص فرصتهایمهندسی مجدد، همراستایی با استراتژی های کسب و کار و تعریف های لازم جهت استفاده از فناوری اطلاعات
۲- اقدامات اولیه: سازماندهی تیم مهندسی مجدد و تنظیم اهداف عملکرد
۳- تشخیص: مستندکردن فرآیندهای موجود و تشخیص شکافها در عملکرد
۴- آلترناتیوها: تعریف بدیلها، نمونه های اولیه و انتخاب زیرساختهای فناوری اطلاعات
۵- احیاء و نوسازی: اجرای مهندسی مجدد و نصب مؤلفه های فناوری اطلاعات و تشخیص دیگر مؤلفه های کسب و کار
۶- مانیتورینگ: تشخیص اندازه گیریهای عملکرد و بهبودهای مستمر
متدولوژی مهندسی مجدد جوهانسون(Johansson, 1993) :
۱- کشف: تنظیم استراتژی ها و چشم انداز برای کسب و کار
۲ - طراحی مجدد: طراحی مجدد کلیه فعالیتها، مهارتها و فرآیندها
۳- تحقق: تکنیک های مدیریت تغییر، سازماندهی تیم مهندسی مجدد، ارتباطات، اندازه گیری عملکرد و مدیریت تغییر
متدولوژی مهندسی مجدد پتروزو و استپر (Petrozzo& Stepper,1994) :
۱- کشف: تشخیص مسئله، تنظیم اهداف، تشخیص فرآیندها برای طراحی مجدد و شکل دادن تیم مهندسی مجدد
۲- جستجو و جمع آوری: تجزیه و تحلیل فرایند، مستندسازی، الگوبرداری و تشخیص نیازهای فناوری اطلاعات
۳- نوآوری و ساخت: تفکر مجدد در خصوص فرآیندها
۴- سازماندهی مجدد، آموزش مجدد وابزارسازی مجدد: اجرای فرآیندهای جدید و آموزش فناوری نوین
متدولوژی مهندسی مجدد داونپورت وشـــورت(Davenport & Short, 1990) :
۱ چشم انداز: توسعه چشم انداز کسب و کار و اهداف فرایند
۲ تشخیص : تشخیص فرآیندهایی که نیاز به طراحی مجدد دارند
۳- درک: درک فرآینـدهای موجـود و انــــدازه گیری آنها
۴- تشخیـص: تشخیص قابلیت‌ها و نیازسنجــی های IT
۵- طراحی نمونه اولیه: طراحی نمونه اولیه فرآیندهای جدید
متدولوژی مهندسی مجدد هاریسون و پرات(Harrison & Prott, 1993) :
۱- انتخاب مسیر: انتخاب مسیر و تنظیم جهت برای تلاشهای مهندسی مجدد

Example:Salmonella typhmurium strain type 1a beta-lactamase,OXA-2.

Molecular Class D

Group 2d

۲۷-۴۸ kDa Cephalosporinases inhibited by active site inactivators.
Example:Yersinia enterocolitica strain y56 chromosomal beta-lactamase.

Molecular class A

Group 2e

۲۹-۳۰ kDa serine Carbapenemases.
Example:serratia marcescens strain S6 chromosomal beta-lactamase,Sme-1.

Molecular Class A

Group 2f

۲۵-۱۲۰ kDa,Metallo-carbapenemases metallo-beta-lactamases
Example:Chryseopbacterium (Flavobacterium) indologenes chromosomal beta-lactamase.

Molecular Class B

Group3

آنتی بیوتیکهای بتالاکتام بهترین گزینه برای درمان بسیاری از باکتری‌ها می باشند، آنها به دلیل قدرت سمیت پایین برای سلولهای یوکاریوتی، طیف اثر گسترده و اثر ضد میکروبی قوی، از پر مصرف ترین گروه آنتی بیوتیکی در دسترس هستند . در بین انواع مقاومتهای تولید شده بوسیله باکتریها ، انواعی که توانائی تولید آنزیم بتالاکتاماز موثر علیه سفالوسپورین‌های نسل سوم به خصوص سفتازیدیم، سفپودوکسیم وسفوتاکسیم را دارند از نظر بالینی اهمیت خاصی دارند به این گروه باکتریهای مولد ESBLs (Expanded spectrum of β- lactamase) گفته می شود [۴۱]. اولین سویه ESBLs در سال ۱۹۸۳ در آلمان در کلبسیلا‌هاو متعاقب آن در p.aeruginosa ، E.coli و serratia marcescens سایر باسیل‌های گرم منفی بدست آمد [۴۲]. باکتریهای مولد آنزیم ESBL در تمام جهان پراکنده اند و علاوه بر ایجاد عفونت بیمارستانی، براحتی در اجتماع انتشار می یابند و از مشکلات مهم جهان امروز محسوب میشوند. فراوانی این باکتری در نقاط مختلف متفاوت است . ژن مسئول مقاومت به سفالوسپورینهای وسیع الطیف ( ESBLs) عمدتا در پلاسمید قرار داشته و به همین دلیل با سرعت بیشتری قابلیت انتشاردر بین باکتریها را دارد [۴۳]. از طرفی ممکن است دراین پلاسمیدها بطور همزمان، ژن مقاومت به سایر آنتی بیوتیکها (مثل آمینوگلیکوزیدها) قرار گرفته و مقاومت همزمان باکتری به آنتی بیوتیکها را ایجاد نماید که در این صورت داروهای مناسب برای درمان این باکتریها بسیار محدود خواهد شد و این از دلایل مهم نگرانی از گسترش سویه‌های ESBL می‌باشد [۴۴].
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

۱-۱۵- روش تشخیص
بهترین روش برای بررسی ESBLs‌های مختلف در گونه‌های متفاوت، روش‌های مولکولی هستند ولی امکانات آن برای آزمایشگاه‌های تشخیص طبی اغلب کشورهای در حال توسعه ممکن نیست بنابراین روش‌های فنوتیپی متفاوتی برای استفاده معمول در آزمایشگاه‌ها جهت بررسی ESBLs پیشنهاد می شود. روی غربالگری اولیه ( که همان روش دیسک دیفیوژن است) استفاده می شود. در صورت مثبت بودن روشDDST و کامبینیشن دیسک بعنوان ازمایشات تاییدی استفاده می‌شود. بعضی از آنها عبارت اند از Double disk synergy test(DDST) و روش دیسک ترکیبی(Combining disk method) [45].
مروری بر مطالعات گذشته
هایده مبین و همکاران در سال ۱۳۸۶در تبریز در رابطه با آنزیم بتالاکتاماز طیف گسترده (ESBL) گروه CTX- M درسویه‌های بالینی K.pneumoniae جدا شده از بخش مراقبت‌های ویژه در بیمارستان‌های آموزشی شهر تبریز به این نتیجه رسیدند که مقاومت سویه‌ها نسبت به سفالوسپورین‌های مختلف۸۶ -۸۷%، یوریدوپنی سیلین‌ها ۸۹% و کینولون‌ها ۲۶%-۲۳% تعین شد. در مقایسه با روش های مختلف۷/۹۷- ۹/۹۰% از سویه‌ها به عنوان مولد ESBL شناخته شد [۴۶].
فرشته شاه چراغی و همکاران در سال ۱۳۸۶در تهران در رابطه با Extended-Spectrum β-lactamase (ESBLs) درسویه‌های K.pneumoniae جداشده از نمونه‌های کلینیکی بیمارستانهای تهران به این نتیجه رسیدند که میزان مقاومت کلبسیلا پنومونیه به کربنی سیلین۹۴%، پیپراسیلین۵۵% ، سفوتاکسیم ۳۲%و سفتازیدیم ۳۱%بود; هیچ سوش مقاوم به ایمی پنم دیده نشد [۴۷].
الی هروانا(Elly Herwana) و همکاران در سال ۲۰۰۸ در جاکارتای اندونزی در رابطه با شیوع بتالاکتاماز با طیف گسترش یافته (ESBL) در K.pneumoniae به این نتیجه رسیدند که از ۷۸ نمونه K.pneumoniae جدا شده از خون بیماران تب دار ۱۳ نمونه در محیط کشت رشد نکردند بنابراین فقط ۶۵ نمونه برای ارزیابی ESBL جدا شدند. از این ۶۵ نمونه نتایج ارزیابی ESBL نشان داد که ۸ (۱۲.۳%) بر علیه سفتازیدیم,سفکسیم و آزترئونام ESBL تولید می کردند.در نتایج مشابه یافت شده برای سفتریاکسون ۷ نمونه(۱۰.۸%) ESBL تولید می کردند [۴۸].
لیلا ناصحی و همکاران در سال ۱۳۸۹ در تهران در رابطه با بتالاکتاماز‌های PER, CTX-M, TEM و SHVدر نمونه‌های بالینی K.pneumoniae جدا شده از تهران به این نتیجه رسیدند که با تست دیسک دیفیوژن مقاومت به سقتازیدیم ۷/۳۴% و سفوتاکسیم ۵/۳۳% بود.اگر چه همه سوش‌ها به ایمی پنم حساس بودند [۴۹].
رشید رمضان زاده در سال ۱۳۸۹در سنندج در رابطه با شیوع و توصیف تولید ESBLs در نمونه‌های بالینی گونه‌های کلبسیلا به این نتیجه رسیدند که از ۴۸ نمونه بالینی گونه‌های کلبسیلا با دیسک دیفیوژن و PCR ،۱۰(۸۳/۲۰%) نمونه ESBLs تولید کردند. مقاومت به سفتی زوکسیم ۹۰%، سفتراکسون ۹۰%، جنتامایسین ۷۰ %، سیپروفلوکساسین ۶۰% و آمپی سیلین ۸۰% بود [۵۰].
شاه آرکی(SHAH R.K)و همکاران در سال ۲۰۱۰ در نپال در رابطه با مطالعه ی بتالاکتاماز‌های با طیف گسترش یافته(ESBLs) که به وسیله سویه‌های کلبسیلا در نمونه‌های کلینیکی مختلف تولید شده اند به این نتیجه رسیدند که از میان ۶۰ نمونه ۶(۲۶.۶۶%)گونه کلبسیلا یافت شدند که ESBL تولید می کردند.ایمیپنم به عنوان موثرترین آنتی بیوتیک(۴۶.۶۶%) یاقت شد و در درجه بعد سفوکسیتیم(۳۱.۶۶%) و بعد سفوتاکسیم(۳۰%) موثر بودند [۵۱].
الچراخ-الله(Alaa H. Al-Charrakh) و همکاران در سال ۲۰۱۱در هیلای عراق در رابطه با پیدایش و تشخیص بتالاکتاماز‌های با طیف گسترش یافته(ESBLs) در گونه‌های کلبسیلا در هیلا، عراق به این نتیجه رسیدند که از ۸۸ سوش کلبسیلا پنمونیه که جا شده از محیط‌های مختلف و نمونه‌های مختلف در هیلای عراق غربال گری اولیه از نمونه‌های مقاوم به بتالاکتام نشان داد که ۷۳.۸% (۶۵ سوش) مقاوم به آنتی بیوتیک‌های بتالاکتام بودند.۴/۵۸ درصد سوش‌ها بتالاکتاماز تولید کردند و ۸ نمونه(۲۱%) ESBL تولید کردند [۵۲].
گارگی دانگری-مودی( Gargi Dangre-Mudey) و همکاران در سال ۲۰۱۲در ماهاراشترای هند در رابطه با مقاومت چند دارویی و تولید بتالاکتاماز با طیف گسترش یافته(ESBL) در گونه‌های کلبسیلا جدا شده از موارد سپتی سمی نوزادان به این نتیجه رسیدند که از میان ۳۹۶ نمونه خونی موارد مشکوک به سپتی سمی نوزادان در NICU 100 سوش کلبسیلا جدا شدکه ۹۶% مقاومت چند دارویی داشتند .بیشترین مقاومت به آمپی سیلین مشاهده شد (۱۰۰%) و بعد سفوروکسیم(۸۶%) و کوتریموکسازول(۸۰%). به وسیله غربالگری ۹۵ % نمونه‌ها ESBL تولید کردند و با تست تاییدی ۷۵ % ESBL تولید کردند، همه نمونه‌های تولید کننده ESBL مقاومت چند دارویی داشتند. از میان نمونه‌های تولید کننده ESBL بیشترین مقاومت مشاهده شده با آمپیسیلین(۱۰۰%) , سفوروکسیم(۹۰.۶۶%) و کوتریموکسازول(۸۶.۶۶%) بود. از میان تولید کنندگان ESBL ، ۹۶%گونه‌ها حساس به ایمیپنم، ۳۳.۳۳% حساس به آمیکاسین و ۳۲% حساس به سیپروفلوکساسین بودند [۵۳].
سبحان غفوریان و همکاران در سال ۱۳۹۱ درایلام، تهران و تبریز در رابطه با بروز تولید بتالاکتاماز با طیف گسترش یافته توسط K.pneumoniae در بیماران با عفونت دستگاه ادراری به این نتیجه رسیدند که از میان ۲۸۸ نمونه کلینیکی K.pneumoniae در بیمارستان‌های ایلام ، تهران و تبریز به ترتیب ۳۹.۴%,۵۰.۷% و ۴۵.۸ % ESBL توسط کلبسیلا پنمونیه تولید شد [۵۴].
شیلا جلال پور در سال ۱۳۹۱ دراصفهان در رابطه با شیوع گونه‌های تولید کننده ESBLs در K.pneumoniae در عفونت‌های دستگاه ادراری بیماران بستری و اکتسابی از جامعه به این نتیجه رسیدند که فراوانی K.pneumoniae در نمونه‌های بستری ۱۵%، سرپایی ۱۴% و فراوانی ESBL در باکتری K.pneumoniae در نمونه‌های بستری ۶۴% و سرپایی ۲۲% بود [۵۵].
فصل دوم: مواد و روش‌ها
فصل دوم
مواد و روش‌ها
۲-۱- بیان مسئله
K.pneumoniae یک باکتری گرم منفی روده ای و عضو خانواده انتروباکتریاسه است که جزیی از میکروفلور طبیعی بدن انسان را تشکیل می دهد و حدود یک سوم افراد، ناقل روده ای این میکروب هستند . میزان استقرار این باکتری در بیماران بستری شده در بیمارستان بیشتر از بیماران سرپایی است. طیف بیماری زایی کلبسیلا معمولاً وسیع بوده شامل باکتریمی، پنومونی و عفونت مجاری ادراری می‌باشد . در بیمارستان همه گیری شدید بین نوزادان و عفونت‌های آندمیک در بخش بیماران کلیوی رخ می دهد. پنومونی کلبسیلایی بخش کوچکی از موارد پنومونی را تشکیل می‌دهد ولی میزان مرگ و میر ناشی از آن بالا و حدود ۹۰ % است [۵۶].
برای درمان عفونت‌های کلبسیلایی از آنتی بیوتیک‌های بتالاکتام بخصوص سفالوسپورین‌ها استفاده می شود که در سال‌های اخیر مقاومت کلبسیلا نسبت به بتالاکتام‌ها افزایش چشمگیری داشته است [۵۷].
امروزه با بروز مقاومتهای دارویی در میان باکتریهای بیماریزا، درمان این دسته از بیماریهای عفونی با مشکلات فراوانی مواجه شده است . از دیرباز آنتی بیوتیکهای بتالاکتام از مرسومترین درمان عفونتهای باکتریایی محسوب می شدند .باکتریها با تولید آنزیمهای بتالاکتاماز توانسته اند به این کلاس از آنتی بیوتیکها مقاومت یابند [۵۸].
مکانیسم اصلی مقاومت باکتری‌ها در برابر آنتی بیوتیک‌های بتالاکتام تولید بتالاکتاماز می باشد؛ این آنزیم‌ها آنتی بیوتیک‌های بتالاکتام را قبل از اینکه به پروتئین‌های متصل شونده به پنی سیلین ( PBP ) اتصال یابند، هیدرولیز و غیر فعال می کنند، بتالاکتامازها به دو صورت مولکولی(Ambler) و عملکردی(bush-jacoby-medeiros) طبقه بندی می‌شوند [۶۰، ۵۹].
پنی سیلیناز اولین آنزیم بتالاکتامازی است که شناسایی شد . این بتا-لاکتاماز غیرفعال کننده پنی سیلین‌ها می باشد. این آنزیم اولین بار در سال ۱۹۴۰ از اشرشیاکلی جداسازی گردید[۶۲، ۶۱].
بتالاکتامازهای با طیف گسترش یافته نیز به دنبال مصرف فراوان آنتی بیوتیک‌های گسترده طیف ، در اوایل دهه ۱۹۸۰ در اروپا شناسایی شدند و اولین بتا لاکتامازهای وسیع الطیف در سال ۱۹۸۳ در آلمان شناسایی گردیدند [۶۳].
بتالاکتامازهای با طیف گسترش یافته در برخی از اعضاء خانواده enterobacteriaceae و P.aeruginosa یافت می شود . عمده ترین باکتری‌های مولد بتا لاکتامازهای با طیف گسترش یافته عبارتند از: ٍE.coli، K.pneumoniae و سایر گونه‌های کلبسیلا [۶۶، ۶۵، ۶۴].
طبقه بندی بتالاکتامازها به لحاظ عملکردی هنگامی شروع شد که سفالوسپورینازها از پنی سیلینازها متمایز شدند و به چهار گروه عملکردی تقسیم می شوند [۶۸، ۶۷].
گروه اول : سفالوسپورینازهایی که به خوبی توسط کلاولانیک اسید مهار نمی شوند. گروه دوم: شامل پنی سیلیناز و سفالوسپوریناز یا هر دو که به طور کلی توسط مهارکننده‌های بتالاکتاماز مهار می‌شوند. گروه سوم: متالوبتالاکتاماز بوده و از یون‌های روی برای تخریب حلقه بتالاکتام استفاده می کنند . این آنزیم‌ها قادر به هیدرولیز پنی سیلین‌ها، سفالوسپورین‌ها و کارباپنم‌ها هستند. گروه چهارم پنی سیلیناز بوده و توسط کلاولانیک اسید مهار نمی شوند.
جدیدترین مطالعات بتالاکتامازها را به چهار گروه تقسیم می‌کند۱)بتالاکتامازهای وسیع الطیف، ۲) مشتقات بتالاکتامازهای کلاس A مقاوم به مهار کننده‌ها، ۳ (بتالاکتامازهای AmpC مرتبط با پلاسمید، ۴) بتالاکتامازهای هیدرولیزکننده کارباپنم‌ها.
بتالاکتامازهای وسیع الطیف Extended spectrum lactamases(ESBLs) دسته ای از آنزیم‌های بتالاکتاماز می باشند که اهمیت ویژه ای در درمان ضد میکروبی دارند. این آنزیم‌ها قادر به هیدرولیز کامل اکسی مینو بتالاکتام‌ها که در ساختمان نسل سوم سفالوسپورین‌ها هستند . این آنزیم‌ها ابتدا در دهه ۱۹۸۰تشخیص داده شدند که بیشتر از نوع SHV, TEM بودند و در نتیجه ی جهش‌های نقطه ای از آنزیم‌های اصلی فاقد فعالیت وسیع الطیف ایجاد شده اند، خانوادهCTX-M از ESBL‌ها در سال ۱۹۸۹ برای اولین بار از آلمان گزارش شد و پس از آن در نقاط مختلف دنیا گسترش یافت. این آنزیم غالباً در E.coli و Klebsiella گزارش شده اما در سایر enterobacteriaceae نیز دیده شده است [۶۹].
متأسفانه مصرف بی رویه ی آنتی بیوتیک‌ها در دهه‌ های اخیر باعث افزایش ظهور سویه‌های مقاوم با مقاومت چند گانه در کلبسیلا پنومونیه تولید کننده آنزیم بتالاکتاماز با طیف وسیع (ESBLs)شده است. ژن‌های کدکننده ESBLs معمولاً به روی پلاسمید یافت می‌شوند و توانایی انتقال به سویه‌های گرم منفی دیگر را دارند. در دو دهه اخیر، انواع زیادی از ESBLs شناسایی شده اند، تاکنون ۴۰۰ تیپ گوناگون بتا لاکتامازها از نمونه‌های کلینیکی جداشده است [۷۰].